Halsema: pesten was niet de hoofdreden voor zelfmoord brandweerman

Op 3 december stak de 40-jarige brandweerman Memet Yildirir een collega met een schaar in zijn rug, alvorens hij zichzelf met een mes verwondde en uit het raam sprong van de kazerne in de Marnixstraat. Hij overleed ter plekke.

Volgens een recent artikel van NRC werd Yildirir langdurig en structureel gepest door collega’s. De krant kreeg inzage in onder meer het complete politiedossier en sprak met de weduwe en negen betrokkenen bij de Amsterdamse brandweer. De pesterijen leidden tot zijn depressie en burn-out, aldus de krant. De weduwe van Memet heeft de brandweer aansprakelijk gesteld voor de dood van haar man. 

Burgemeester Femke Halsema heeft een brief aan de gemeenteraad gestuurd met een reactie op de berichtgeving. Daarin zet ze de conclusies uiteen van een onderzoek dat het ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum deed in opdracht van de brandweer Amsterdam-Amstelland. Uit het onderzoek blijkt dat ‘een groot aantal factoren een rol heeft gespeeld in de aanloop naar en de uiteindelijke suïcide van de brandweerman.’ Pesten zou niet de hoofdreden zijn geweest. 

Een grote hoeveelheid factoren, zoals de jeugd, de privésfeer, psychische gesteldheid en het soort werk speelden een rol. Volgens ARQ lopen geüniformeerden, waaronder brandweermannen, een verhoogd risico op mentale klachten en mogelijk ook suïcide. ARQ sprak overigens niet met de weduwe van de brandweerman, ‘omdat de opdracht zich volledig gericht heeft op de eigen organisatie’.

Dat de brandweerman werd gepest en dat de brandweer hiervan wist, zoveel is duidelijk, volgens onderzoek van het Openbaar Ministerie (OM) en ARQ. ARQ concludeert ‘dat het lijkt dat meerdere collega’s, in de jaren voorafgaand aan de zelfmoord, door zijn gegaan met het uithalen van grappen terwijl de medewerker heeft aangegeven dat het niet prettig voor hem was’, schrijft Halsema. ‘Ik vind dit heel erg schokkend om te constateren. Het beeld past helaas binnen de observaties over de brandweercultuur die de afgelopen jaren met u zijn gedeeld.’ Het OM stelt echter dat er geen sprake is van een ‘strafbaar verwijt’. 

Dat de weduwe niet is betrokken bij het onderzoek van ARQ is een fout volgens Halsema. ‘Dat was een afweging die de brandweer heeft gemaakt, maar dat is achteraf een omissie geweest omdat haar betrokkenheid een aanvulling op het rapport zou zijn geweest,’ schrijft ze. Ook is de weduwe niet geïnformeerd over het onderzoek. Halsema heeft de opdracht gegeven om een mediator in te stellen die voor de familie nog openstaande vragen kan beantwoorden.

Praten over zelfmoordgedachten kan anoniem met 113 Zelfmoordpreventie, via chat op www.113.nl, of telefonisch via 0800-0113 (gratis) of 113 (tegen de gebruikelijke telefoonkosten).