Beeld Martin Luther King duikt ‘zonder toestemming’ op in Zuid

“Er waren wat sporters, een paar mensen die de hond uitlieten, en er kwamen wat fietsers voorbij. Die keken even en fietsten door. Terwijl wij toch met een enorme betonboor en zwaar materieel in de weer waren. Gelukkig maar, ik was van tevoren best een beetje benauwd dat de ME zou komen opdraven, want het moet eigenlijk met een vergunning.”

Woensdagochtend, op de geboortedag van Martin Luther King (1929), heeft de Amsterdamse conceptueel kunstenaar, schilder en wereldverbeteraar Airco Caravan (een pseudoniem van Maria Koning, 54) een 1 meter 20 hoog bronzen beeld van Martin Luther King geplaatst op de betonnen zitrand aan de A2-kant van het Martin Luther Kingpark, dat in 1968 werd vernoemd naar de dat jaar vermoorde Amerikaanse dominee en burgerrechtenactivist. Het is vastgeklonken met grote schroeven. Zonder toestemming.

In april 2018, precies vijftig jaar nadat King in Memphis, Tennessee werd doodgeschoten door een sluipschutter, verspreidde Airco Caravan al vijftig kleinere exemplaren van haar beeldje op verschillende locaties in Amsterdam en de rest van het wereld – er staat er nog steeds een bij de hoofdingang van het Martin Luther Kingpark. Dat was een ‘guerrilla pop-up expo’. De kunstenaar wilde echter ook graag een permanent beeld van King in het park plaatsen en wendde zich tot Stadsdeel Zuid. Dat zag haar idee wel zitten; een peiling in stadsblad De Echo wees uit dat ook de bewoners van stadsdeel Zuid enthousiast waren.

Eind 2018 begon Airco Caravan met de voorbereidingen. Met alle betrokken partijen werd in het park naar een geschikte plek gezocht, die vervolgens zou worden voorgelegd aan buurtbewoners en gebruikers van het park. Vervolgens hoorde de kunstenaar niks meer. En toen ze er eindelijk in slaagde om iemand van het stadsdeel te spreken te krijgen, werd haar voorgesteld een ander, tijdelijk project te ontwikkelen voor het Martin Luther Kingpark. “Dat zou volgens de kunstcommissie beter passen bij mijn conceptuele en activistische werkwijze. Maar ik mag toch wel zelf bepalen wat ik wil maken? Er was al toestemming gegeven door het stadsdeel; ik had zelfs al een aanbetaling gehad voor het maken van het beeld.”

Toen ze na de bijeenkomst met de kunstcommissie weer op straat stond, duizelde het Airco Caravan een beetje. “Ik dacht: hebben ze me nu gezegd dat mijn beeld er niet komt? Dat was inderdaad het geval. Ik was behoorlijk uit het veld geslagen, maar later dacht ik: dan gebruik ik mijn guerrilla-achtige aanpak toch om dat bronzen beeld neer te zetten. Het beeld moest er per se komen, vond ik. Juist nu, omdat gelijke rechten en solidariteit – de zaken waar King voor streed – meer dan ooit onder druk staan. Racisme, ons slavernijverleden, de toon op sociale media, boreale toestanden… daar moet nu echt eens iets aan worden gedaan.”

Airco Caravan financierde haar beeld zelf: plusminus 13.000 euro, en dan rekent ze alleen de materiaalkosten. Ze hoopt dat haar beeld mag blijven staan. “Ik hoop dat het, hoewel het er niet helemaal op de juiste manier is gekomen, toch de goedkeuring krijgt van alle betrokkenen. En van de Amsterdammers. Er worden wel meer beelden in de openbare ruimte geplaatst en er zijn er genoeg die al heel lang blijven staan. Het is een kwalitatief hoogstaand beeld en hij staat daar heel erg mooi.” Met een diepe zucht: “Het is toch niet meer dan logisch dat er een beeld van King staat in het naar hem vernoemde park?!”