Aantal daklozen in Nederland verdubbeld: ‘Iedereen kan dakloos worden’

1. Te weinig goedkope woningen

Bestuursvoorzitter van het Leger des Heils Cornel Vader kan er niet over uit. ,,Net las ik nog dat een woningcorporatie goedkope woningen wil afbreken. Dat is echt een héééél erg slecht idee! Goedkope huisjes zijn er al bijna niet.’’ Hij krijgt bijval van Rina Beers van de brancheorganisatie Federatie Opvang. ,,Er werd lang gedacht dat de aantrekkende woningmarkt het tekort aan woningen wel zou oplossen. Maar de werkelijkheid is dat er 263.000 woningen te weinig zijn. Dit is geen woningnood meer, dit is woningcrisis.’’

2. Opvanglocaties zitten overvol

,,Mensen blijven daardoor veel te lang in de kortdurende opvang,’’ betoogt Vader. De Leger des Heils-voorman rekent voor dat daklozen daar nu gemiddeld vierhonderd dagen verblijven. ,,Een jaar en een maand!’’ benadrukt hij. ,,Nieuwe dakloze mensen moet de toegang worden geweigerd en zijn op de straat aangewezen.’’ Beers wil dat er ‘nú’ maatregelen worden genomen om (sociale) huurwoningen te mogen delen met meerdere huishoudens.

3. Hoog risico op afglijden

Volgens Vader lopen daklozen door de woningnood het risico eerder terug te vallen in oude patronen. ,,Door de woningnood moeten ze vaak een klein onooglijk kamertje betrekken in de binnenstad. We zien vaak dat mensen daar toch weer afglijden. Zij komen dan opnieuw met mensen uit hun verleden in contact en zo gaat er weer een jaar verloren. Misschien word je dan wel zo wanhopig dat je hele foute dingen gaat doen.’’

4. Geen aansluiting

Dakloos worden, gaat volgens Rina Beers van de Federatie Opvang vaak op dezelfde manier. ,,Mensen belanden bijvoorbeeld in de geestelijke gezondheidszorg of in de jeugdgevangenis, maar daarna is er niets goeds geregeld in de aansluiting. Het is niet te vergelijken met de crisis van daklozen eind jaren 90, waarbij je tienduizenden mensen op straat zag, maar je hebt het nu wel over tienduizenden mensen per jaar.’’

5. Minder plekken in psychiatrie en gevangenis

Het Legers des Heils wijst ook naar de bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg (ggz). ,,Er zijn steeds minder bedden in de psychiatrie.’’ Ook in het strafrecht ziet Vader diezelfde ontwikkeling. ,,Mensen komen minder in het psychiatrisch gevang, of korter. Die groep belandt nu eerder op straat.’’

6. Vangnet bijstand onvoldoende

Volgens Godfried Engbersen, raadslid van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid en hoogleraar sociologie aan de Erasmus Universiteit is ‘het vangnet van de bijstand onvoldoende’. ,,De laatste tien jaar zijn er gaten in het bijstandssysteem gevallen. Er is bijvoorbeeld ook een grotere vraag naar voedselbanken.’’

7. De val van de middenklasse

,,Er is een ongekend flexibele arbeidsmarkt, het is heel makkelijk om zonder werk te komen zitten”, licht Engbersen toe. ,,In de regel zijn het laagopgeleiden, ongeletterden en migranten die last hebben van dak- en thuisloosheid. Maar je ziet het aantal mensen uit de middenklasse toenemen, al is dat vaak wel tijdelijk.’’ Vader en Beers beamen: ,,Steeds meer mensen lopen risico’s: iedereen kan dakloos worden.’’