Altijd koud op kantoor? Zet de sfeerverlichting aan

Waarom zitten vrouwen rillend op kantoor, terwijl hun mannelijke collega’s in een T-shirt rondlopen? Daar is een simpele verklaring voor. De werktemperatuur is afgestemd op het lichaam van de gemiddelde man. „En omdat vrouwen over het algemeen een tragere stofwisseling hebben dan mannen, vinden ze het eerder koud en geven ze de voorkeur aan warmere ruimtes’’, vertelt gezondheidswetenschapper Marije te Kulve.

Te Kulve heeft mogelijk een oplossing voor dit probleem gevonden. Niet de thermostaat hoger draaien, maar een lamp met ‘aangenaam’ licht ophangen. Te Kulve onderzocht bij 65 vrouwen het effect van verlichting op de temperatuurbeleving. Uit haar studie blijkt dat de kleur en felheid van verlichting een ruimte kouder of warmer kan laten aanvoelen dan deze in werkelijkheid is. Ze promoveerde onlangs op dit onderwerp aan de Universiteit Maastricht.

Hoe we licht ervaren - warm of koud - is afhankelijk van de kleurtemperatuur. Deze wordt uitgedrukt in graden Kelvin (K). Daarvoor geldt: hoe hoger de kleurtemperatuur, hoe kouder het licht. Bij 1200K - de kleurtemperatuur van een kaarsvlam - spreken we van warm licht. Bij 5600K - de kleurtemperatuur van daglicht - spreken we van koud licht. Warm licht heeft een rode of gele gloed, koud licht een witte of blauwe gloed.

Die kille kantoorlampen eruit en sfeerverlichting erin, zou je zeggen, maar dat is te makkelijk gedacht. Wat als ‘aangenaam’ wordt ervaren, varieert per individu. „De een vindt verlichting te koel, de ander te warm. Weer een ander vindt het schijnsel te fel, of juist te zwak”, aldus de onderzoekster.

Te Kulve kan de onderlinge verschillen in voorkeur niet verklaren. Dat vergt verder onderzoek. Wel zou het zo kunnen zijn dat ons geslacht van invloed is. Andere studies suggereren dat mannen eerder kiezen voor koeler licht, terwijl vrouwen de voorkeur geven aan warmer licht. Wat mogelijk ook een rol speelt, is de culturele achtergrond van mensen. „In landen met een tropisch klimaat gebruikt men thuis of op de werkplek vaak koude verlichting. In landen met een gematigd klimaat, zoals Nederland, neigt men eerder naar warme verlichting.’’

Hoe verbeteren we dan wel de kantoortemperatuur? Te Kulve denkt aan een systeem waarbij werknemers zelf kunnen bepalen hoe warm of koud hun plek is. Dat gebeurt al in The Edge te Amsterdam, het slimste kantoorgebouw van Nederland. Met behulp van een app kunnen medewerkers het licht en klimaat van hun individuele werkplek regelen.

Volgens Te Kulve zorgt een dergelijk systeem niet alleen voor een prettigere werkomgeving, maar bespaart het ook op de stookkosten. Door slim gebruik te maken van licht en kleur kan de airco of thermostaat een standje lager.

Grote kans dat jij werk doet achter een computer op een kantoor. Hopelijk komt daar een mooi straaltje daglicht binnen en schijnt er een fijne hoeveelheid kunstlicht. Dat lijkt allemaal vanzelfsprekend, maar de grote vraag voor bouwfysici is altijd: hoe ontwerp je nou een gebouw met een goed lichtplan? Luister hoe Elphi Nelissen (TU Eindhoven) daar haar licht op laat schijnen en ontdek het bestaan van lichtdoorlatend beton....

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!