Boa’s demonstreren op de Dam voor wapenstok en pepperspray

Nog geen drie weken geleden werd Jolanda tegen de vlakte geslagen. “Het licht ging even helemaal uit. Ik ben maar een onderdeurtje, die kerel die sloeg was drie koppen groter. Mijn collega werd aangepakt door een paar andere gasten. Dan voel je je machteloos.”

Jolanda is handhaver. Ze is vandaag niet in uniform, maar ze wilde haar collega’s die naar de Dam zijn gekomen om actie te voeren op persoonlijke titel, en mede daarom niet met haar echte naam, een hart onder de riem steken. “Boa’s moeten zich ten minste een beetje kunnen verdedigen. Nu kunnen we helemaal niks. En zoals in mijn geval: mensen zíen dat je niks kan en gaan daardoor een grens over.”

Dertig boa’s zijn deze middag naar de Dam gekomen om actie te voeren. Dat klinkt als een bescheiden aantal en dat is het ook, maar een massalere bijeenkomst was onder de huidige coronamaatregelen niet verantwoord. Een van hen: “Veel collega’s wilden ook komen, maar we hadden afgesproken dat we zelf het goede voorbeeld moeten geven.”

De boa’s reageren met de actie op het regelmatig geweld tegen hen. Doordat zij ook toezien op het naleven van de coronamaatregelen, komen zij nog regelmatiger dan voorheen in benarde situaties terecht. Zo werden in Osdorp recent vier boa’s mishandeld door jongeren en tijdens Hemelvaartsdag belaagde een groep jongeren boa’s op het strand van IJmuiden. Totdat een agent met een wapenstok ten tonele verscheen: de groep belagers trok zich onmiddellijk terug.

Door zich licht te bewapenen met wapenstok en pepperspray zouden zij volgens de vakbonden beter in staat zijn zich te verdedigen. Het probleem is dat boa’s aanmerkelijk korter zijn opgeleid dan politieagenten, zegt justitieminister Grapperhaus: het bewapenen van boa’s is hem daarom een stap te ver.

Daar zijn de actievoerders op de Dam het uiteraard niet mee eens. Een van de boa’s komt regelmatig in situaties terecht waarbij een wapenstok of pepperspray uitkomst kan bieden, zegt hij. “Als je opgefokte types aanspreekt, zie je ze kijken: wat heeft ie bij zich? Ik heb geen wapenstok, maar zodra zich een collega van mij meldt die dat wel heeft, druipen ze gelijk af.”

Dat zegt ook Roy, die wordt ingezet in het openbaar vervoer. “Wij mogen wel een wapenstok dragen. Natuurlijk lossen wij het met onze mond op, maar als het echt dreigend wordt, kan ik mijn wapenstok trekken. Dat is verschillende keren gebeurd. Ik heb er nog nooit mee hoeven slaan.”

Een andere boa is sinds er ook wordt gehandhaafd op de coronamaatregelen al verschillende malen bespuugd. “Het is ongelofelijk wat mensen doen als ze zien dat je eigenlijk niets kan doen om je te verdedigen. Een paar weken geleden spraken we een groep jongeren aan in het Westerpark. We werden uitgescholden en mijn collega is in een wurggreep genomen. Dat zijn de momenten dat je een wapenstok kan helpen, nu is het belangrijkste wat ik kon doen hulp inroepen.”

Ruud Kuin van de Boa Bond is geërgerd dat het zo lang duurt om de boa’s veilig hun werk te kunnen laten doen. “Ze zeggen steeds: de boa is niet opgeleid voor een wapenstok, maar dat zijn ze wél. Sterker: een deel van heb heeft al de bevoegdheid, in het ov bijvoorbeeld. Maar in de binnenstad van Amsterdam kunnen stok en pepperspray het verschil maken.”