De twee kronen in haar mond zijn hard aan vervanging toe. “Ik heb elke week wel een ontsteking omdat die kronen niet meer deugen en het in de vrijgekomen ruimte daaronder krioelt van de bacteriën.” Brenda Bikkers (55) doet dus extra haar best om haar gebit schoon te houden. Van de mondhygiëniste heeft ze strikte flos- en borstelinstructies gekregen en die volgt ze trouw op. “Drie keer per dag voer ik een heel ritueel uit, het duurt twintig minuten. Maar al doe ik nog zo m’n best, het blijft ontsteken.”

Eigenlijk zou ze gebaat zijn bij twee nieuwe implantaten, maar die zijn stervensduur. Haar tandarts heeft daarom een constructie bedacht waarbij twee nieuwe kronen op een specifieke manier worden geplaatst zodat haar gebitsklachten verholpen worden.

Hoewel die nieuwe kronen niet zo duur zijn als implantaten is ook deze tussenweg een kostbare exercitie. Eentje die Bikkers zelf niet kan bekostigen. Ze komt rond van een bijstandsuitkering. “Ik heb in mijn werkende leven veel gewisseld tussen banen dus ik heb geen pensioen opgebouwd. Het spaarpotje dat ik had aangelegd heb ik in mijn winkel gestopt. En daar moest ik vroegtijdig gedwongen de stekker uittrekken.” Bikkers bestierde tweedehandswinkel Toren B – “vernoemd naar televisieserie Toren C, want die vind ik heel leuk” – in Haarlem met een breed scala aan kleding, woonaccessoires en andere spullen. “Ik houd niet van weggooien en ik wil dingen graag een tweede kans geven.”

Toen bleek dat ze de bijzondere bijstandsuitkering voor zelfstandigen waar ze op had gerekend niet toegewezen kreeg, stond Bikkers voor een moeilijke keuze. “Misschien is het naïef van me, maar ik dacht dat je als je initiatief toont en eigen kapitaal investeert wel een beetje hulp krijgt bij de start. Maar in m’n eentje zou ik het dat eerste jaar niet redden. Dus toen heb ik besloten de winkel te sluiten. Dat was allesbehalve leuk.” Naast de mentale knauw was Bikkers ook haar spaargeld kwijt. En hoewel ze niet stil thuis kan zitten – vandaar ook haar vrijwilligersbaantje in een bejaardentehuis in Diemen – en ze graag aan het werk wilt, is dat nog niet zo gemakkelijk. “De diploma’s die ik heb, sluiten niet aan op wat ik wil doen.”

Bikkers moet van weinig rondkomen en de vereiste mondzorgkosten kan ze niet ophoesten. Voor haar en andere Amsterdammers in financiële nood mét tandproblematiek is het Fonds Bijzondere Noden Amsterdam (FBNA) in oktober een speciale actie begonnen. “Vanuit ons fonds vergoeden we tandartsbehandelingen om de ergste pijn weg te nemen, maar het echte probleem is groter en betreft veel meer mensen,” zegt Marita Tolman (37), directeur van het FBNA. “Tandzorgkosten lopen snel op, voor een forse behandeling ben je zo duizenden euro’s verder. Zulke bedragen hebben wij ook niet.” 

De actie is niet alleen belangrijk om donaties te vergaren en zo meer mensen te helpen, maar ook om bewustzijn te creëren. “Het is geen onwil van de mensen die bij ons aankloppen, maar een financiële kwestie: zij hebben vaak geen aanvullende verzekering en als je weinig middelen hebt is een tandartsbezoek het eerste wat je laat schieten. Als je het een aantal jaar laat versloffen krijg je een forse rekening gepresenteerd.”

De lasten beperken zich niet alleen tot fysieke hinder, tandproblematiek brengt ook schaamte met zich mee. Tolman: “Een slecht gebit geeft je een achterstand. Nog los van de gezondheidsproblemen die uit een ongezond gebit voortvloeien zijn er ook sociale gevolgen. Voor een eerste indruk is een slecht gebit niet best. Solliciteren zonder tanden is een uitdaging.”

Brenda Bikkers kijkt graag naar wat ze wél heeft, in plaats van te sikkeneuren over wat er misgaat. Maar om de pijn in haar mond kan ze niet heen. “Dat kloppende gevoel is er altijd. Het vreet energie, energie die ik het liefste in een nieuwe start voor mezelf wil steken.”

O.v.v. ‘Help een Amsterdammer naar de tandarts’ kan geld worden overgemaakt op NL30 RABO 0125 9437 33 t.n.v. Stichting Amsterdammer helpt Amsterdammer. De eerste 1800 euro zijn voor de nieuwe kronen van Brenda Bikkers, de rest wordt aan de actie van FBNA gedoneerd.