Optimisme bij Soester Herenboeren

Het vuur voor deze nieuwe vorm van boeren brandt al volop in Soest, zeggen Ronald van der Vight en Kees Rezelman. ,,We liggen op schema, beter dan we durfden hopen’’, zegt Van der Vight. ,,Sinds we in september naar buiten traden, hebben we al 100 gezinnen bereid gevonden om mee te doen. Allemaal mensen die deze natuurinclusieve manier van voedselproductie een warm hart toedragen. Met 150 deelnemers kunnen we beginnen, maar we gaan voor de 200.’’

Dat het vuur al brandt bij de aangemelde gezinnen, bleek tijdens een gezamenlijke boerenkoolmaaltijd op boerderij Het Derde Erf aan de Birkstraat. Daar werden al 21 intentieverklaringen getekend met gezinnen die bereid zijn eenmalig 2.000 euro op tafel te leggen voor de coöperatie. ,,Je proefde het communitygevoel’’, zegt Rezelman. ,,Veel mensen kenden elkaar niet, maar dankzij dit gezamenlijke doel raakten ze al gauw met elkaar in gesprek.’’

Want om mee te doen, legt hij uit, moet je wel een beetje een droom hebben. ,,Dat je zaterdagmiddag op je fiets met je kinderen even gaat kijken bij je eigen boer hoe de sla, de rode bietjes en de worteltjes erbij staan. Zien hoe de varkens en kippen rondscharrelen. Even de schoffel pakken om onkruid te wieden, als je zin hebt. Zonodig een klusje doen’’, zegt Rezelman. ,,Dat is wel een gevoel dat ik van vroeger nog ken.’’

Terug naar vroeger dus? Keert de noeste boer weldra terug in Soest, vrolijk fluitend achter de eg die door zijn werkpaard wordt voortgetrokken, terwijl de leeuweriken kwinkeleren? Van der Vight: ,,Mooi beeld, maar dat gaat het niet worden. Afgezien van de vraag of het arbotechnisch nog mag, een boer achter een paard: het bedrijf wordt op een moderne, professionele manier gerund. Met dit verschil: er zit geen winstprikkel in. Dus ook geen groeibehoefte. We stellen welzijn in plaats van welvaart.’’

Doordat straks 200 gezinnen hun fruit, groenten en vlees van hun gezamenlijk gerunde boerderij betrekken, krijgt de boer een gegarandeerd inkomen. Hoeft hij niet de markt op of naar de veiling te gaan. Maar krijgt hij er dan geen tweehonderd pottenkijkers bij, die nauwlettend toezien of hij wel natuurinclusief, duurzaam, kleinschalig, transparant, biologisch, biodiversiteit bevorderend en met respect voor de leefomgeving (de belangrijkste idealen van de coöperatie) aan de slag gaat?

Rezelman: ,,Ik verwacht niet dat de mensen opdringerig zijn, maar we zijn wel allemaal erg geïnteresseerd in de manier van boeren die we hier met z’n allen willen. 70 procent wil juist meedoen, omdat ze daardoor grip krijgen op het voedsel dat voor hen wordt geproduceerd. Een boer moet bestand zijn tegen grote betrokkenheid. Het moet wel een toegankelijke boer worden, die beseft dat leden van de coöperatie kiezen voor een product van eigen bodem, dat niet bewerkt is of door het halve land is getransporteerd. Boxtel leert dat het kan. Daar zit een stabiele groep mensen die leuk samenwerken met de boer. Ook onder scholen leeft het initiatief, met name binnen basisscholen.’’

Is er zo’n boer te vinden? Van der Vight: ,,We zijn druk op zoek en we zijn optimistisch over de slaagkans. Er lopen al gesprekken. In de agrarische opleidingen is al veel aandacht voor deze nieuwe manier van boeren. De Herenboerderij in Boxtel is gekoppeld aan het agrarisch onderwijs. We merken ook dat de boeren in Soest dit een leuk initiatief vinden. We zijn al bij veel boeren aan de keukentafel geweest. Ze zijn graag bereid kennis te delen en samen te werken.’’

De Herenboeren zoeken geen boerderij, maar wel land. Het liefst 20 hectare. Die zoektocht is inmiddels druk gaande en de hoop is gevestigd op grondeigenaren die het ideaal zien zitten.

Gebogen over een kaart van Soest zegt Van der Vight: ,,We kijken eerst waar het kan. In de polder kun je prima vee weiden, maar geen landbouwproducten verbouwen.

Of het lukt om een aaneengesloten terrein te krijgen, is de vraag. Misschien wordt het 10 en 10 hectare, of 15 en 5 en kunnen we later mogelijk een aaneengesloten terrein krijgen.’’