Veluwse mezenkuikens breken pootjes door kalktekort in bossen
De grote hoeveelheid stikstof in de lucht zorgt er net als in de jaren 80 en 90 voor dat er steeds minder vogels op de Veluwe zijn, concludeert bioloog Arnold van der Burg. Door te veel stikstof kunnen vogels weinig kalk vinden, waardoor hun kuikentjes vaak zó broos zijn dat ze al in het nestje hun pootjes breken en sterven. ,,We zijn weer terug bij af.''
Van der Burg ontdekte de teloorgang van de vogels in recent onderzoek, dat hij deze week publiceerde in het Vakblad Natuur Bos Landschap. ,,Als we zo doorgaan, verlaten de laatste spelers het veld. Dan wordt het stil in het bos." Hij roept op tot harde maatregelen, net als de Vogelbescherming.
Als we zo doorgaan, wordt het stil in het bos
De broze pootjes van de vogels (Van der Burg onderzocht in zijn onderzoek koolmezen), ontstaan doordat de grond verzuurt. Door stikstof slaat ammoniak op de grond, waardoor de kalk in de bodem oplost. Een ongewenst gevolg, want voor vogels, insecten en slakken is kalk onmisbaar. ,,We vinden nu mezenkuikens met gebroken poten of met pootjes die haast van rubber lijken", vertelt Van der Burg.
De verzuring van de grond is niet iets wat wijdverspreid is over Nederland. ,,Het komt vooral voor op droge zandgronden en heiden." Het zijn de zogenaamde arme bossen die er echt onder te lijden hebben, zoals de Noord Ginkel bij Ede op de Veluwe waar Van der Burg een deel van zijn onderzoek uitvoerde. De effecten van de recente verzuring kon de onderzoeker aflezen, omdat hij in 2002 en 2004 inventarisaties hield in dezelfde gebieden. In die jaren waren de koolmezen gezond.
Écht erg
De overvloed aan stikstof is niet alleen funest voor het skelet van vogels, het zorgt er ook voor dat bijvoorbeeld eikenbomen afsterven door het gebrek aan essentiële voedingsstoffen in de grond. Daarnaast heeft het invloed op roofvogels en insecten, en is er bij een derde van de eieren van de koolmezen sprake van een veel te dunne schaal, waardoor ze indrogen.
In de jaren 80 en 90, toen er sprake was van zure regen, was er in Nederland ook al de nodige ophef over het gebrek aan kalk in onze bossen, met spontane botbreuken en dunne schalen tot gevolg. ,,Ik dacht dat het achter ons zou liggen. Maar dit jaar is het écht erg", vertelt Van der Burg. ,,Ik vrees dat het weer net zo erg is als in de jaren 90."
Zwavel
Verzuring ontstaat naast stikstof ook door de uitstoot van zwavel. Dit laatste is sinds de jaren 90 verminderd. Maar de intensieve veehouderij is toegenomen, met meer stikstofvervuiling (bijvoorbeeld door ammoniak uit mest) tot gevolg.
Op korte termijn is het volgens Van der Burg een oplossing om de bodem te bekalken met grove korrels die vogels kunnen eten. Op lange termijn is dat echter 'dweilen met de kraan open'. ,,De bron van het probleem moet worden aangepakt om de droge, voedselarme ecosystemen weer te herstellen. Koolmeesjongen moeten weer op eigen benen kunnen staan."
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Man (35) op snorfiets zwaargewond na trap: beloning van 1000 euro voor gouden tip
ARNHEM/ BOXMEER - Op de Andrej Sacharovbrug in Arnhem is zondagmiddag een 35-jarige man uit Boxmeer van zijn snorfiets getrapt. De man liep daarbij meerdere verwondingen op, waaronder een verbrijzelde knie, en zou nu 24 uur per dag zorg nodig hebben. ,,Hij ligt thuis op een medisch bed en kan niet slapen van de pijn. Ons leven staat op zijn kop”, zegt Shagol Roos, vrouw van het slachtoffer. -
PREMIUMGeld & Geluk
Ron en Yvonne wonen in Sri Lanka: ‘We houden van luxe, maar vinden snel iets duur’
In deze rubriek vragen we lezers naar hun relatie tussen Geld en Geluk. Ron en Yvonne hebben Sri Lanka even verruild voor Nederland. ‘Verbazend hoe ontevreden mensen hier kunnen zijn, terwijl ze zoveel keuzes hebben.’ -
PREMIUMmet video
Demonstranten plakken zich vast op stoep voor ING Arnhem: 'Wat een gelul, jullie lijken wel niet wijs'
ARNHEM - Twee ‘rebellen’ vastgeplakt op de stoep van het ING-kantoor en een stuk of acht sympathisanten die flyers uitdeelden. De actie van Extinction Rebellion was klein, maar trok wel aandacht in de binnenstad van Arnhem. -
PREMIUM1
Introdans en Oostpool opperen nieuw onderkomen van 25 miljoen naast Stadstheater Arnhem: ‘Topniveau op knollenveld onhaalbaar’
ARNHEM - Een nieuw onderkomen voor de Arnhemse dansformatie Introdans én theatergroep Oostpool kan het best naast Stadstheater Arnhem verrijzen. De benodigde investering daarvoor bedraagt ruim 25 miljoen euro. -
Benzine in Duitsland vanaf volgende week 50 cent per liter goedkoper dan in Nederland
Duitsland voert op 1 juni een accijnsverlaging door, waardoor een liter Euro 95 dan 1,72 euro kost. Dat is bijna vijftig cent minder dan in Nederland. Ten opzichte van de Nederlandse adviesprijs bedraagt het verschil zelfs meer dan 60 cent.
-
PREMIUM1
Verbod op reclame voor vliegreizen en benzinebolides in Arnhem? GroenLinks en Partij voor de Dieren gaan ervoor
ARNHEM - Aan reclame voor vliegreizen, benzineauto’s en vervuilende brandstof moet zo snel mogelijk een einde komen in de openbare ruimte van Arnhem. -
PREMIUMBinnenkijken
Ze wonen in een stijlvol herenhuis, toch vertrekken Birgit en Martin voor ander pareltje
Birgit Verwer en Martin Hoorweg verkopen hun prachtige herenhuis aan de Valkenboslaan in Den Haag. Ze wilden al langer de stad uit, en hebben nu het pareltje gevonden dat ze zochten, in het buitengebied van het Achterhoekse Doetinchem wel te verstaan. -
PREMIUM
Natuurboeren in de knel omdat Gelderland hun grond wil hebben voor natuur
RENKUM - Natuurboeren aan de randen van de Veluwe komen in de knel, omdat de provincie Gelderland haar natuurnetwerk uitbreidt. Gepachte boerenpercelen veranderen nu in natuur en daardoor moeten de agrariërs op zoek naar andere gronden voor hun bedrijf.
In samenwerking met indebuurt Arnhem