Emile Ratelband: Boerkadragende vrouw baart kind met lager IQ

Dat schrijft Emile Ratelband in zijn boek Body Logics. Geen nieuwe rassentheorie, geen lofzang op het blanke ras, naar eigen zeggen, maar een nieuwe manier om anders naar de mens te kijken, zoals de ondertitel van de uitgave luidt.

Het boek van de ondernemer en spreker gaat over het lichaam als toonbeeld van menselijk gebrek en succes. Zijn drijfveer: ,,Als kind van twaalf vroeg ik me al af hoe het toch komt dat bepaalde mensen altijd geluk hebben en anderen schijnbaar altijd pech.’’

Ratelband is er van overtuigd dat karakter valt af te lezen aan de gezichten van mensen en aan hun lichaamsvormen. Hij bewondert Aristoteles als de eerste wetenschapper die zag 'dat bepaalde karaktereigenschappen van dieren specifieke vormen hadden'. Doorredenerend naar de mens komt hij tot de conclusie dat kroeshaar bij mensen op meer chaos en minder empathie wijst, dat mensen met een groot hoofd meer rationeel zijn ingesteld en mensen met een rond hoofd sociaal zijn.  

Jan Derksen, hoogleraar in Brussel en docent Psychodiagnostiek aan de Radboud Universiteit Nijmegen, gaat het boek van Ratelband niet lezen. ,,Het is fictie.’’

Wat hij hoort, doet hem denken aan de Lombroso-theorie, van de negentiende-eeuwse Italiaanse criminoloog Cesare Lombroso. Die beweerde dat je criminelen aan lichaamskenmerken kunt herkennen. 

,,Wetenschappelijk is aangetoond dat bijvoorbeeld schedelomvang niets zegt over het karakter van een mens’’, zegt Derksen. Dat externe factoren fysiologische kenmerken beïnvloeden, is wel waar. ,,Dat zie je bijvoorbeeld bij mensen die in de hongerwinter zijn geboren’’, zegt Derksen. ,,Maar niet dat je IQ dan lager is.’’

Professor René ten Bos, hoogleraar filosofie en Denker des Vaderlands, heeft geen behoefte om op de 'baarlijke nonsens' van Ratelband te reageren. ,,Het is het zoveelste bewijs voor het feit dat mensen in hun behoefte zich te overschreeuwen alle normativiteit uit het oog verliezen’’, mailt hij. Ten Bos adviseert: ,,Liefst zonder al te veel poeha bij de vuilnishoop der geschiedenis plaatsen.’’