32ste protest in De Pijp tegen verkoop sociale huurwoningen

“Amsterdam is niet te koop,” roept een twintigtal mensen zaterdagmiddag in De Pijp. Ze staan in de Karel du Jardinstraat voor een – als we de omschrijving op Funda mogen geloven –  ‘ unieke starterswoning in de leukste buurt van Amsterdam’. De woning à 40 vierkante meter is een voormalige huurwoning van woningcorporatie Ymere en wordt staat te koop met een vraagprijs van 315.000 euro.

Leden van Actiegroep Niet te Koop en Huurdersvereniging De Pijp komen al sinds 2015 in actie tegen de verkoop van sociale huurwoningen. Ook deze zaterdag hopen ze de verkoop van een sociale woning tegen te kunnen houden. Het appartement is door de actievoerders beplakt met posters en er is ‘Niet te koop’ op het huis gekrijt.

“Amsterdam moet voor iedereen blijven,” zegt Niki Fröhling. De kunstenaar woont al veertig jaar in Amsterdam en merkt dat geld een steeds grotere rol is gaan spelen in de sociale samenleving. “Dan sluit je mensen buiten. De stad moet voor alle klassen en alle afkomsten blijven.”

Op tweede kerstdag na staan de actievoerders voor de 32ste zaterdag op rij voor een sociale huurwoning die op het punt staat in handen van particulieren te komen. “We maken ons ernstig zorgen,” zegt Boudewijn Rückert. Het gaat de actievoerders om de bevolkingssamenstelling die door de ontwikkeling minder divers wordt, maar ook om oudere bewoners die zo uit de buurt worden verdreven.

Eénhoogwoningen komen evenals woningen op de begane grond in aanmerking voor de regeling die Van Hoog Naar Laag heet. Daarmee krijgen 65-plussers voorrang op een zelfstandige sociale huurwoning in de gemeente Amsterdam als hun huidige woning op de tweede etage of hoger ligt en niet bereikbaar is met een lift.

“Maar juist die woningen op lagere verdiepingen zijn in trek bij particulieren,” zegt Rückert. “Daar kun je uitbouwen naar de tuin of een kelderbak aan toevoegen. Ouderen worden nu weggegentrificeerd. Dat laten we niet zomaar gebeuren.”

Terwijl mensen actievoeren, passeert een yup zichtbaar geïrriteerd de meute en gooit zijn deur, twee huizen verder, hard dicht. Vanaf zijn balkon kijkt hij even later letterlijk hoofdschuddend neer op de actievoerders.

Er zijn eerder afspraken gemaakt tussen de gemeente, de corporaties (verenigd in de AFWC) en de huurderskoepels (verenigd in de FAH) over het aantal sociale huurwoningen dat verkocht mag en bijgebouwd moet worden. Rückert: “We zien vooral dat er flink verkocht wordt en dat er amper sociale huurwoningen worden toegevoegd.”

De actievoerders, die allemaal in de buurt wonen, zijn niet de enigen die dat constateren. In februari kondigde de gemeente een ongekend vergaande actie aan: de stad is van plan om sociale huurwoningen op te kopen om te voorkomen dat ze in de veel duurdere, vrije sector, belanden. “We kunnen niet anders,” zei wethouder Laurens Ivens (Wonen).

De gemeente richt zich op sociale huurwoningen die door corporaties te koop worden gezet. Daarmee wil de coalitie het aantal betaalbare woningen met een maximale maandhuur van 750 euro op peil proberen te houden, iets wat maar nauwelijks lukt op een overkokende huizenmarkt. Tussen 2011 en 2019 is het aantal corporatiewoningen geslonken van 195.000 naar 179.600. Amsterdammers moeten gemiddeld vijftien jaar wachten op een betaalbare socialehuurwoning.

Ivens heeft met de corporaties afgesproken dat zij jaarlijks 2500 socialehuurwoningen bijbouwen en zo min mogelijk huizen verkopen. Maar dat lukt niet. Vorig jaar is de bouw van 2270 corporatiewoningen begonnen er rond de duizend socialehuurwoningen werden verkocht.

“Ik raak er gefrustreerd van,” zegt de 74-jarige Shelagh Geller. “Ik ben hier voor de 32ste keer en elke keer sta ik hier met hetzelfde gezicht. We komen maar niet verder.” Even later komt Geller met een ander idee dat ze direct voorlegt aan de anderen: “Moeten we niet een keer op een doordeweekse dag voor het hoofdkantoor van een wooncorporatie gaan staan? We moeten nu toch echt een keer gehoord worden.”

Een woordvoerder van Ymere zegt zaterdagmiddag het te betreuren dat mensen alleen maar kritisch zijn op de verkoop van socialehuurwoningen en zelden vragen ‘waarom’ de huizen worden verkocht.

“Met alleen de verhuur van sociale woningen krijgen we ons budget niet rond. We moeten nieuwe huizen bouwen, bestaande woningen onderhouden en verduurzamen. Om dat te kunnen betalen, verkopen we woningen,” zegt de woordvoerder, die er direct aan toevoegt dat Ymere nooit zo weinig woningen heeft verkocht als de afgelopen jaren. “Doordat huizen meer opbrengen, komen we eerder aan ons beoogde budget.”

Amsterdamse corporaties moeten jaarlijks gezamenlijk ongeveer 200 miljoen euro verhuurdersheffing afdragen aan Den Haag. “Het is niet meer de vetpot zoals vroeger,” zegt Ivens. “En zeven jaar geleden werden jaarlijks nog bijna drieduizend sociale huurwoningen verkocht, nu duizend. Maar in sommige gebieden, zoals in Zuid, zijn nog maar heel weinig sociale huurwoningen. Je wilt niet dat ze daar helemaal verdwijnen. Het doet me pijn als ik zie dat daar nog verkocht wordt. Dus ik vind het fantastisch dat deze actievoerders dit probleem op de kaart blijven zetten.”