Critici: gemeente weet niet meer wat er speelt in de moslimgemeenschap

De relatie tussen het Amsterdamse stadhuis en belangrijke leden van de moslimgemeenschap lijdt nog altijd onder de crisis die in 2017 begon op de gemeentelijke afdeling belast met antiradicalisering. Het gevaar is dat signalen over radicalisering niet tijdig worden opgepikt.

Bas Soetenhorst 25-11-20, 07:24 Laatste update: 08:53

Ruim drie jaar na dato dreunt het ontslag van antiradicaliseringsambtenaar Saadia Ait-Taleb nog na in het gemeentelijke apparaat. De wijze waarop zij en een mede door haar opgezet netwerk van ‘sleutelfiguren’ aan de kant zijn gezet, leidt tot op de dag van vandaag tot wantrouwen in de Amsterdamse moslimgemeenschap jegens het stadhuis. Daardoor weet de gemeente minder goed wat daar speelt en kunnen eventuele signalen van radicalisering het stadhuis niet tijdig bereiken, waarschuwen betrokkenen in een rondgang van Het Parool.

“De informatiepositie van de gemeente is gewoon niet goed,” zegt CDA-fractievoorzitter Diederik Boomsma. “Dat zag je bij de demonstratie van Black Lives Matter op de Dam, toen de autoriteiten werden overvallen door de hoge opkomst. Maar ook toen kranten vorig jaar meldden dat oud-leden van de Hofstadgroep geld inzamelden voor Syriëgangers. Zelfs na navraag bij jongerenwerkers, wijkagenten en vertegenwoordigers van moskeeën kon de gemeente dat niet bevestigen.”

Verouderd netwerk

“De voelsprieten in de stad zijn weg,” zegt raadslid Mourad Taimounti van Denk. “De gemeente leunt op een verouderd netwerk.” Hij klaagt dat geen schoon schip is gemaakt bij de afdeling radicalisering op het stadhuis.

Volgens PvdA-fractievoorzitter Sofyan Mbarki had die afdeling ‘na alle ophef behoefte aan rust’. “Maar ik wil zo langzamerhand wel weten hoe contact wordt onderhouden met de netwerken in de stad.”

De recente aanslagen in Frankrijk en Wenen verhogen de urgentie. Mbarki: “Parijs heeft hier ook alarmbellen doen afgaan. Heel veel professionals in de wijk doen gewoon hun werk en melden verontrustende signalen. Maar ik weet niet hoe de informatiepositie van de gemeente nu is.”

Strafontslag

Saadia Ait-Taleb kreeg in 2017 strafontslag en werd vervolgd wegens ambtelijke corruptie. De zaak leidde tot grote onrust rond de afdeling radicalisering. Deze zomer werd ze door de strafrechter van alle blaam gezuiverd. Sindsdien onderhandelt het stadsbestuur met haar advocaat over schadevergoeding en eerherstel.

Betrokkenen waarschuwen dat een overeenkomst niet betekent dat de vrede met de moslimgemeenschap is getekend. Daar heerst het gevoel dat de sleutelfiguren die als ogen en oren van het stadhuis fungeerden op het gebied van radicalisering aan hun lot zijn overgelaten nadat media in 2017 kritisch over hen hadden bericht. “Toen het spannend werd, nam niemand het voor ze op,” zegt Yassin Elforkani, imam van de Blauwe Moskee.

Het lot van Ait-Taleb veroorzaakt ook nu nog spanningen op het stadhuis. Volgens een deze maand uitgelekte brandbrief voelen vooral islamitische ambtenaren zich onveilig.

Reactie stadhuis

Burgemeester Femke Halsema zegt dat ze een goed beeld heeft van wat er leeft in de stad. Dat komt mede dankzij bestaande (in)formele netwerken en contacten, die niet zoals de sleutelfiguren exclusief zijn gericht op het bestrijden van radicalisering. Er is ook een nieuw netwerk opgezet om jongeren meer bij de stad te betrekken, Ambassadeurs van Amsterdam. De gemeente zegt geen geluiden te kennen dat moslimjongeren huiverig zijn om toe te treden, zoals critici stellen. Verder is de samenwerking versterkt met bijvoorbeeld leraren, jongerenwerkers en zorginstellingen. ‘Deze mensen fungeren als ogen en oren in de stad.’ Na ‘ingrijpende gebeurtenissen’ als de recente aanslagen in Frankrijk en Oostenrijk is er contact met ‘alle partners in de stad’. Het stadsbestuur werkt aan het versterken van de relaties; zo praat Halsema regelmatig met moskeebesturen, met spiritueel leiders en met vrouwen en jongeren uit de verschillende moslimgemeenschappen.