Ongebruikelijk verzoek in abortusmoordzaak Diemen: monoloog van vier uur

Het ongebruikelijke verzoek werd dinsdagochtend door de Amsterdamse rechtbank afgewezen, maar de rechters hebben de zaak op verzoek van zijn advocaat wel aangehouden, zodat de familie van de moeder aanvullend gehoord kan worden. De zaak werd dinsdag, na meerdere pro-formazittingen, dus opnieuw niet inhoudelijk behandeld. 

Van E. wordt verdacht van illegale abortus, met de dood van zijn Braziliaanse vriendin Patricia Oliveira dos Santos (32) tot gevolg. Afgelopen juli voegde justitie ‘moord op het ongeboren, levensvatbare kind’ toe aan de tenlastelegging na bestudering van het sectieonderzoek op de baby.

De verdachte zou zijn vriendin in oktober 2019 in zijn huis in Diemen drugs, abortuspillen en alcohol hebben geven. Het kindje (30 tot 37 weken oud) werd dood geboren. Dos Santos zelf overleed niet veel later aan de bloedingen die werden veroorzaakt door een scheur in haar baarmoeder. In haar bloed werden sporen van cocaïne, ketamine, mdma en alcohol aangetroffen.

Van E. wordt niet alleen verweten de abortuspillen te hebben gekocht, maar ook dat hij Patricia heeft gepusht om abortus te plegen. Hij zou geen zoon willen, maar een dochter. Onder dreiging dat hij de relatie zou verbreken als ze het kindje zou houden, zou hij haar hebben bewogen tot het innemen van de abortuspillen met de dood van de baby tot gevolg. Ook zou hij hebben nagelaten medische hulp in te schakelen, bijvoorbeeld toen ze veel bloed verloor tijdens de bevalling.

Volgens de advocaat van de verdachten is er meer onderzoek nodig, onder meer omdat opnames van de verhoren van de familie uit Brazilië voor de tolken op bepaalde punten moeilijk verstaanbaar zouden zijn. De rechtbank heeft dit verzoek toegewezen.

Ook wil de advocaat meer deskundigen horen, bijvoorbeeld over wat de geslachtsziekte syfilis voor risico kan betekenen voor een foetus. De advocaat wil het bloed van de overleden baby laten onderzoeken op sporen van syfilis, iets waar de officier van justitie zich tegen verzet, omdat ‘het scenario dat de baby is overleden door syfilis volstrekt onaannemelijk is’. 

De rechtbank buigt zich nog over het verzoek om de deskundigen te horen. Wel wil de rechtbank dat deskundigen het berichtenverkeer tussen de verdachte en Patricia onderzoeken.

De rechter reageerde uiterst geïrriteerd op de werkwijze van de advocaat in de aanloop naar de zitting. De advocaat had een op schrift gestelde verklaring van vierhonder pagina’s van zijn cliënt aangekondigd, maar kwam daar vorige week, ook na herhaalde verzoeken van de rechtbank, niet mee over de brug. 

Toen de rechter vroeg naar een verklaring voor het uitblijven van zijn reactie, zei de advocaat dat hij ‘op huwelijksreis was’. Stukken waren ‘verdwaald in de drukte’. Maar, zo vroeg de rechter, ‘die huwelijksreis kwam niet uit de lucht vallen?’ De rechter wees erop dat iedereen die betrokken is bij de zaak, zich heeft voorbereid. “Dat alles is voor niets geweest, omdat u voor ons op een onbegrijpelijk wijze heeft gecommuniceerd en gehandeld.”

De rechterbank wil de verdachte, die weigerende mee te werken aan onderzoek in het Pieter Baan Centrum, tijdens een zitting laten observeren door gedragsdeskundigen van het centrum. 

Van E. wil graag een urenlang betoog houden over zijn kant van de zaak, zegt de verdachte, die met een bruin trainingsjack en een staartje in zijn haar in de banken zit. “Een monoloog klinkt oneerbiedig. Maar ik merk dat er veel vragen aan mijn advocaat worden gesteld waar ik zelf ook gedachten over heb.” 

De rechter zegt dat de verdachte ruimschoots de kans krijgt om zijn verhaal te vertellen, maar wel mét regie. Tot wanneer de zaak is aangehouden, is nog niet bekend.