Meer dan de helft Amsterdamse taxichauffeurs was afgelopen 3 jaar betrokken bij strafzaken

Ruim 53 procent van de 4801 zelfstandige taxichauffeurs in Amsterdam was de afgelopen drie jaar verdachte dan wel ‘betrokkene’ in een strafzaak. In de meeste gevallen ging het om verkeersmisdrijven, daarna om geweldszaken.

Paul Vugts 07-12-21, 17:58 Laatste update: 07-12-21, 20:25

Taxi’s zijn volgens de onderzoekers een perfecte dekmantel voor het faciliteren van criminele organisaties. © Getty Images

Van de chauffeurs kwam 42 procent de laatste drie jaar als verdachte, betrokkene of getuige voor in een opsporingsonderzoek naar serieuze criminaliteit rond drugs, wapens, ernstig geweld of ‘ondermijning’ (pogingen van de onderwereld zich in te vreten in de bovenwereld).

Dat blijkt uit het onderzoek ‘Taxi! Malafide activiteiten en (ondermijnende) criminaliteit in de Amsterdamse taxibranche’. Onderzoekers van Bureau Beke deden voor het eerst zo uitvoerig onderzoek naar criminaliteit in de branche, in opdracht van het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum Amsterdam-Amstelland. Daarin richten Belastingdienst, gemeente, politie en justitie zich gezamenlijk op de bestrijding van ontwrichtende criminaliteit.

De onderzoekers slaan alarm: ‘het is code rood voor de Amsterdamse taxibranche’, schrijven ze in hun rapport. ‘De branche is in toenemende mate gecriminaliseerd’. Bovendien zijn er veel meer aanbieders dan het aantal klanten rechtvaardigt en zorgen de taxi’s voor veel overlast in de binnenstad en rond drukke uitgaansplekken.

Het rapport is dinsdag naar de gemeenteraad gestuurd.

Malafide taxibedrijven

De onderzoekers noemen 71 van de 1050 in Amsterdam opererende taxibedrijven ‘mogelijk malafide’. Van die bedrijven is 63 procent een eenmanszaak. Geregeld hebben meerdere chauffeurs samen een bedrijf, en delen ze een of meer taxi’s. Ruwweg een tiende van die bedrijven, 7 procent, lijkt ‘malafide activiteiten’ te ontplooien ‘die kunnen raken aan ondermijnende criminaliteit’.

Te denken valt aan het onopvallende vervoer van drugs en wapens, of de handel daarin. Taxi’s zijn volgens de onderzoekers een perfecte dekmantel voor het faciliteren van criminele organisaties, ‘soms als spin in het web’. Binnen bijvoorbeeld de recherche leeft al lange tijd de vrees dat criminelen buiten beeld blijven door taxi’s te gebruiken. Gedurende de gehele of gedeeltelijke coronalockdowns werden de taxi’s nog aantrekkelijker dan voorheen.

Toch stellen de opsporingsdiensten maar mondjesmaat bredere onderzoeken in naar de branche, uit gebrek aan capaciteit en prioriteit.

Mysteryguests

In het onderzoek van de wetenschappers naar ‘de kwetsbare en voor criminelen toegankelijke branche’ combineerden zij eigen veldwerk met data van de politie en toezichthouders, eerdere onderzoeken, mediaberichten en gerechtelijke uitspraken. Zogeheten mysteryguests deden zich als klant voor en onderzoekers interviewden verscheidene (ervarings-)deskundigen. Voor het eerst werden ook de ‘slimme’ verkeerscamera’s gebruikt die in en om de stad een enorme hoeveelheid vervoersbewegingen registreren van automatische kentekenregistratie (Automatic Number Plate Recognition, ANPR).

Gedurende achttien dagen werden alle taxi’s in de stad geregistreerd. Op een gemiddelde dag waren dat er 2798, inclusief Uber. De afgelopen drie jaar registreerde de politie in de stad 22.339 ‘taxigerelateerde incidenten’.

Strengere taxiregels

Alle Amsterdamse taxichauffeurs die reguliere klanten bedienen, moeten vanaf eind 2022 onder hetzelfde regime vallen – of die nu bestelde ritten uitvoeren of opstappers oppikken op straat.

In verschillende gebieden gaan verschillende regels gelden om de overlast te beperken en de veiligheid te verbeteren. Gebieden waar bewoners veel overlast ervaren door een overvloed aan taxi’s, zoals delen van de binnenstad, worden ‘taxiluw-zones’. Daar mogen straks alleen taxichauffeurs rijden die een taxizone-ontheffing hebben én die zijn aangemeld door een bewoner of ondernemer in die zone.

Daarnaast komen er ‘taxihotspotzones’ zoals rond het Centraal Station, de uitgaansgebieden en de Johan Cruijff Arena tijdens evenementen. Daar wordt het aantal taxi’s gelimiteerd: een chauffeur mag er alleen komen als die een taxiontheffing heeft én als er een plaats beschikbaar is.

Met de nieuwe regels probeert de gemeente opnieuw bij te dragen aan een bonafide en betrouwbare taximarkt, hetgeen al decennia uiterst moeizaam gaat.

De gemeente wil met in Amsterdam actieve taxibedrijven en organisaties het platform Taxi020 vormen waarin afspraken worden gemaakt – ook om discriminatie tegen te gaan, de uitstoot te beperken en de markt ‘economisch rechtvaardiger’ te maken.

window.addEventListener('message', function(e) { var iframe = document.getElementById(e.data[2]); var eventName = e.data[0]; switch(eventName) { case 'setHeight': iframe.height = e.data[1]; break; } }, false);