Tesla's hebben niet alleen camera’s aan de buitenkant, er is er zelfs een bij de binnenspiegel, gericht op de inzittenden, staat in het  jurycommentaar. In een Tesla rijdt Big Brother mee, schampert de jury van de prijs, die bestaat uit organisaties en experts op het gebied van databescherming, de mensenrechtenorganisatie ILMR (Internationale Liga für Menschenrechte) en de Chaos Computer Club (CCC).

Tesla krijgt de jaarlijkse Big Brother Award in de categorie mobiliteit. ‘De elektrische auto's van het Amerikaanse bedrijf hebben voor veel mensen een cultstatus. Dat het om bewakingsinstallaties op vier wielen gaat, speelt blijkbaar geen rol’, klaagt Thilo Weichert, een van de juryleden die onder meer verantwoordelijk was voor het toezicht op databescherming voor de Duitse overheid in de deelstaat Schleswig-Holstein.

Weichert verwijt Tesla een ‘bewakingsorgie’, die de onderneming legitiem vindt op basis van de algemene voorwaarden ‘zonder zich daarbij in detail vast te leggen'. 

Tesla verzamelt data over alles wat er in en om de auto gebeurt, aldus de critici. Het gaat daarbij om gegevens uit het navigatiesysteem, dus over waar de automobilist op welke momenten verblijft, maar ook om korte video-opnames, afkomstig van de camera’s aan de buitenkant van de auto. Wat daar vervolgens mee gebeurt, is onduidelijk, betoogt Weichert. ‘De rechten die de firma van Elon Musk zich toe-eigent, zijn quasi-onbegrensd.’

Overigens is Tesla niet de enige autofabrikant die auto’s onder meer tijdens het parkeren continu bewaakt. Dat doet BMW tegenwoordig ook. Zo'n systeem is bedoeld om vroegtijdig vandalisme, diefstal of een inbraak te signaleren en de automobilist via zijn smartphone te waarschuwen. In een Tesla scannen camera’s voortdurend de omgeving, ook in het kader van de verkeersveiligheid. De opnames worden telkens in een video van een minuut opgeslagen. Volgens Tesla worden de beelden uitsluitend bij ernstige incidenten naar het hoofdkantoor doorgestuurd. 

Het Duitse tv-programma Kontraste van omroep ARD berichtte vorige week dat Tesla veel video's uit Europese auto's naar een server in de VS doorstuurt. Daarbij zou het niet alleen om de camera's aan de buitenkant gaan, maar ook om de camera in de auto. Volgens de Duitse onderzoeksjournalisten worden de data uit de auto's soms in ‘urenlange sessies’ naar de servers aan de Amerikaanse westkust doorgestuurd.

De autobezitters zouden geen enkele controle hebben over wat er met hun data gebeurt. Volgens de Duitse journalisten doet Tesla dit niet alleen om zijn zelfrijdende systemen te kunnen verbeteren, zoals het bedrijf verkondigt, maar worden de data ook gebruikt voor marketingdoeleinden.

In een reactie aan de Duitse krant Frankfurter Rundschau zegt Tesla dat er niet in de auto’s wordt gefilmd; de camera's in de Europese modellen zouden nog niet geactiveerd zijn. De video’s van buitenopnames worden alleen in bijzondere gevallen doorgestuurd en andere opnames worden anoniem opgeslagen, aldus de fabrikant. Bovendien zou dit pas gebeuren nadat de klant er zelf toestemming voor heeft gegeven.

De Duitse Big Brother Award, in het leven geroepen in 2000, ging eerder naar Microsoft en de Amerikaanse regering. Het publiek kan jaarlijks bedrijven nomineren. Ook veel Duitse ondernemingen kregen hem uitgereikt, zoals Deutsche Bahn vanwege onzorgvuldige videobewaking en Lidl omdat de supermarktketen stiekem videopnamen zou maken van het eigen winkelpersoneel. Modeketen H&M kreeg dit jaar een award vanwege ‘de jarenlange, stiekeme en wederrechtelijke verwerking van personeelsgegevens’.