Waarom die spelfouten? Eindredacteuren zijn toch getraind?
Over Ons‘Hoe komt het toch dat er taalfouten in jullie artikelen staan?’ en ‘Hebben jullie wel een eindredactie?’ We krijgen regelmatig vragen van lezers naar aanleiding van taal- en tikfouten in de krant en op de website. Hoe werkt de eindredactie en hoe komt het dat er toch weleens iets tussendoor sluipt?
Soms komen er artikelen niet lang voordat de krant naar de drukker moest binnen. ,,De eindredacteur moet het dan snel inhoudelijk beoordelen, nalezen, corrigeren, inkorten en op de juiste plek in de krant zetten met een correcte en passende kop”, zegt De Vreede. ,,Het kan voorkomen dat drie minuten voor deadline er nog overleg is met een redacteur over de inhoud. Dat is stressen.’’ Eindredacteuren zijn getraind in het herkennen van fouten, maar toch kan het gebeuren dat er dan weleens een tik- of taalfout blijft staan: het blijft mensenwerk onder tijdsdruk.
We krijgen veel reacties als er iets misgaat en dat is terecht. Lezers betalen veel geld en dan moet het goed zijn
Erekwestie
Voor eindredacteuren is het een erekwestie om de krant foutloos bij de lezer te krijgen. ,,Eindredacteuren zijn de laatste poortwachter voordat de kopij naar de lezer gaat. Ze zijn scherp op de inhoud en op taalfouten. We krijgen veel reacties als er iets misgaat en dat is terecht. Lezers betalen veel geld en dan moet het goed zijn”, zegt De Vreede.
Toch blijkt het moeilijk om fouten helemaal uit te bannen. Lezers sturen met enige regelmaat vragen in over taalkwesties die ze tegenkomen in de krant: ‘In een interview met Frits Spits ging het destijds over zijn overleden vrouw Greetje. In de column van Nynke de Jong daar over wordt ze ineens Geertje genoemd. Is er niemand bij de redactie die daar op let?’, stuurt een lezer. Of: ‘U schrijft over rode kruisen. Het meervoud van kruis is, naar mijn mening, kruizen?’ Ook De Vreede weet dat het weleens voorkomt: ,,Een paar maanden geleden hebben we echt een klassieke fout gemaakt. De opening ging over taalonderwijs. We hadden in de bovenkop een enorme tikfout. Dan staat het schaamrood me op de kaken ’s ochtends”, geeft hij toe.
Taalblindheid
De Vreede onderscheidt zelf twee soorten taalfouten. De eerste: dingen die gebeuren op snelheid. Bijvoorbeeld ‘benzine’, redacteuren typen als het snel moet regelmatig ‘bezine’. Daarnaast zijn er klassieke grammaticaregels die altijd extra aandacht behoeven: het gebruik van de verwijswoorden ‘zijn’ of ‘haar’, een aantal mensen ‘is’ in plaats van een aantal mensen ‘zijn’. En recent was de vraag: is het ‘kapingalarm of ‘kapingsalarm’? ,,We proberen onze verslaggevers te wijzen op dit soort instinkers. Ook al hebben de meeste redacteuren een prima taalgevoel, het helpt toch als fouten al bij de verslaggever voorkomen worden.”
De Vreede weet uit ervaring dat er ook daadwerkelijk zoiets bestaat als taalblindheid. ,,We hangen de afgeronde pagina’s altijd op een groot bord. Meerdere ervaren mensen kunnen naar een pagina kijken en dan ziet pas de vijfde eindredacteur dat er iets niet klopt. Dat herkent coördinator en eindredacteur Ellis van der Weijden. ,,Het is heel menselijk om dingen die je leest onbewust te verbeteren. Alle pagina’s die eruit gaan worden in elk geval door twee mensen gelezen. Dat is een extra vangnet om te voorkomen dat we dingen missen, ook als het snel moet.”
Het wel of niet aan elkaar plakken van voorzetsels is een bekende instinker: is het nu ervan uitgaan, er vanuit gaan, of ervanuit gaan?
Taalquiz
Van der Weijden, van oorsprong neerlandicus, heeft een taalcommissie opgezet waarin behalve de centrale redactie in Rotterdam ook regiotitels zijn vertegenwoordigd. ,,We willen op een leuke manier taalzaken onder de aandacht brengen van de collega’s.” Eens in de maand versturen ze een korte nieuwsbrief naar de hele redactie, met daaraan gekoppeld een quiz. Onlangs nog over de spelling van woorden rondom de feestdagen. Samenstellingen met Piet, zoals roetveegpiet, worden geschreven met kleine letters, Kerstmis met een hoofdletter, eerste kerstdag met kleine letters.
,,Voor de quiz verzamelen we voorbeelden uit de krant.” Ook bekende instinkers worden erin meegenomen: ,,Het wel of niet aan elkaar plakken van voorzetsels bijvoorbeeld: is het nu ervan uitgaan, er vanuit gaan, of ervanuit gaan?” vertelt Van der Weijden. ,,Bij het antwoord voegen we een linkje naar een van de naslagwerken, waar collega’s kunnen terugvinden waarom iets op een bepaalde manier gespeld wordt.” Handig daarbij zijn het Stijlboek - met tientallen taalafspraken - en de zogenaamde ‘actualiteitenlijst’ met woorden uit de actualiteit.
,,Toen vorig jaar actievoerders in gele hesjes met de naam van dit kledingstuk werden aangeduid, hebben we afgesproken Gele Hesjes met hoofdletters te gaan schrijven, als het om deze personen gaat”, vertelt ze. Ook De Vreede heeft nog een leuke: no deal-brexit. En lange afkortingen, zoals Navo en Unesco, worden geschreven met één hoofdletter. ,,Natuurlijk is een dt-fout veel erger dan het schrijven van NAVO met vier hoofdletters, maar we willen het leesgemak bij de lezer vergroten en een zo net en verzorgd mogelijk product afleveren”, aldus De Vreede.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
vraag 't vtwonen
Zo wordt je huis een oase van rust: ‘Dat is echt een basisbehoefte’
In een rustig huis is het fijn thuiskomen na een lange werkdag. Hoe maak je van je huis zo’n serene plek? We vragen het Liza Wassenaar, stylist bij vtwonen. -
Podcast
Nanette en Marlies verloren ongeboren baby: ‘Zoveel liefde voor zo’n ieniemini mensje’
Een zwangerschap leidt niet altijd tot een blakende, gezonde baby: per jaar verliezen in Nederland zo’n 25.000 vrouwen een ongeboren kindje. In de podcast Miskraammonologen, een productie van Ouders van Nu, AD en de regionale titels, hoor je de persoonlijke verhalen van deze vrouwen. Deze week vertellen Marlies en Nanette over hun miskramen. -
veelgestelde vragen
Waarom laten jullie niet alle reacties onder artikelen op AD.nl door?
Iedereen is van harte welkom om te reageren onder een aantal artikelen dat daarvoor openstaat - meestal gaat het om een mix van nieuws en menselijk verhalen. Het AD vraagt wel om fatsoenlijke reacties en tegenreacties. -
veelgestelde vraag
Waarom kom ik geregeld verhalen tegen over doodgaan of ernstig ziek-zijn?
Als lezer wil je geïnformeerd worden door de artikelen op AD.nl en in de krant, en als het even kan ook nog geamuseerd of opgevrolijkt. Toch verschijnen er af en toe ook verhalen van mensen die weten dat ze doodgaan. Doodgaan hoort bij het leven, dat vergeten we nogal eens. En wie kan er beter over vertellen dan iemand die ondergaat dat zijn of haar levenseinde nadert? Jan Rot doet dat in zijn column. Harry de Winter vertelde er onlangs over. Hugo Borst schreef jarenlang de column over de aftakeling van zijn moeder. Zo’n persoonlijk verslag hoeft niet eens alleen maar treurig te zijn: veel mensen ervaren hun laatste levensfase als uiterst waardevol, en leven naar een gevoel van acceptatie toe. De waardigheid waarmee ze de dood tegemoet treden, kan anderen tot voorbeeld zijn. Waarom zou de redactie die verhalen uit de weg gaan? -
Zo bewaar je artikelen die je nog eens terug wilt lezen
Kom je een interessant artikel tegen, maar heb je nu geen tijd om het te lezen? Of heb je een artikel gelezen dat je wilt bewaren om later nog een keer te lezen? Via de AD app sla je heel eenvoudig artikelen op voor later. Graag leggen we uit hoe je zo’n leeslijst samenstelt.
-
De beste games voor...
De beste games voor op een feestje: zo krijg je iedereen rondom de televisie
Gamen is meer dan alleen maar schieten of voetballen, en is vaak veel makkelijker om aan te beginnen dan je misschien denkt. In deze rubriek geven we daarom laagdrempelige tips voor games in elke situatie. Vandaag: de beste games voor tijdens een feestje. -
Geen krant gehad? Deze mensen kunnen je helpen
Onze klantenservice beantwoordt honderden telefoontjes per dag, van bezorgklachten tot vragen over het abonnement. Wie krijg je als abonnee aan de lijn en wat kunnen de medewerkers van de klantenservice voor je doen? Een kijkje achter de schermen. -
Dit kun je bij het AD verwachten tijdens het Formule 1-seizoen 2022
Ook in het nieuwe seizoen zit u bij ons op de eerste rij. Van onze liveblogs tot videobeelden van alle races, tot elke zondag een nieuwe podcast, tot het laatste nieuws en belangrijke achtergronden. Of het nu in de krant, op onze site, via uw favoriete podcastplayer of op sociale media is, wij houden u 24/7 op de hoogte van de ontwikkelingen in de Formule 1 én natuurlijk Max Verstappen.