De beeldentuin van Museum Arnhem maakt zich op voor heropening

Vrolijk torent hij met zijn Mickey Mouse-oren uit boven de beeldentuin van Museum Arnhem. Je zou willen zeggen: ‘En hij zag dat het goed was’, maar dat is in dit geval iets te vroeg gesproken. Want de beeldentuin is nog niet klaar. De meeste beelden zijn al wel geplaatst, maar nog niet alle dertig. De betonnen paden zijn al gestort, maar het gras moet nog worden ingezaaid. Het zal hopelijk groen zijn als het museum op 13 mei zijn deuren opent.

Het beeld met oren zo groot als satellietschotels moet de blikvanger worden van de tuin. Het heet Asis Rafiki, wat Swahili is voor Zonnevriend. En dat kan je zien, want zijn gezicht baadt in een gouden gloed - ook als de zon eens een dagje niet schijnt. Asis Rafiki werd gemaakt door de in Doesburg woonachtige kunstenaar Monika Dahlberg (46). 

Met 3,5 meter hoogte is het het grootste beeld dat ze tot dusverre maakte. De Zonnevriend maakt deel uit van de Poortwachter-reeks van de in Kenia geboren en in Appingedam getogen Dahlberg. De reeks telt inmiddels 103 grote en 10 kleine exemplaren. En allemaal hebben ze van die malle oren.

Hoezo ‘poortwachter’? vragen we Dahlberg. Want we kunnen er wel een eindje op los fantaseren, maar het is toch voor alle partijen beter om de maker aan het woord te laten. Zoals iedereen die weleens proza van kunsthistorici onder ogen krijgt van harte zal beamen. 

,,Mijn poortwachters staan op de grens tussen het westerse denken en het Afrikaanse zijn, ze bevinden zich tussen twee werelden”, zegt de kunstenaar. Het Afrikaanse wezen van het beeld wordt belichaamd door zijn houding, de vooruitstekende buik, de flinke billen, het maskerachtige gelaat. 

Het westerse zit hem in het witte lijf en vooral in de oren, die volgens Dahlberg verwijzen naar de Disneyficatie van de wereld, de transformatie van de werkelijkheid tot louter vermaak. Zelf is de kunstenaar ook een kind van twee werelden, dus we mogen best zeggen dat haar beelden autobiografisch zijn.

De Zonnevriend, gemaakt van aluminium, is haar 103e en grootste beeld, maar er zullen meer en grotere poortwachters volgen. Een poortwachter in het MOMA in New York, dat zou mooi zijn, of in het Middelheim Museum bij Antwerpen. Of, zegt Dahlberg verder dromend, een poortwachter zo groot als het Vrijheidsbeeld, maar dan op het Peterselie Eiland. Dat is een kale rots in de Straat van Gibraltar, tussen Europa en Afrika.