Een foto met flitslicht bij Paleis ten Bosch, Den Haag. De koning en koningin zijn terug van hun omstreden vakantie. © ANP

Soms staan we er als je uit de kerk komt óf van vakantie terugkeert

Achter de SchermenDe hoofdredactie beschrijft in deze rubriek waarmee de AD-redacties bezig zijn. Deze week Paul van den Bosch (hoofdredacteur AD Regio) over privacy bij fotograferen en filmen.

Paul van den Bosch 24-10-20, 10:23

Mag je gelovigen fotograferen en filmen als zij hun kerk betreden of verlaten? En mag je die foto en video dan vervolgens publiceren? Dat vragen wij ons eigenlijk nooit af. Om de simpele reden dat wij doorgaans geen kerkgangers fotograferen of filmen. Waarom zouden we? Bovendien is het recht op privacy in de grondwet vastgelegd. Iedereen heeft het recht in de beslotenheid van zijn persoonlijke levenssfeer met rust te worden gelaten.

Maar waarom waren we dan onlangs op een zondagochtend met pen en camera aanwezig bij kerken in Staphorst en Barendrecht? En werden gelovigen gevraagd naar hun mening? Werd hier hun privacy niet geschonden? Antwoord: omdat er een stevige journalistieke aanleiding was. Minister Grapperhaus, iemand die je gerust een deskundige mag noemen op het gebied van te veel mensen op een te kleine oppervlakte, had het 'dringende advies' gedaan maximaal 30 mensen per dienst toe te laten. Maar in Staphorst en Barendrecht legden kerken dat naast zich neer. Er waren er maximaal 250 en er werd nog steeds gezongen. Dat zorgde voor flinke discussies in deze coronatijd. Alle reden voor media, niet alleen AD, bij de kerken te gaan kijken.

Relevant

Hier kwamen verschillende grondrechten in het spel: vrijheid van godsdienst (artikel 6) en drukpers (artikel 8) en recht op privacy (artikel 10). Die kunnen op gespannen voet met elkaar leven, zeker de laatste twee. Want het ene grondrecht weegt niet zwaarder dan het andere. Bij sommige kwesties moet een rechter afwegen welke voorrang krijgt. Zonder ons de positie van een rechter te willen aanmeten, is dit ook dagelijks werk voor een hoofdredacteur of nieuwschef. Vinden wij een nieuwsfeit maatschappelijk zo relevant dat je het recht op privacy opzij schuift?

Daar kun je eindeloos (en soms oeverloos) over discussiëren. Mag je inwoners van Barendrecht of Staphorst aanspreken, filmen en fotograferen omdat hun kerkgang ter discussie staat maar niet tegen de wet is? Ja, dat vonden wij van wel. Daarom stonden we er ook. Een aantal gelovigen wilde zelfs best iets voor onze camera's zeggen. Wie dat niet wilde, lieten we uiteraard met rust. De christelijke gereformeerde kerk in Barendrecht besloot na alle ophef alsnog naar 30 gelovigen af te schalen.

Mediacode

Zoals gezegd: de afweging tussen privacy en ons grondrecht om te publiceren, is voor ons dagelijkse kost. De criteria liggen bij BN'ers of mensen die op grond van hun functie in de openbaarheid komen anders dan bij willekeurige burgers. Die laatste groep komt soms bij toeval in het nieuws terecht. Bij de eerste groep is het vaak part of the job. Hoewel het privéleven van een burgemeester, minister of sporter dan nog steeds meer wordt beschermd dan van Gordon, Hazes junior of influencer. Zij leven voor en verdienen aan aandacht voor privézaken.

In de Haagse regio zou je elke week een foto van een hockeyende of paard rijdende prinses kunnen publiceren. En van hun ouders langs het veld. Dat doen we niet

Komen we automatisch bij de meest bijzondere familie van het land, de koninklijke. Ook het AD stemt in met een mediacode waarbij leden van het koninklijk huis bij officiële gelegenheden worden gevolgd, maar privé zo veel mogelijk met rust worden gelaten. In de Haagse regio zou je elke week een foto van een hockeyende of paard rijdende prinses kunnen publiceren. En van hun ouders langs het veld. Dat doen we niet. Geen nieuwswaarde en de prinsessen moeten zo normaal mogelijk opgroeien, vinden we in dit land.

Maatschappelijke oproer

Tótdat de koninklijke familie zich vergaloppeert met een vakantie naar Griekenland. Dan staan de fotografen in het donker klaar bij Huis ten Bosch om met flitslichten hun gezichten vast te leggen. Valt dit niet onder de mediacode en recht op privacy? Nee, oordelen alle media en ook wij, daarvoor was de maatschappelijke oproer over deze vakantie en abrupte terugkeer te groot. Dat hier de vrijheid van drukpers voorging, heeft echt niemand betwist. Maar de prinsessen zwemmend bij de villa fotograferen, dát doen we dan weer niet.