Tramlijn 26 komende maanden een nog grotere bron van zorg

De verwachte problemen hangen onder meer samen met het vervangen van de aansturing van de seinen en de wissels. “Het systeem loopt op zijn eind. De besturingswissels zijn versleten, we gaan dit vervangen tijdens de verbouwing. We gaan zelfs het complete wissel verplaatsen. Dit staat gepland in het paasweekend,” zegt GVB-unitmanager Paul Koert.

Het vervoerbedrijf zegt dat reizigers kunnen helpen door ervoor te zorgen dat trams op tijd van de haltes vertrekken. “Nu wordt het meer dan ooit van belang dat de tram op tijd de deuren sluit,” zegt Koert. Iedere seconde vertraging werkt onmiddellijk door in de rest van dienstregeling doordat de Piet Heintunnel geldt als een flessenhals.

Vanaf maart wordt gestart met de voorbereidingen om lijn 26 gekoppeld te gaan laten rijden: twee trams worden aan elkaar gehangen waarmee de capaciteit verdubbelt. Het is de bedoeling dat half augustus, tijdens Sail 2020, alle trams zo gaan rijden. 

Vanaf mei worden bestuurders in de spits getraind in het rijden met voertuigen die twee keer zo lang zijn. Die trainingsritten vinden dan plaats als onderdeel van de dienstregeling: er zijn dus gewoon reizigers aan boord.

De bereikbaarheid van IJburg en het Zeeburgereiland is een bron van zorg. Voor de auto gelden in zekere zin dezelfde problemen als voor de tram: tijdens de spits maken heel veel mensen gebruik van een infrastructuur die te bescheiden is opgezet. Zoals de tunnel voor de tram geldt als een flessenhals, zo zijn de IJburglaan, de Enneüs Heermabrug en de oprit naar de Ring A10 dat voor het autoverkeer.

Het college besloot in 2018 tot een 330 miljoen euro tellend mobiliteitsplan om de problemen op te lossen. Het openbaar vervoer geldt voor het stadsbestuur als een belangrijk alternatief voor de auto. In nieuwe buurten zijn de parkeernormen steeds verder naar beneden bijgesteld, waardoor bewoners simpelweg geen auto voor de deur kunnen hebben. Dat het openbaar vervoer niet goed functioneert, slaat de bodem weg onder dat beleid.

Vanwege de spitsdrukte rijden de trams steeds dichter op elkaar. De frequentie van vijftien trams per uur (één per vier minuten), werd opgevoerd naar achttien (één per drieënhalve minuut). Hierdoor is het systeem nog kwetsbaarder geworden, legt Koert uit. “Er hoeft maar iets te gebeuren en je loopt vertraging op. Die je vervolgens niet kan inhalen omdat er in de Piet Heintunnel, waar de tram drie minuten over doet, maar één tram per rijrichting mag rijden.”

Lijn 26 geldt al jaren als zorgenkindje in het Amsterdamse openbaar vervoer. Hoewel de snelle tram grotendeels van een vrijliggende trambaan gebruikmaakt, is er regelmatig sprake van verstoringen. Volgens Koert zijn puur cijfermatig bekeken de uitval en punctualiteit van de tramlijn helemaal niet slecht. “We hebben een uitval van 1,11 procent en 95 procent van de trams rijdt op tijd. Dat is beter dan de norm. Maar áls de lijn uitvalt, hebben IJburgers maar heel beperkt een ov-alternatief.”

Door dat gebrek aan uitwijkmogelijkheden, waarbij reizigers vaak veel tijd verliezen, komen de problemen op de 26 iedere keer hard aan. “In de stad kan je corrigeren, dan laat je een tram een klein stukje omrijden. Maar met de 26 is dat geen optie.”

Onder bewoners van IJburg wordt veel geklaagd over de onbetrouwbaarheid van het openbaar vervoer. Mensen die belangrijke afspraken hebben in het ziekenhuis of tentamens hebben, durven er vaak niet op te vertrouwen of de tram wel komt. Via Facebook houden bewoners elkaar op de hoogte over vertragingen en uitval van de tram.