Duizenden op de Dam voor Afghanistan: ‘Het westen had langer moeten blijven’

“Ik ben boos en voel me in de steek gelaten,” zegt Angela Barez. Haar ouders zijn twintig jaar geleden vanuit Afghanistan naar Nederland gevlucht. “Ik ben de afgelopen twee weken heel emotioneel geweest. Ik ben hier vandaag om aandacht te vragen voor de situatie in Afghanistan.”

Barez is een van de vele Nederlandse Afghanen die naar de Dam zijn gekomen. Zwart-rood-groene Afghaanse vlaggen wapperen in de wind.

Azim Safdar uit Tilburg heeft een van die vlaggen om zich heen geslagen. Als hij over zijn familie in Afghanistan praat rollen er tranen over zijn wangen. “Mijn oom in Kabul is twee weken geleden vermoord door de Taliban.” Wat had er volgens hem moeten gebeuren? “Het Westen had langer in Afghanistan moeten blijven.”

Nadat er een minuut stilte is geweest, vragen sprekers op het podium aandacht voor uiteenlopende zaken. De rechten van vrouwen, de lhbtq-gemeenschap in Afghanistan die ‘niemand’ heeft, de rol van de internationale gemeenschap en de mensenrechten voor Afghaanse vluchtelingen.

De demonstratie is een initiatief van Azadi, een beweging van jonge Afghaanse Nederlanders. Zij hebben zich aangesloten bij de internationale beweging Stop Killing Afghans, die deze zaterdag in vijftien andere Europese en Amerikaanse steden protesteert. Tussen het publiek op de Dam staan ook politici als Rutger Groot Wassink (GroenLinks), Don Ceder (ChristenUnie) en Sylvana Simons (Bij1).

Op het podium wordt intussen de Nederlandse regering aangesproken op ‘medeplichtigheid’. Afghanistan, dat momenteel wordt gekwalificeerd als veilig, moet onmiddellijk officieel onveilig worden verklaard zodat Afghanen recht krijgen op bescherming en asiel, zeggen de sprekers. Daar is Martin, een IT-ondernemer uit Hengelo het mee eens. Hij houdt een bord in de lucht met daarop de tekst ‘Harskamp angstig en dom. Afghanen welkom’.

In tegenstelling tot het grote aantal actievoerders dat geroutineerd aan de manifestatie op De Dam deelneemt is het zijn eerste keer. “Ik ben niet zo van het demonstreren,” zegt hij droog. “Ik zit normaal gesproken aan de rechterkant van het spectrum. Maar de manier waarop Nederland met mensen is omgegaan die voor ons gewerkt hebben, vind ik echt schandalig.”

Andere acties op De Dam gaan intussen gewoon door. Een vrouw deelt pamfletten uit waarin aandacht gevraagd wordt voor de massa-executies van politieke gevangenen in 1988 in Iran. Even verderop wordt aandacht gevraagd voor de situatie van de Palestijnen en bij een geel standje vragen vrouwen aandacht voor de schrijnende situatie van de Oeigoeren.

Twee neven uit Tilburg hebben een bord bij zich met de tekst: ‘We are resistance #stoptalib’. Hun familie is afkomstig uit Herat. Hoewel ook zij zich in de steek gelaten voelen door het Westen, koesteren ze niet de illusie dat de situatie in Afghanistan snel zal verbeteren. “We zijn gewoon twintig jaar terug in de tijd gegaan. Daar is niks meer aan te doen.”

Hun deelname aan de manifestatie is dan ook vooral symbolisch, zeggen ze. “Er gaat toch niks gebeuren. Het is niet alsof Mark Rutte door deze demonstratie wakker wordt geschud of zo.”