Een econoom met een ziel
debuutromanIn Swaziland werd de schrijver in Marc den Elzen geboren. Ruim tien jaar na zijn literaire debuut verscheen onlangs zijn eerste roman met de titel Verwachting. De inwoner van het Soesterkwartier, die overwoog ontwikkelingswerker te worden, toont zich daarin een econoom met psychologisch inzicht. ,,Schrijven doe ik niet voor het geld, maar om íets vastgelegd te hebben.''
Liet maar meer economen zich bij hun keuzes leiden door inzichten uit de psychologie
De papierberg ís al zo groot, zei een vriend, toen Marc den Elzen hem vertelde over zijn voornemen om een roman te schrijven. 'Je moet je onderscheiden'. Het was 2005 en zijn novellenbundel Blanke Mannen was net verschenen bij uitgeverij L.J. Veen.
De opmerking van die vriend zette hem aan het denken. Ja, zijn personages dienden een worsteling door te maken, gevolgd door loutering en verzoening. De hoofdpersoon in Verwachting, een leraar economie op zoek naar de ware en het vaderschap, worstelt inderdaad enorm met het leven en zijn werk. Hij lijdt aan waanbeelden en laat de ene verliefdheid of wat daarvoor doorgaat, volgen op de andere.
Ofschoon de roman een fictief verhaal vertelt, is het verleidelijk om trekken van deze Thijs te projecteren op Den Elzen. De import-Soesterkwartierder (49), vader van twee jonge kinderen, gaf ook economieles op hbo-instellingen. En evenals Thijs moet hij weinig hebben van het marktdenken. Tijdens zijn studie in de jaren tachtig werd Den Elzen gegrepen door Karl Marx, een van de grondleggers van het communisme.
Hij wilde zijn kennis inzetten voor armoedebestrijding en koos voor een stage in het koninkrijk Swaziland in zuidelijk Afrika. ,,Ik dacht erover om ontwikkelingswerker te worden. Daar ben ik op teruggekomen, omdat ik ontdekte dat alle problemen in de Derde Wereld worden afgewenteld op vrouwen. Mannen buigen alles om naar hun eigen voordeel.''
Zijn Afrikaanse avontuur openbaarde Den Elzen nóg een inzicht: er school een schrijver in hem.
Hoe kwam je daarachter?
,,In Swaziland schreef ik brieven aan mijn toenmalige vriendin. Daarin kon ik mijn eigen bedachtzaamheid kwijt. Dat vond ik erg leuk. Na mijn studie heb ik het schrijven weer opgepakt. Mijn eerste boek was autobiografisch. Dat is niet uitgegeven. Jeugdshit. Té persoonlijk. Ik had geen slechte jeugd, maar met dat boek heb ik wel allerlei ballast weggewerkt. Die moet je als schrijver niet in de weg zitten. Een schrijver moet vrij zijn, een boek mag niet therapeutisch worden. Schrijven is geen vrijblijvende bezigheid. Er moet sprake zijn van maatschappelijk engagement. Ik wil de lezer troost en psychologisch inzicht bieden. Juist als econoom. Lieten maar meer economen zich bij hun keuzes leiden door inzichten uit de psychologie.''
In Verwachting passeren diverse discussies de revue tussen Thijs en diens collega Onno, aanhanger van het liberalisme dat in de jaren nul opgeld deed. 'Algemene economie is niet relevant', betoogt de laatste halverwege de roman. 'We moeten vraag creëren. We moeten uitzoeken wat de consument wil. (...) Jij benadert de overheid als een partij die de vraag kan en moet sturen. Dat vind ik een ouderwets idee. Je moet de markt juist vrijlaten.'
Tegen het eind van het boek, als hij zijn docentschap blijkt te hebben opgegeven, geeft Thijs in een brief aan voormalige vriendin Henriëtte, het tweede, eveneens met de liefde worstelende hoofdpersonage, zíjn visie op de economie weer. Die heeft veel weg van een geloofsbelijdenis. 'Ik kon het niet meer, wil het niet meer. Ik leer hun (studenten, red.) niet kritisch denken, ik leer hun dat amoreel denken en handelen een financieel motief heeft. De kredietcrisis heeft dat pijnlijk duidelijk gemaakt. De economie moet zich herijken. Terug naar de kern. Dat we om redenen een samenleving willen zijn. Dat de economie dient om dat en de maatschappelijke voortgang te begrijpen.'
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Amersfoortse politiek legt Alliantie op pijnbank om ‘horrorflats’: ‘Gaat heel slecht met haar huurders om’
De aanhoudende problemen in de ‘horrorflats’ aan het Vreeland in Amersfoort, hebben nu ook de lokale politiek wakkergeschud. Van links tot rechts spreken partijen schande van het optreden van de Alliantie, die in hun ogen veel te weinig doet om de bewoners te helpen. -
Gaslek bij woonzorgcentrum Monsigneur Blom door graafwerkzaamheden
Bij woonzorgcentrum Monsigneur Blom aan de Barchman Wuytierslaan in Amersfoort is een gasleiding geraakt bij graafwerkzaamheden. -
Salderingsregeling zonnepanelen wordt pas vanaf 2025 afgebouwd
Huizenbezitters met zonnepanelen kunnen hun teveel aan opgewekte stroom langer tegen markttarieven terugleveren aan het net. Het kabinet wil de zogeheten salderingsregeling pas vanaf 2025 versoberen, waar dat eerder al vanaf 2023 het geval zou zijn. -
Chirurgijnsgilde nieuwste doelwit in campagne Steenbreek: negentien soorten planten in de straat
Straattegels eruit, planten erin. De gemeente Amersfoort gaat op verzoek van bewoners het Chirurgijnsgilde vergroenen. De straat is het nieuwste doelwit in de campagne Steenbreek. -
vacature
Gezocht: freelance sporteindredacteur en/of sportverslaggever in regio Utrecht en Amersfoort
De regionale sportredactie van AD Utrechts Nieuwsblad en AD Amersfoortse Courant is op korte termijn op zoek naar een freelance eindredacteur en verslaggever.
-
PREMIUM
Is een video echt of een deepfake? Zo kun je het zien
De politie zette er deze week een in om de dader van een cold case-moord op te sporen: een deepfake-video. Daarmee kun je mensen van alles laten zeggen of laten doen. Maar dat brengt risico’s met zich mee. Hoe herken je zulke nepfilmpjes? -
Thuiszorgverlener A.T.N in Amersfoort en Zeist heeft nog vier maanden om zaakjes op orde te krijgen
De thuiszorgverlener Algemeen Thuiszorg Nederland heeft van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd een aanwijzing gekregen. Dit houdt in dat de organisatie nog vier maanden heeft om alles recht te trekken, anders volgen er maatregelen. -
PREMIUMVijf vragen
Waarom sommige mensen grof geld over hebben voor een digitaal eigendomsbewijs
Wereldwijd schaffen steeds meer mensen NFT's aan. Dit zijn unieke, digitale eigendomsbewijzen, vaak aangeschaft met cryptomunten. En ze zijn al lang veel meer dan kunstwerken of kattenplaatjes. Waarom zou je ze kopen en wat zijn de risico's? Vijf vragen over NFT’s.
In samenwerking met indebuurt Amersfoort