Geldt de avondklok ook voor journalisten zonder hond?

Over de avondklok kan je eindeloos discussiëren, je kan er ook veel van vinden, maar hij ís er. Vanavond om 21.00 uur gaat die historische maatregel in. Zijn daarmee ook alle journalisten tot 04.30 uur van de straat?

Verreweg de meeste wel, ja. Om te beginnen de journalisten die geen dienst hebben. Ook de collega's die wel aan het werk zijn (zij draaien bijvoorbeeld onlinedienst voor AD.nl) en daarvoor niet buiten de deur hoeven te zijn. Dan blijft er een kleine groep over. Journalisten die zich voor hun werk wel na 21.00 uur op de openbare weg móeten begeven. Zij gaan naar een brand om de hoek, een crime scene, of verslaan een wedstrijd in het betaald voetbal. Om mensen te spreken, feiten met eigen ogen te zien en checken, een foto of video te maken. Er zullen dus ook verslaggevers op pad gaan om te kijken of we met z'n allen niet op pad gaan. Zeker de eerste avonden.

Mag dat? Ja. Zelfs als een open samenleving als de onze in de avond grotendeels op slot gaat, vinden we vrije nieuwsgaring van groot belang. Dagbladjournalisten hebben een 'vitale functie', zoals dat wordt genoemd. Deze week kregen zij (en ik) een werkgeversverklaring waardoor we ontheffing hebben van de avondklok. Dat is een recht - dus geen voorrecht - maar dat brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee.

Je hebt ontheffing, maar je mag 'm als verslaggever niet privé gebruiken om bijvoorbeeld een wandeling te maken - de zogeheten 'frisse neus' van Rutte. Dan koop je maar een hond. Als je wel dienst hebt maar niet op straat hoeft te zijn, doe je het werk binnen. Dat geldt zeker voor hoofdredacteuren. Die kunnen ze op straat wel missen. Ook onze IT'ers die altijd paraat staan om bijvoorbeeld computerstoringen op te lossen, kunnen hun werk grotendeels digitaal doen.

Maar dat geldt niet voor die duizenden medewerkers die ervoor zorgen dat de papieren krant op uw deurmat valt. De vakmensen in onze drukkerijen (het AD wordt tussen half 11 's avonds en half 3 's nachts gedrukt), de chauffeurs van de distributie, de depothouders in zo'n 400 wijken en de meer dan 5000 bezorgers. Zij werken als u en ik doorgaans slapen, en doen dat ter plekke. Ook voor hen zijn deze week ontheffingen geregeld. Ik heb het hier eerder gezegd; het is ongekend hoe die logistieke operatie overeind is gebleven in de afgelopen tien coronamaanden.

De steeds scherpere Covid-19-maatregelen van deze week stellen ons voor steeds nieuwe maatregelen. Nog maar één bezoeker welkom in een huishouden? Dan proberen we de verslaggever en de fotograaf niet samen te laten komen. Dat is lastig als een cameraman en verslaggever met elkaar móeten optrekken. Maak een opname dan coronaproof in de buitenlucht (en ruim vóór 21.00 uur als dat kan).

Sowieso vinden de meeste interviews en gesprekken nog steeds digitaal plaats via Zoom, Teams of Hangout en is de bezetting in onze redactiekantoren minimaal. Nog anderhalve maand en het is een jaar geleden dat de AD-redacties naar huis werden gestuurd.

De meeste collega's hebben elkaar sindsdien niet meer 'live' gezien. Het is velen van u niet anders vergaan, denk ik zo. Maar we zitten warm, zijn onderdeel van een stabiel moederbedrijf, er is grote behoefte aan betrouwbare informatie, de drukpersen kunnen draaien, en ook het internet werkt nog steeds. Daarom wens ik niet zozeer onszelf, de journalisten, maar vooral u veel sterkte in de komende periode met die even historische als beklemmende avondklok.