Corona of niet, winkels en horeca moeten gewoon de huur betalen

‘Wij zijn bereid het gehuurde per 1 april zonder kosten terug te nemen,’ schrijft een grote Amsterdamse vastgoedverhuurder aan een restauranthouder in de binnenstad die om coulance had verzocht nu zijn zaak verplicht is gesloten. ‘Zo niet, dan doen we een beroep op uw reserves als ondernemer.’ Binnen drie dagen te reageren, anders vervalt het aanbod.

Het doel: de zaak leeg krijgen en de huur flink verhogen, zegt de ondernemer die niet met naam en toenaam wil worden genoemd om het conflict niet verder op de spits te drijven. “Ik zit vanwege eerdere afspraken op een vrij lage huur. Als hij mij er zo uitwerkt, kan hij de huur flink verhogen.” De verhuurder in kwestie was niet bereikbaar voor een reactie.

De restauranthouder is lang niet de enige. ‘Het verbaast ons dat u dit verzoek stuurt,’ schrijft een andere verhuurder aan een winkelier. ‘De overheid heeft steun toegezegd aan alle ondernemers.’

Ook Heineken, dat zich als brouwer momenteel meegaand opstelt bij leveranties en facturen aan horecabazen, geeft qua huur zelden thuis. ‘We hebben er voor gekozen flexibel om te gaan met betalingstermijnen en zullen aangebroken biertanks of fusten vergoeden,’ schrijft de brouwer aan een cafébaas in de binnenstad. 

‘Helaas mogen wij geen huurvrije periode aanbieden tenzij de pandeigenaar dat toestaat. Alleen merken we dat veel pandeigenaren hier niet erg meegaand in zijn.’ In veel zaken is de horecabaas onderhuurder van Heineken, dat op zijn beurt weer huurt van de vastgoedeigenaar.

Het zijn niet alleen commerciële verhuurders die de duimschroeven aandraaien. ‘Stadsherstel wordt evenals u getroffen door de maatregelen die door de overheid zijn uitgevaardigd ter bestrijding van het coronavirus,’ schrijft de aan de gemeente Amsterdam gelieerde vastgoedpartij. ‘Wij kunnen onze huurders geen korting op de huurprijs of uitstel van betaling verlenen omdat daarmee onze eigen bedrijfsvoering in gevaar komt’.

Dat gebeurt vaker, zegt de eigenaar van een Amsterdamse modeketen. “Een paar verhuurders bood al aan om de huur uit te stellen, voor hen heel slim. Daar heb ik alleen niks aan. Ik kan de huur nu niet betalen en straks nog steeds niet. Dat lost niks op.” 

Van één pandeigenaar kreeg hij spontaan het aanbod de helft van de huur kwijt te schelden. “Maar voor mijn andere vier zaken zit ik klem. Er zijn ook die niet reageren en strak de factuur sturen.”

Steeds weer wordt verwezen naar de ‘ruimhartige overheidsmaatregelen’ die vorige week werden afgekondigd. “Die zijn geweldig, ik meen het echt. Maar ook dat gaat vooral om uitstel. Ik mag later belasting betalen, later afbetalen. Maar mijn vaste lasten draaien door. Deze week gaan de salarissen eruit, volgende week de huur.”

Hij houdt als een van de weinige winkelketens zijn vestigingen nog open. “Ik moet me tegenover iedereen verdedigen. Tot aan de ouders van volwassen winkelmedewerkers toe. Maar ik ben winkelier. Het enige dat ik kan, is een winkel uitbaten. Als ik open ben, kan ik nog knokken. Als die deur dicht gaat ben ik klaar. Ik heb de tranen in mijn ogen staan, ik heb een gezin thuis ik wil mijn deuren niet dicht. Maar ik sta volledig alleen.”

Afgelopen weekend stuurde het ‘georganiseerd bedrijfsleven’ – Amsterdamse ondernemers- en werkgeversverenigingen – al een brandbrief aan verhuurders. Dinsdag voegde het gemeentebestuur daar een vergelijkbare oproep aan toe. Tot nu in veel gevallen aan dovemansoren.

“Natuurlijk hebben we ons eigen ondernemersrisico,” zegt de voorman van een van de 65 Bedrijfsinvesteringszones (BIZ) in de stad, waarin winkeliers, horeca en andere partijen per winkelstraat samenwerken. “Maar waarom ligt er helemaal geen verantwoordelijkheid bij pandeigenaren? Ook los van deze crisis, zijn die volledig afgeschermd. Ondernemers hebben geen machtsmiddelen om ze te dwingen mee te werken, de overheid – als die ze al wel heeft – hanteert ze niet.”

“Laten we samen wat doen, precies wat Rutte ook zegt. De ondernemers pakken de handschoen op, de overheid ook. Alleen vastgoedbedrijven laten het grotendeels afweten. Ze zijn zo niet genegen om maar mee te werken. Het is opvallend dat er zo weinig empathisch vermogen is. Hun houding is een eenrichtingsstraat: take it or leave it. Als dit doorgaat gaat dit tot faillissementen en leegstand leiden.”

Veel ondernemers vragen om overheidsingrijpen. “Als de ene partij veel geld verdient over de rug van een andere partij, moet de overheid ingrijpen,” zegt de BIZ-voorman die zelf ook met een weigerachtige huurder heeft te maken. “ Wij ondernemers hebben geen wapens meer. Nu zie je dat ze verantwoordelijkheden ontlopen, dat kan niet. Zij moeten hun verantwoordelijkheid nemen, dan laat je ook maatschappelijke betrokkenheid zien. Verplicht verhuurders van commerciële vastgoed de helft van de huur kwijt te schelden.”

Horeca Nederland Amsterdam heeft de afgelopen dagen tientallen meldingen gehad van onwrikbare verhuurders. “Tot aan pure intimidatie en dreigementen met uitzetting aan toe,” zegt een woordvoerder.

De regels zijn klip en klaar. “Verhuurders mogen pas na drie maanden achterstand maatregelen nemen, maar we verwachten in deze periode van overmacht dat rechters straks nog wel langere periodes hanteren. Bovendien zijn de rechtbanken dicht. De meeste verhuurders hebben bovendien een waarborgsom in de vorm van een bankgarantie voor drie maanden.”

Ze begrijpt de staalharde houding van veel verhuurders niet. “De overheid heeft steun toegezegd aan alle ondernemers. De banken hebben laten weten dat ze ook voor vastgoedbedrijven hypotheken en aflossingen kunnen opschorten. Is het dan straks zo dat de vastgoedwereld van twee walletjes gaat eten?”

De houding bezoedelt verhuurders die wel coulant zijn. “Vastgoedeigenaren die spontaan twee maanden huur kwijtgescholden omdat de zaak dicht is. Of de ondernemer zelf opbellen om te vragen wat ze kunnen betekenen. Ook grote partijen. Als verhuurder wil je straks toch ook niet met allemaal lege panden komen te zitten?”