Dit speelt zich allemaal af voordat de krant bij jou in de bus ligt

Over onsVoordat de krant ’s ochtends op de deurmat belandt, is er door een redactie van verslaggevers, eindredacteuren en vormgevers al heel wat werk verzet. Chef Uit, Jeroen de Vreede, vertelt hoe hij de krant samenstelt, welke keuzes er worden gemaakt en hoe de eindredacteuren te werk gaan.

Marloe van der Schrier 13-09-19, 10:00

,,Het is een lekkere nieuwskrant vandaag met veel actualiteiten.” Chef Uit, Jeroen de Vreede, staat voor het bord waar alle krantenpagina’s hangen. Om drie uur zijn alle eindredacteuren en vormgevers binnen en geeft De Vreede een toelichting op de indeling van de krant. De eindredacteuren en vormgevers gaan vervolgens in koppeltjes aan de slag met de toegewezen pagina’s. Bewust in duo’s: zodat er een goede samenhang is tussen inhoud, vorm en beeld, vertelt hij. De Vreede en zijn collega Ilze Rike zijn de Chefs Uit van de krant. In toerbeurt zorgen zij ervoor dat alle losse verhalen samen één mooie krant worden.

Puzzelen

De krant ‘zakt’
‘Zakken’ is een term die op krantenredacties veel gebruikt wordt, het zakken van de krant. ,,Vroeger werd de hele krant in één gebouw gemaakt. De zwaardere apparatuur, zoals de drukpers, stond beneden. Een etage erboven zat de loodzetterij. Helemaal bovenin huisde de redactie. De kopij zakte letterlijk door het gebouw heen”, vertelt De Vreede. En hoewel dat al lang niet meer op die manier gaat, wordt de term nog steeds gebruikt. De krant gaat niet naar de drukker, de krant ‘zakt’.

Zelf komt De Vreede vlak na lunchtijd al binnen op de redactie. In een korte bijeenkomst met de Chef In – die de verslaggevers aanstuurt en het overzicht heeft van alle actualiteiten en nieuwsverhalen -, beeldredacteur en hoofdredacteur wordt de stand van zaken gedeeld. Welke artikelen komen eraan, hoe lang zijn ze, wanneer zijn ze af, wat is het nieuws van de dag en wat voor beelden zijn er beschikbaar? ,,Die vergadering geeft mij het overzicht waarmee ik de krant kan gaan indelen. Daarna begint het puzzelen.” Hij maakt een papieren overzicht, de zogenaamde ‘plank’, waarop alle pagina’s en advertenties worden ingedeeld.

,,Het belangrijkste bij het samenstellen van de krant is een goede mix”, legt De Vreede uit. ,,Het nieuws van de dag moet er natuurlijk in. Maar ik zorg ook dat er geen twee onderwijsverhalen naast elkaar staan, geen twee interviews op opeenvolgende pagina’s. Is er een heel hard verhaal? Dan probeer ik een ontroerend of menselijk verhaal ernaast te plaatsen.” De meeste dagen is er een overvloed aan keuze. Soms staat het er om 13 uur ook wel eens beroerd voor: ,,Dan moeten er nog extra verhalen worden gemaakt”, aldus De Vreede. ,,Maar bijna altijd is er in de loop van de dag nog meer dan genoeg nieuws dat óók de krant nog in moet.’’

Het kan ook wel eens voorkomen dat er door actuele gebeurtenissen juist té veel hard nieuws is. Dan is het voor de Chef Uit moeilijk om een goede mix te maken. ,,Soms kán het niet”, zegt De Vreede. Hij heeft overigens geluk, zegt hij: ,,Ik hou van puzzelen. Ik denk dat het voor dit werk een voorwaarde is om puzzelen leuk te vinden. Ik ben eigenlijk een bèta. Ik studeerde in Delft, toen ik in de journalistiek terecht kwam. De combinatie tussen journalistiek en productie vind ik erg leuk.”

Naar de drukker

Gedurende de dag komen er regelmatig verslaggevers langs het bureau van de chef. Om updates te geven over hun verhalen. Dat het bijna af is, dat er nog iemand even naar moet kijken, maar dat de eindredacteur er al wel mee aan de slag kan. Ook wordt er rond vijf uur al een eerste opzet van de voorpagina gedeeld met de hoofdredacteur, later op de avond gaat de definitieve versie nog langs voor akkoord.

Alle pagina’s die in de loop van de dag door de eindredacteuren en vormgevers worden gemaakt, komen ‘s avonds weer bij De Vreede terug. Hij geeft akkoord waarna de pagina’s naar de drukker gaan. ,,We leveren de krant gespreid aan. We proberen filevorming te voorkomen.”

Hens aan dek

Is de krant weleens te laat bij de drukker geweest? ,,Nee, niet te laat, maar soms wel met stress, als er laat nog iets gebeurt. Dan moet je niet in paniek raken, extra geconcentreerd werken. Alle hens aan dek en snel beslissen. Vormgevers, verslaggevers en eindredacteuren leveren dan in heel korte tijd een topprestatie, want soms gaat dan de hele krant op de schop. Dat zijn voor mij avonden om heel trots op iedereen te zijn.” Volgens de chef zijn actuele gebeurtenissen een van de interessante uitdagingen van het vak, ook al is het vaak geen leuk nieuws. ,,Helaas is groot nieuws vaak slecht nieuws”, aldus De Vreede.

Als de krant bijna klaar is, verzamelen alle vormgevers, eindredacteuren zich nog een laatste keer voor het ‘bordmoment’: ,,We bespreken de krant en als er bijvoorbeeld een rare kop tussen zit, passen we die nog aan.” De eerste editie gaat om half elf naar de drukker, de laatste regionale editie om half twee ’s nachts. Maar een paar uur voordat de eerste redacteuren ’s ochtends rond zeven uur hun laptop alweer openklappen om te werken aan de site en de krant van de nieuwe dag.