Maak kennis met miskende markies Jan IV van Bergen op Zoom: ‘we kijken achter zijn voordeur’

Zaterdag vond in de Hofzaal van Het Markiezenhof, ooit het huis van deze Jan IV, de presentatie plaats. Elf auteurs van naam en faam werkten er de voorbije jaren aan. Onder wie wijlen de befaamde historicus Willem van Ham. In Jan IV van Bergen, leven en nalatenschap van een onfortuinlijk markies de laatste bijdrage van Van Ham aan de Bergse geschiedschrijving. Het boek is speciaal aan hem opgedragen.

Maar de aanjagers van dit omvangrijke project zijn twee dertigers: Joey Spijkers (32), historicus, en Bart van Eekelen (31), kunsthistoricus. Ze zijn samenstellers en eindredacteuren. En leveren ook nog als auteur een bijdrage. 

Geïnspireerd door Van Ham, door stadshistoricus Yolande Kortlever en vooral ook door historicus Nic Grosfeld, die decennia onderzoek deed naar leven en dood van de markies. 

Maar dit gaat om Jan IV die een jammerlijke dood stierf, ver van huis. In Spanje. Waar hij een goed woordje wilde doen voor de Nederlanden. Steeds meer Nederlanders werden protestant. Filips II pikte dat niet en liet hen vervolgen.

Jan IV maakte die trip op verzoek van de hoge adel omdat hij de Spaanse vorst goed kende. Hij moest Filips II van Spanje op andere gedachten over de protestanten brengen. Maar die moest niks van deze bemiddelingspoging hebben. 

Jan liet uiteindelijk het leven. Niet doordat hij werd vermoord in opdracht van Filips II, een verhaal dat eeuwenlang rondzong. In het boek vertelt Grosfeld op basis van zijn onderzoek dat hij overleed aan de gevolgen van maagkanker.

De Bergse heer stond op gelijke voet met Willem van Oranje. Was met hem bevriend. ,,Over Willem zijn vele boekenkasten volgeschreven. De pech voor Jan IV was dat hij gewoon stierf.” En niet door de Spanjaarden werd vermoord zoals veel andere edelen. Anders was hij een held geweest, nu werd hij vooral vergeten. 

Leden  van de Geschiedkundige Kring van Bergen op Zoom krijgen het boek als geschenk, losse exemplaren zijn te koop bij boekhandel Quist. En te bestellen bij uitgever Verloren.nl