Demonstratie op de Dam voor abortusrecht: ‘We moeten waakzaam blijven’

Een paar minuten voordat de demonstratie op de Dam begint, schrijft ­vader Joris Pals (37), voorovergebogen, met een markeerstift een hartenkreet op de buik van zijn hoogzwangere vriendin Cathrien Maas (33): ‘Pregnant by choice’. Zoals zwanger worden een eigen keus moet zijn, moet ook abortus een eigen keus blijven. Of, zoals zij op zijn buik schrijft: ‘Baas alleen in eigen buik.’

Het is de tweede demonstratie in minder dan twee maanden tijd. Aanleiding nu is het nieuws uit de Verenigde Staten, waar het federale abortusrecht is afgeschaft. Staten mogen zelf bepalen in welke mate abortus mogelijk blijft. Niet dat Pals en Maas denken dat dit recht in Nederland direct op de tocht staat, máár, zegt Maas: “We moeten ook niet denken dat het vanzelfsprekend is. Abortus staat nog steeds in het strafrecht. Ik hou er rekening mee dat dergelijke invloeden uit Amerika overwaaien. Dus moeten we ervoor blijven staan.”

Ze zijn lang niet de enigen. Enkele honderden, onder wie veel jonge vrouwen, zijn naar de Dam gekomen om hun stem te laten horen. Vanaf het podium klinken teksten als: ‘Baas in eigen buik. Toen, nu en altijd.’ En, als sneer naar de prolifebeweging: ‘Demonstreren doe je niet bij een abortuskliniek, dat doe je op de Dam.’ En, aan Halsema en alle andere burgemeesters: ‘Vergroot de bufferzone rond abortusklinieken, zodat vrouwen ongestoord hun fucking zorg kunnen halen.’

Veel bezoekers dragen een tekst bij zich. Een jonge vrouw heeft ‘stop killing women’ op haar rug laten schrijven, een andere vrouw loopt met de tekst ‘mind your own uterus’ en weer een ander draagt de boodschap ‘regulate your dicks’. 

Volgens Faye Bovelander van actiegroep Baas in Eigen Buik is de bijeenkomst op de Dam er ook uit solidariteit. “We merkten bij veel mensen boosheid en verdriet toen officieel bekend werd dat het Hooggerechtshof in Amerika de Roe vs. Wade-uitspraak omvergeworpen heeft.”

Met Roe vs. Wade werd in 1973 het recht op abortus in de VS landelijk vastgelegd. “Conservatieve lobbygroepen, die daar actief zijn en het abortusrecht willen ondermijnen, zijn er ook hier in Nederland en in Europa. Niet in dezelfde mate, maar we moeten wel waakzaam blijven.”

De actievoerders op de Dam willen vooral dat in Nederland abortus als medische ingreep uit het Wetboek van Strafrecht wordt gehaald. In 1984 trad de Wet afbreking zwangerschap in werking, maar de ingreep is nooit uit het strafrecht geschrapt. “Abortus wordt nu niet gelijkgesteld aan andere medische procedures,” zegt Bovelander. “Daardoor blijft de taboesfeer rondom abortus aanwezig.”

Bovendien vinden Baas in Eigen Buik en Abortus is een Recht, de organisaties die de demonstratie georganiseerd hebben, dat abortus voor iedereen toegankelijk moet zijn en voor iedereen vergoed moet worden. “Zo moeten sommige doelgroepen, zoals arbeidsmigranten of internationale studenten, nu een abortus zelf betalen.”

Maas – 38,5 week zwanger – ging als 4 maanden oude baby al in de draagzak met haar ouders mee naar een demonstratie in Washington voor behoud van het abortusrecht. “Want er waren altijd al groepen die het wilden afschaffen.” Nu staat ze er weer, hoogzwanger dus. “Je zou kunnen zeggen dat ik het stokje doorgeef. Dat is mooi, maar met deze aanleiding is het vooral heel schrijnend.”