Opkomst en ondergang van de scheepswerf die te ver van zee lag

Arnhem heeft door de jaren heen diverse grotere en grote bedrijven gekend waar veel Arnhemmers hun boterham verdienden. Een van die bedrijven was de Arnhemsche Scheepsbouw Maatschappij (ASM). Tot 1979: de werf moest toen sluiten wegens algehele malaise in de scheepsbouw waardoor opdrachten uitbleven.

De werf telde in 1900 maar liefst 330 werknemers. Rond 1937 waren dat er wat minder: 250. De ASM was de tweede grote werkgever in de periode voor de Tweede Wereldoorlog. Alleen de ENKA had meer werknemers in dienst.

De algemene scheepsbouwcrisis in de jaren ‘70 van de vorige eeuw trof de scheepswerf zwaar. Ook de ongunstige ligging ver landinwaarts verzwakte de positie van de ASM. Door de sterk wisselende waterstanden van de Rijn kon de werf geen schepen met een grote diepgang bouwen waar nog wel vraag naar was. Uiteindelijk ging de werf in 1979 op slot.

Beroemd werd de ASM door de bouw van de Henry Dunant II, het ziekenhuisschip, gebouwd in opdracht van het Nederlandse Rode Kruis. De Henry Dunant II liep in 1973 van de Arnhemse helling onder grote belangstelling van het publiek dat de tewaterlating gadesloeg vanaf de Rijnkade. 

Het schip heet tegenwoordig Viola en wordt door een rederij gebruikt voor vaarvakanties voor mindervaliden in Nederland en Duitsland. Het schip keert daarbij nog regelmatig ‘terug naar huis’ om de opvarenden Arnhem te laten beleven.

Op het werfterrein op Stadsblokken zijn na de sluiting uiteindelijk alle gebouwen, loodsen en kranen gesloopt.

Oud-ASM personeelsleden richtten in 1979 De Helling op, in samenwerking met het werklozenproject TAAK. Doel: de scheepstechniek voor het nageslacht bewaren. De werkplaats voor hobbyisten, vakmensen en kunstenaars bestaat nog steeds en is gevestigd aan de Rozenstraat in de wijk Heijenoord.