‘Werken in de horeca, elke dag ’n feestje,’ klinkt het in de campagne die Koninklijke Horeca Nederland onlangs is begonnen om mensen enthousiast te krijgen voor de horeca. Die campagne is hard nodig, blijkt uit een onderzoek van onderzoeksbureau Kien in opdracht van FNV Horeca: een op de vijf horecawerknemers overweegt om binnen nu en twee jaar de sector de rug toe te keren.

Dat gaat om bijna 70.000 mensen. Een aderlating voor de sector die toch al kampt met een enorm personeelstekort. Volgens cijfers van KHN is in coronatijd bijna een kwart van de 450.000 medewerkers uitgestroomd, zo’n 340.000 mensen zijn er nog over.

Een van de mensen die destijds uitstroomden is de 35-jarige Katja de Wit. Ze was na de corona-uitbraak in één klap al haar werk kwijt. Ze organiseerde evenementen in een horecazaak en was net voor zichzelf begonnen. “Mijn agenda ging van vol naar helemaal leeg,” zegt de Amsterdamse. Omdat ze pas net was gaan freelancen had ze ook geen recht op compensatie van de overheid.

Nu heeft ze een eigen bedrijf in de verkoopstyling van huizen. Dat deed ze eerder als hobby, maar het is haar baan geworden. Toch was het geen kleine stap. “Ik zit al mijn hele leven in de horeca. Het zit echt in mijn bloed en ik kan het af en toe erg missen.”

Op de lange termijn was ze sowieso wel iets anders gaan doen. “In de evenementenbranche wordt het wel lastiger als je ouder wordt. Toch jeukt het om weer eens een evenement te gaan draaien. Het gevoel van met zijn allen knallen en iets neerzetten zou ik graag weer willen meemaken.”

Niet alleen vanwege corona vertrekken veel mensen uit de sector. Elders valt dikwijls meer te verdienen. Zo zegt in het onderzoek van Kien de helft van de ondervraagden niet tevreden te zijn over het huidige loon. Een kwart zegt er (zeer) slecht van rond te kunnen komen.

Verder blijken de werktijden en de slechte balans in werk en privé voor de meerderheid van de ondervraagden een reden om te vertrekken. Dat speelt volgens het onderzoek vooral bij dertigers en veertigers. Ook zeggen veel medewerkers zich zorgen te maken over de magere bezetting en hoge werkdruk.

Volgens bestuurder Edwin Vlek van FNV Horeca is er veel aandacht voor het personeelstekort door de coronacrisis, maar spelen de problemen al langer. “Dit onderzoek laat zien dat de oorzaken dieper liggen en structureler van aard zijn.” Vlek vindt dat werkgevers meer moeten doen om te zorgen dat mensen de sector niet verlaten, en uittreders terugkomen. “De schade is nu al groot en wordt alleen maar groter. Willen we mensen behouden, dan moet er meer aandacht komen voor betere beloning, betere werk-privébalans en vaste uren,” meent hij.

Brancheorganisatie KHN benadrukt dat de sector altijd al een hoog verloop kende en vindt dat dit op zich niet onrustbarend hoeft te zijn. “Het is deels eigen aan een sector met veel seizoensinvloeden en tijdelijke pieken,” zegt een woordvoerder. “Inherent hieraan is dat als werknemers zich settelen en een gezin krijgen, ze regelmatig kiezen voor andere werktijden, in een andere branche.”

“Het horecabestaan was voor mij wel een beetje klaar,” zegt Sanne Marie de Jonge (32) uit Oostzaan. Ze werkte tot aan de tweede lockdown als floormanager in een restaurant in het Westerpark, tot haar contract afliep.

De Jonge besloot om de sector voorlopig achter zich te laten. “Ik vond de uren best pittig worden nu ik een dochter heb. Dan werk je liever overdag, maar dat is vaak alleen maar koffiezetten en taart verkopen. De sfeer in een restaurant is ’s avonds leuker. Als je dat mist verlies je toch een beetje het plezier.”

Daarnaast is het werk enorm veranderd met alle coronaregels. “In combinatie met de nieuwe gezinssituatie heeft het er wel voor gezorgd dat ik er na zo’n twintig jaar makkelijker uitgestapt ben.” 

De Jonge werkt nu bij een cameraverhuurbedrijf. Ook als floormanager. Toch is het een grote verandering. “Ik heb de hogere hotelschool gedaan en ben biersommelier. Alles in mijn leven stond in het teken van de horeca. Ik kon iedereen alles vertellen en overal bijspringen. Die kennis heb ik hier nog niet.”