Overleg over drukte Schiphol levert niks op: ‘Het is wachten op de volgende escalatie’

“We kijken met angst en beven naar de situatie die dit hemelvaartsweekeinde kan ontstaan,” zegt bestuurder Erik Maas van CNV  Vakmensen . “Het is wachten op de volgende escalatie.”

De vakbonden willen op korte termijn meer bewakers, om de lange wachtrijen met passagiers op de luchthaven rustig te houden. Ze willen ook meer portofoons en marechausseebewaking op de piekmomenten.

Maar volgens vakbondsbestuurder Maas is daarover door Schiphol en de beveiligingsbedrijven woensdag niets definitiefs toegezegd. “Er zijn geen concrete maatregelen getroffen. De wil is er wel, maar de vraag is of ze het kunnen oplossen.” Eerder op woensdag reageerde de marechaussee afwijzend op het verzoek om permanent mensen bij de controlepunten te neer te zetten.

“We vragen niet om permanente aanwezigheid van beveiligers of marechaussee. Het gaat om de piekmomenten. Er is nu totaal geen controle of regulatie van die groepen. Als één iemand gek wordt, doordraait of gaat rennen of duwen, kan het gigantisch uit de hand lopen.”

Afgelopen weekend liep de drukte uit de hand en dreigden groepen passagiers de veiligheidscontroles te bestormen. “Het is echt wachten op ongelukken. Er zijn vooral ’s avonds te weinig beveiligingsteams ingepland. Veel beveiligingspoorten sluiten rond 20.00 uur. Passagiers zien de beveiligers vertrekken, zijn bang dat ze hun vlucht missen en raken dan al snel verhit. De veiligheid van medewerkers is in het geding.”

De problemen doen zich niet alleen bij de beveiliging voor. Maas: “Schoonmakers op Schiphol wordt het werk ook steeds moeilijker gemaakt. Door de enorme drukte is de luchthaven een smeerboel geworden. Ook schoonmakers worden belaagd door passagiers. Dan zetten ze bijvoorbeeld een toiletgroep af om schoon te maken en lopen reizigers toch door.”

Niet alleen is er geen oplossing voor de korte termijn, ook een akkoord over de nabije toekomst is nog altijd niet rond. Het volgende overleg is maandag. Eerder liet vakbond FNV weten dat er voor 1 juni overeenstemming moet zijn, anders volgen acties. Ook wil die bond dat het aantal vluchten wordt teruggebracht. Die bond wil nu desgevraagd geen reactie geven.

Maas: “Er moet op heel korte termijn, volgende week, een sociaal akkoord komen voor al het aanbestede werk op Schiphol: beveiliging, schoonmaak, afhandeling en het busvervoer. Ik zie dat er goede kansen zijn dat we zo’n akkoord bereiken. Met betere betaling, betere arbeidsvoorwaarden en afspraken over hoe aanbesteed werk in de toekomst wordt geregeld.”

CNV wil een ‘Schipholtoeslag’. “Mensen gaan nu elders werken, omdat ze daar tenminste hetzelfde betaald worden, maar niet overwerkt raken. Met een arbeidsmarkttoeslag kun je dat veranderen. In deze periode moet je mensen extra belonen. Wij zijn als bond bereid om op die basis afspraken te maken.”

Maas erkent dat zo’n akkoord, als het er komt, pas ‘op middellange termijn’ iets oplost. “Beveiligers bijvoorbeeld moeten eerst worden gevonden en daarna opgeleid. Dat kost vier weken. Wij zijn er tegen om die opleidingstermijn nu te verkorten. We moeten een veilige luchthaven houden en een veilige werkomgeving.”

Momenteel zijn er 100 beveiligers in opleiding, maar zijn er daarnaast nog zeker 400 nodig om de verwachte zomerdrukte bij de controle van handbagage en passagiers op te vangen. “Eigenlijk is het nu te laat. Er had veel eerder nagedacht moeten worden over aanbestedingsbeleid en beloning. Nu heeft Schiphol toegezegd dat er naar een nieuwe manier van het aanbesteden van zulk werk wordt gekeken.”

Schiphol bevestigt dat de onderhandelingen over maatregelen en over een definitief akkoord nog lopen. “Het overleg is constructief,” zegt een woordvoerder van Schiphol. “Ons gezamenlijk streven is om er voor 1 juni uit te komen.”

Over maatregelen om de komende dagen nieuwe problemen te voorkomen, blijft de luchthaven een reactie schuldig. “Voor komend weekend zetten we ons maximaal in, met onze partners, om ervoor te zorgen dat reizigers zo snel mogelijk door alle controles kunnen komen. We zetten al het beschikbare personeel in om te zorgen voor een veilige situatie voor reizigers en medewerkers. We zijn daarover in gesprek met de beveiligingsbedrijven. We staan in nauw contact met de marechaussee en blijven alert.”

De luchthaven heeft afspraken gemaakt met de onafhankelijke slotcoördinator, zodat het aantal vluchten op de luchthaven kan worden teruggebracht deze zomer, om de druk op de luchthaven te verlichten. Het gaat vooralsnog om een vrijwillige maatregel, waarbij luchtvaartmaatschappijen vluchten kunnen inleveren. Maatschappijen reageerden eerder afwijzend op plannen om het aantal vluchten terug te brengen.

Door de nieuwe regels is een luchtvaartmaatschappij die een slot niet gebruikt ervan verzekerd dat een andere luchtvaartmaatschappij dat gat niet opvult. Ook behouden luchtvaartmaatschappijen de historische rechten op een slot als zij die deze zomer niet gebruiken. Schiphol verwacht dat luchtvaartmaatschappijen met de aangepaste regels een deel van hun slots eerder terug zullen geven. 

Woensdag heeft ook minister Mark Harbers (Infrastructuur) met Schipholtopman Dick Benschop gepraat over de gevolgen van personeelstekorten op de luchthaven. Harbers liet eerder aan de Tweede Kamer weten dat het kabinet zich zorgen maakt, maar dat een oplossing van Schiphol en de betrokken bedrijven moet komen.