Barnevelds Paradijsorgel op tournee door Nederland

Op de tentoonstelling in de Grote Kerk in Dordrecht hangen twaalf grote aquarellen. Elk schilderij toont een orgel uit een van de Nederlandse provincies. De maker is aquarellist Marco Boer uit Hendrik-Ido-Ambacht, die een representatief beeld heeft willen geven van het Nederlandse cultuurgoed 'waar we normaal gesproken veel te vlug aan voorbijrennen'.

Het Barneveldse orgel heeft gezelschap van bekende orgels uit onder andere de Dom in Utrecht en de Sint-Bavo in Haarlem. Bij de keuze van de orgels liet Boer zijn gevoel de boventoon voeren, vertelde hij tegen het Reformatorisch Dagblad. ,,Ik heb vooral gekeken of het beeld me aansprak. Daarnaast wilde ik graag dat er uit elke Nederlandse provincie één orgel zou zijn.''

Het is de bedoeling dat de expositie in alle provincies te bezichtigen is. Goes in Zeeland volgt in elk geval na Dordrecht.

Het Paradijsorgel staat sinds 1765 in de Barneveldse kerk. Het was een geschenk van de baron op landgoed De Schaffelaar. Barneveld liep daarmee voorop. De meeste dorpskerken op de Veluwe hadden nog geen orgel voor de begeleiding van de gemeentezang.

Lucas Willem baron van Essen, ambtsjonker in Barneveld en lid van de kerkelijke gemeente, wist dat de Barnevelders graag een orgel in de kerk wilden. Hij heeft het toen op zijn kosten laten plaatsen.

Dat Boer voor het orgel in Barneveld heeft gekozen, verrast orgelspecialist Wim Diepenhorst niet. ,,Met kwalificaties als het mooiste in zijn soort ben ik wat voorzichtig, maar Barneveld heeft misschien wel het mooiste orgel in de provincie.''

Diepenhorst was als adviseur vanuit de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed betrokken bij de restauratie en onderhoudsbeurt in 2010. Ook muzikaal gezien is het 'een heel mooi orgel', vindt hij. ,,Voor zo'n bescheiden kerkgebouw heeft het orgel een bijzonder grote verscheidenheid in klankkleuren, in vaktermen registers, waarbij van één soort register zelfs meerdere varianten aanwezig zijn, zodat de organist nog meer keuze heeft.''