Slavernijverleden herdacht tijdens Keti Koti, DNB-president Klaas Knot biedt excuses aan
ReportageDe 20e nationale herdenking in het Oosterpark van de afschaffing van de slavernij was een herdenking uit het boekje: sfeervol, strijdbaar en met de excuses van De Nederlandsche Bank.
De nationale herdenking van de afschaffing van de slavernij heeft er in de afgelopen jaren een nieuwe functie bijgekregen: die van landelijk podium voor het aanbieden van excuses. Vorig jaar meldde burgemeester Femke Halsema zich in het Oosterpark om namens het stadsbestuur excuses te maken voor het aandeel van vroegere regenten in slavenhandel en slavernij, dit jaar was de beurt aan directeur Klaas Knot om namens De Nederlandsche Bank sorry te zeggen voor de duistere praktijken van zijn voorgangers.
Halsema sprak haar historische woorden uit op een besloten editie van de herdenking, die vanwege corona zonder publiek werd afgewikkeld. Knot sprak tot een groot gehoor dat zich rond het monument van Erwin de Vries had verzameld. Het lijkt drukker te worden op de herdenking, en dat is aanleiding voor de gemeente om te kijken naar maatregelen om de ruimte rond het slavernijmonument uit te breiden. Het was goed dat er weer publiek was: dit keer wilde een mevrouw luidkeels weten van de DNB-directeur wanneer de inheemsen van Suriname hun goud terugkrijgen.
Handelswaar
Met een stevige speech over het gebruik van de oprichters van de bank om tot slaaf gemaakten te beschouwen als handelswaar in de inventaris, werkte Knot toe naar een publiek excuus aan alle nazaten van de tot slaaf gemaakten. “Excuses aan alle mensen die door de persoonlijke keuzes van mijn voorgangers herleid werden tot hun huidskleur.” De gesprekken die de financiële topman over het onderwerp had gevoerd, hadden hem tot het inzicht gebracht dat ‘het leed van lang geleden nog niet geleden is, en de strijd nog niet gestreden’.
Een klaterend applaus maakte duidelijk dat het gebaar op prijs werd gesteld. Knot was ook niet met lege handen naar het Oosterpark gekomen. Hij maakte bekend dat de bank vijf miljoen euro uittrekt voor de financiering van sociaal-maatschappelijke projecten in Nederland, Suriname en het Caribisch gebied. Nog eens vijf miljoen euro gaat naar de verspreiding van kennis over het slavernijverleden. Het nieuwe slavernijmuseum dat in Amsterdam moet komen kan in elk geval rekenen op een bijdrage uit dat fonds.
Door de koppeling van een schuldbekentenis aan een pakket maatregelen was het excuus van DNB een excuus uit het boekje. In haar speech had voorzitter Linda Nooitmeer van het slavernij-instituut Ninsee gewaarschuwd voor inflatie van de excuses die plots van alle kanten lijken te komen. “We moeten ervoor waken dat we ons niet verliezen in symboliek. Excuses mogen niet de spiegeltjes en kraaltjes van de 21ste eeuw worden. Het doel is historisch besef dat moet leiden tot gedragsverandering en, uiteindelijk, systeemverandering.”
Toespraak met peper en zuur
Ook burgemeester Femke Halsema had gekozen voor een toespraak met peper en zuur. Zij keek naar het Amsterdam van nu en zag nog allerlei sporen van het koloniale systeem van vernedering, overheersing en superioriteit. “Armoede komt onevenredig vaak voor onder kinderen van kleur. Dezelfde kinderen krijgen, ook bij bewezen talent en intelligentie, te vaak een te laag schooladvies. Tussen Nederlanders van kleur en witte Nederlanders bestaan aanzienlijke verschillen in kansen op de arbeidsmarkt, op de woningmarkt en zelfs in gezondheid.”
Dat zijn geen kleine problemen om op te lossen. Tijdens het traditionele plengoffer voor de voorouders bij het monument, vroeg wintipriesteres Marian Markelo om bijstand van boven bij het tot stand brengen van verandering. “Voorouders, ga in het hoofd van de intellectuelen en help ons heel Nederland te bevrijden van het slavernijverleden,” klonk haar oproep door het park. “Er is nog veel strijd te leveren. Het is een echte strijd. Laten we samen van Nederland het mooiste land van Europa maken.”
Daarbij wordt ook gekeken naar het kabinet, dat minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind had afgevaardigd. De oud-burgemeester is ook oud-voorzitter van het Ninsee en speelde een thuiswedstrijd, helemaal toen hij beloofde dat het kabinet nog voor het einde van het jaar met een officieel standpunt komt over de omgang van het slavernijverleden. Over eventuele excuses hield de minister de kaken op elkaar, maar de halsbandparkieten in de bomen riepen luid en duidelijk: volgend jaar, volgend jaar.
Beluister ook de aflevering over Keti Koti van onze podcastserie Amsterdam wereldstad
Tip Het Parool via WhatsApp
Heeft u een tip of opmerking voor de redactie? Stuur een bericht naar onze tiplijn.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Exclusief
Wéér explosie in de Diamantbuurt: ‘Mijn bed trilde ervan’
Wéér was het raak in de Diamantbuurt: bewoners schrokken vrijdagochtend wakker van een harde knal. Het bleek een explosie in een portiek, waarbij meerdere deuren werden vernield. ‘Mijn bed trilde ervan.’ -
Nieuws
Ajax huurt lange spits Lorenzo Lucca van Pisa
Ajax huurt de Italiaanse spits Lorenzo Lucca dit seizoen van Pisa SC, dat in de play-offs om promotie naar de Serie A verloor van Monza. Ajax heeft een optie tot koop bedongen voor volgend jaar, mocht de samenwerking met Lucca goed bevallen. -
Reportage
Partyboten zorgen voor overlast op de Nieuwe Meer: ‘Na een paar uur ben je de muziek wel beu’
Bewoners rondom recreatieplas de Nieuwe Meer klagen over geluidsoverlast van partyboten vol jongeren. Nu feesten op de grachten strenger is gereguleerd, zou de overlast slechts zijn verschoven. ‘Het is een waterbedeffect.’ -
PREMIUM
Vrouw ernstig mishandeld door Uberchauffeur na ritje vanaf queerfeest
Een vrouw zegt in de nacht van vrijdag op zaterdag mishandeld te zijn door een Uberchauffeur in Amsterdam. De vrouw en haar date vermoeden dat het om lhbtq-gerelateerd geweld gaat. De politie bevestigt het incident, maar labelt het nog niet als lhbtq-geweld. Uber heeft een onderzoek ingesteld. -
Zo deel je wachtwoorden op een veilige manier
We kunnen er kort over zijn: deel je wachtwoord nooit. In de praktijk gebeurt dit echter vaak genoeg. Mocht het om welke reden dan ook toch nodig zijn om je wachtwoord te delen met vrienden of familieleden - omdat je een abonnement op bijvoorbeeld Netflix of Spotify deelt: zo doe je dat veilig.
-
PREMIUMGeld & Geluk
‘Vroeger kochten we eens in de drie jaar nieuwe auto’s, nu hebben we ze al vijf jaar’
In deze Mezza-rubriek vragen we lezers naar hun relatie tussen Geld en Geluk. Inge en Eric houden van golf, autoracen en vakanties. ‘Dubai is wel heel duur dit jaar. Dus gaan we twee emiraatjes verder.’ -
iemand moet het doen
Patholoog Emma (36) bekijkt heel de dag stukjes mens: ‘Ik kom ook alle lichaamssappen tegen’
Werk kan niet altijd leuk zijn, maar waarom kiezen mensen voor het vak van ‘putjesschepper’, deurwaarder of overledenenverzorger? In deze reeks vertellen Nederlanders met zo’n baan over hun werk, waarom ze ervoor kozen en wat het zo interessant maakt. Vandaag: klinisch patholoog Emma Witteveen (36) onderzoekt stukken weefsel van mensen, zoals stukjes darm. -
Nieuws
Woning beschadigd door uitslaande brand in Noord
Bij een woning in Amsterdam-Noord is maandagavond brand uitgebroken. Een steekvlam ontwikkelde zich snel tot uitslaande brand. Alle mensen die aanwezig waren in de woning en een hond zijn door de brandweer uit huis gehaald.
In samenwerking met indebuurt Amsterdam