Schooldirecteuren: blij met loonsverhoging, maar meer salaris is structureel nodig

Leraren, schoolleiders en ander personeel op scholen met veel leerlingen met achterstanden krijgen de komende twee schooljaren meer geld, maakte demissionair onderwijsminister Arie Slob deze week bekend. In Amsterdam gaat het om medewerkers van 155 scholen. Met de maatregel moet het aantrekkelijker worden voor leraren om te werken op deze scholen in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs. 

De meeste schooldirecteuren in de stad zijn in eerste instantie blij met het extra geld. Tegelijkertijd heerst het gevoel dat dit een druppel op een gloeiende plaat is. Natuurlijk, alle beetjes helpen, maar wat gebeurt er na die twee jaar, vraagt directeur van basisschool Samenspel in Zuidoost Marijke van Amersfoort zich af. 

Wat als de subsidie door het volgende kabinet niet wordt verlengd? “Als ze dan weer achteruit gaan in salaris, en een andere school in een meer welvarende buurt biedt meer salaris?” 

Van Amersfoort betwijfelt daarom of de financiële prikkel echt zal helpen. “Ik ben vooral blij met de erkenning. Want hier moeten leraren harder werken dan elders in de stad. Het is topsport, elke dag opnieuw. We vragen wat extra’s van ze, dan is het ook eerlijk als dat financieel wordt beloond.” 

Maryse Knook, directeur bij Open Schoolgemeenschap Bijlmer (OSB), voorziet een groot probleem wanneer docenten de toelage over twee jaar weer moeten inleveren. “Dan organiseren we teleurstelling.”

Ze ziet de maatregel dan ook vooral als een symbolisch gebaar. Wel hoopt ze, mocht de salarisverhoging blijvend zijn, dat het docenten over de streep kan trekken om toch eens te kijken naar een school buiten de ring. “Want juist op die plekken, waar veel leerlingen geen stabiele thuissituatie hebben, zijn de beste docenten nodig, die de talenten van die leerlingen naar boven kunnen halen, achterstanden kunnen wegwerken en ze dezelfde kansen geven als andere leerlingen in de stad.”

Als de subsidie toch tijdelijk blijft, dan zou dat een een dode mus zijn, vindt Knook. “Als potentiële docenten nu denken: interessant dat salaris, is het alweer verdwenen voordat ze hun lerarenopleiding hebben afgerond.”

Ook voor andere problemen die bijdragen aan het lerarentekort, zoals het imago van het beroep en de oververhitte huizenmarkt, waardoor veel docenten noodgedwongen de stad, en dus de school, verlaten, zou vooral een strúcturele loonsverhoging helpen.

Volgens Knook verlaten veel docenten van de OSB de stad omdat ze geen woning kunnen vinden. “Een structurele loonsverhoging zou ervoor kunnen zorgen dat ze een iets hogere hypotheek kunnen krijgen, of hun reiskosten kunnen compenseren. Dat is in ieder geval iets.”

Volgens rector-bestuurder Jeroen Rijlaarsdam van het lr. Lely Lyceum in Zuidoost zou het niet alleen nuttig zijn om geld uit te trekken voor het opkrikken van de salarissen, maar ook om te investeren in de lerarenopleidingen. “Het risico is nu dat je gaat schuiven: leraren verhuizen van de ene naar de andere school. Maar dan zadel je de scholen die geen subsidie krijgen met een probleem op. Ik pleit voor een integrale aanpak. Maak het bijvoorbeeld makkelijker voor zij-instromers om docent te worden. Er moeten gewoon meer leraren bij.”

De gevolgen van het tekort ondervindt Van Amersfoort op haar basisschool Samenspel. De kleutergroep draait op onderwijsassistenten. “Je kunt docenten meer salaris geven, maar dan moeten er wel docenten zíjn. Hier in het stadsdeel zijn er in potentie genoeg, maar ze stranden op de toelatingstesten van de pabo.”

Ze wijst bijvoorbeeld op mensen die tien jaar in Suriname hebben lesgegeven, maar worden vermoeid met zware reken-, aardrijkskunde- en geschiedenistoetsen. “Kwaliteit is belangrijk, maar het gaat hier om kleuterjuffen. Geef die mensen een bijspijkercursus!”