Gemeente had deelfietsen FlickBike niet mogen verwijderen

In 2017 doken er tussen de 4000 en 6500 zwart-oranje deelfietsen op in de stad. Met een app op de telefoon konden voorbijgangers zo’n fiets ontgrendelen en gebruiken, en hem vervolgens op iedere willekeurige plek achterlaten voor de volgende huurder. Aanbieder FlickBike zag voluit kansen in een drukke stad als Amsterdam.

Maar de gemeente was er niet blij mee en oordeelde dat FlickBike in overtreding was van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), artikel 2.50, lid 1. Op grond van dit artikel is het namelijk verboden om op de weg ‘tegen betaling diensten aan te bieden of te lenen’. De gedachte hierachter is dat het voor mensen op straat hinderlijk is om steeds verkooppraatjes te moeten aanhoren. 

Hierop legde de gemeente FlickBike een dwangsom op en kreeg het bedrijf drie weken de tijd om alle fietsen te verwijderen. Toen het bedrijf weigerde, verwijderde de gemeente alle fietsen, en stuurde FlickBike vervolgens de rekening.

Eind vorig jaar oordeelde de rechtbank nog dat de gemeente gelijk had, nadat het fietsenbedrijf hoger beroep had ingediend. Het bedrijf zou inderdaad de openbare ruimte gebruiken voor commerciële activiteiten. ‘Dat geen personeel van FlickBike aanwezig is op de weg en dat de dienst op afstand wordt verricht, brengt de rechtbank niet tot een ander oordeel.’

Maar hier gaat de Raad van State niet in mee. Het artikel dat het bedrijf zou hebben overtreden, heeft volgens de Raad van State alleen betrekking op situaties ‘waarbij een persoon in de openbare ruimte een bepaalde dienst aan voorbijgangers aanbiedt’. Omdat niemand de deelfietsen daadwerkelijk aanbiedt op straat, is hier geen sprake van een overtreding van de APV. 

De dwangsom hoeft het bedrijf daarom niet te betalen, noch de rekening van de gemeente voor het verwijderen van de fietsen. Bovendien moet de gemeente opdraaien voor de proceskosten.

Overigens betekent de uitspraak niet dat Amsterdam nu overspoeld zal worden door deelfietsen. Na de zomer komt er via een vergunningsstelsel ruimte voor 1400 deelfietsen op aangewezen plekken in de stad. Door het gecontroleerd toelaten hoopt de gemeente chaotische toestanden met duizenden fietsen te voorkomen.