Nieuwe, elektrische instappertjes komen niet ver

Het idee achter automerk Smart was eigenlijk briljant. Al begin jaren 90 bedachten ze bij Daimler dat een slimme stadsauto bij de huidige tijd past; in de overvolle binnensteden is een klein en wendbaar autootje superhandig. In 1998 kwam daarom de eerste Smart op de markt, een tweezitter met een lengte van 2,5 meter: zo klein dat hij overdwars in een parkeervak paste.

Toch is Smart nooit de gewenste kaskraker geworden. Het merk maakt vanaf het begin verlies en om de zoveel tijd steken verhalen de kop op dat de stekker eruit wordt getrokken. Vorig jaar zette Smart een radicale stap: het zal alleen nog elektrische auto's bouwen. Bovendien gaan de Duitsers vanaf 2022 met het Chinese Geely samenwerken. Samen willen ze nieuwe modellen ontwikkelen, waarbij de techniek Chinees is en het ontwerp Duits. Zo wordt het merk dan toch nog gered.

Nederland liep overigens voor de troepen uit: hier kun je al sinds 1 januari 2019 geen Smarts met verbrandingsmotor meer kopen. Ook dat leverde geen klinkende verkoopcijfers op: slechts 413 mensen kozen in 2019 voor een elektrische Smart.

Al in 2007 kwam de eerste elektrische Smart Fortwo op de markt, in 2009 gevolgd door een verbeterde versie. Met het accupakket van 16 kWh, geleverd door Tesla, kwam je toen - als je heel goed je best deed - ongeveer 140 kilometer ver. Dat was in 2009 een prima waarde, maar intussen maakt de sterk verbeterde accutechnologie steeds meer elektrische kilometers mogelijk. Tesla Model 3-rijders hoeven met hun 75 kWh-accu pas na 560 kilometer weer een laadpaal te zoeken.

De Smart Fortwo en EQ Forfour zijn nu vernieuwd met een kleine facelift, maar het accupakket bleef onaangeroerd. Als je naar de waarden kijkt, word je teruggeworpen naar 2009. Het accupakket is 17,6 kWh groot en na ongeveer 130 kilometer (WLTP) is de accu alweer leeg. Dat is misschien voldoende voor woon-werkverkeer of een zondags bezoek aan een eenzame oudtante, maar indrukwekkend is het niet. Eigenlijk is er nauwelijks een elektrische kilometer bij gekomen sinds de eerste Smart met stekker op de markt kwam.

De prijs zal koopjesjagers ook niet over de streep trekken: de tweezits Fortwo kost minimaal 23.995 euro. De vierzits EQ Forfour heeft gek genoeg dezelfde prijs. En dan is er nog een EQ Fortwo Cabrio, die 26.995 euro kost.

Tot nu toe zijn er dus niet veel redenen om écht blij te worden van de Smart. Pas als we in de EQ Fortwo Cabrio plaatsnemen voor een uitgebreide stadsrit, wordt het leuk. We rijden door de drukke binnenstad van Valencia alsof we op een scooter zitten: de Smart neemt weinig ruimte in en is met zijn 82 pk en 160 Nm sterke elektromotor stil en vlot onderweg. En dat ook nog eens emissievrij, tussen de rookpluimen van de andere auto's door. Gebruik je de Eco-stand, dan hoef je het rempedaal nauwelijks te gebruiken. Het stroompedaal loslaten is voldoende om de auto te laten afremmen.

Een dissonant is het navigatiesysteem. Dat is traag en geeft vaak onduidelijke aanwijzingen, zodat we op het laatste moment van richting moeten veranderen. In elke andere auto zou dat rampzalig zijn, maar slalommen is deze piepkleine auto op het lijf geschreven. Google Maps is een stuk accurater en dat kun je gebruiken via Apple CarPlay en Android Auto. En mocht je toch verkeerd rijden, dan is straatje keren nooit een probleem: de draaicirkel van de Fortwo is 6,95 meter (Forfour: 9,05 meter).

De vernieuwde elektrische Smart maakt zijn debuut vrijwel tegelijkertijd met de Renault Twingo Z.E. en dat is geen toeval. Beide auto's zijn enkele jaren geleden in nauwe samenwerking ontwikkeld. Eerst nog met verbrandingsmotor, en nu dus in een elektrische variant. Veel techniek wordt gedeeld: beide modellen hebben de elektromotor met 82 pk (60kW). Toch zijn er ook verschillen. Renault gebruikt een groter accupakket dan Smart, met een capaciteit van 22 kWh. Daarmee kan je 180 kilometer rijden op één acculading: 50 kilometer meer dan bij de Smarts met hun accu van 17,6 kWh.

Vergelijk je de Twingo met de elektrische Volkswagen Up, Skoda Citigo en Seat Mii - allemaal directe concurrenten - dan komt de Fransman er op zijn beurt bekaaid vanaf. De elektrische Volkswagen-drieling heeft een accupakket van 36,8 kWh: voldoende voor een actieradius van zo'n 260 kilometer.

Wil je de Twingo Z.E. weer opladen, dan heeft hij geen échte snellaadmogelijkheid, zoals de elektrische drieling van Volkswagen, de nieuwe Honda e of de Mini Electric. Die kunnen stuk voor stuk met een snellader van 50 kW overweg. De maximale laadsnelheid van de kleine Renault en Smart is slechts 22 kW. Na een halfuur laden kun je weer 80 kilometer rijden.

De Renault Twingo Z.E. komt dit jaar nog naar Nederland, maar het is nog niet precies bekend wanneer. Net als bij die andere elektrische Renault, de Zoe, kun je bij de Twingo waarschijnlijk ook het accupakket huren voor een vast bedrag per maand, zodat de basisprijs laag blijft. Dat kan bij de Smart niet. En dan is er nog een belangrijk verschil: anders dan de Smart EQ Fortwo en Forfour blijft de Twingo ook gewoon met benzinemotoren te koop.