Advocatenwereld geschokt: ‘Wie durft deze zaak nog op te pakken?’

Advocaat Bénédicte Ficq zegt compleet kapot te zijn. Ze was vanochtend niet in staat haar werk voort te zetten. Ze stond tijdens een strafzaak in de Rotterdamse rechtbank een verdachte bij toen ze het bericht kreeg van het overlijden van haar collega en vriend. Ficq raakte zichtbaar geëmotioneerd en vroeg de rechtbank om een korte schorsing. ,,Dit is een gitzwarte dag’’, reageerde de advocaat. 

Advocaat Robert Malewicz is jaargenoot van Wiersum en kent hem persoonlijk heel goed. ,,Ik heb tranen gelaten. Het drama is compleet, ik ben echt helemaal van slag. Dit is een ramp, op het persoonlijke vlak, maar ook voor ons allemaal.”

Advocaat Peter Plasman zegt dat ‘de consequenties van deze liquidatie niet zijn te overzien’: ,,Wie durft er nog een kroongetuige bij te staan? Ik denk dat ik daar zelf geen toestemming voor zou krijgen van mijn achterban, dus nee, ik denk dat ik dat niet zou doen. En dat geldt voor meer advocaten vrees ik. Dit is een aanslag op de rechtsstaat, de veiligheid is helaas gewoon niet te garanderen. Dit is echt de overtreffende trap,” aldus Plasman, die Wiersum kent als collega. ,,Een fijne, goed communicerende, open persoonlijkheid, dit is echt een klap.” 

Advocaat Jan-Hein Kuijpers is al even ontdaan door de moord. ,,Het is een heel vrolijke opgeruimde jongen die gewoon zijn vak uitoefent. Dit hoort dan niet te gebeuren, het is schokkend. Hij staat een kroongetuige bij, maar als advocaat is hij niet de prater, hij gaat niet over de verklaringen van zijn cliënt.” Kuijpers hoopt dat de Orde van Advocaten de druk op justitie kan vergroten om veiligheid van advocaten rond zulke gevoelige zaken te verbeteren, als er inderdaad een verband is met de kroongetuige-zaak. ,,En dat laat in deze zaak sowieso te wensen over. Met ons kantoor doen we uit principe geen informanten- of kroongetuigenzaken maar wie is er nu zo gek om deze zaak op te pakken? Dit schrikt natuurlijk enorm af.”  

Veiligheid
Advocaat Sidney Smeets is met meerdere advocaten bij een grote zaak in Almelo. ,,Er heerst echt verslagenheid hier. Dat merk je ook bij verhoren, het is lastig je volle aandacht erbij te houden. In Amsterdam is al een zaak een uur uitgesteld om iedereen even de kans te geven dit te verwerken. En dit roept bij iedereen natuurlijk een gevoel van onveiligheid op. Het zou heel goed zijn als de Nederlandse Vereniging van Strafrecht Advocaten, het Openbaar Ministerie en de rechtbanken bij elkaar gaan zitten om te praten over de veiligheid van advocaten.”

De dader van de moord op Wiersum is nog voortvluchtig. Mocht hij ooit gepakt worden, zal hij voor de rechter komen te staan. ,,De vraag wie deze dader ooit gaat verdedigen als advocaat, wordt nog een groot probleem,” zegt Smeets. ,,Advocaten staan normaal gesproken echt iedereen bij, maar ik kan me voorstellen dat dit veel advocaten toch te ver gaat. Alleen al vanwege tegenstrijdige belangen kan het eigenlijk al niet. Er zal, als ze de dader te pakken hebben, een oplossing voor worden gevonden, maar ik kan nog niet bedenken welke.”

Volgens raadsvrouw Mariska Aantjes deed Wiersum ‘gewoon zijn werk als advocaat’. ,,De overheid moet een kroongetuige - en diens omgeving - adequate bescherming kunnen bieden en anders afzien van dergelijke praktijken”, stelt ze. Directe collega van Wiersum, Bart Swier, is ‘totaal geschokt’. ,,Een vriendelijke en kundige advocaat maar bovenal een echtgenoot en vader.”

Wiersum studeerde strafrecht in Groningen. In 2003 werd hij beëdigd als advocaat. Sindsdien werkte hij bij verschillende kantoren, altijd in het strafrecht. De laatste jaren hield hij zich vooral bezig met zware en georganiseerde criminaliteit. 

Vakgenoot Geert-Jan Knoops: ,,We hebben er net kennis van genomen, het is heel erg dat een collega zo uit het leven wordt gerukt. Voor de hele beroepsgroep is dit een tragedie. Als het inderdaad verband houdt met zijn werk als advocaat dan is dat een aanslag op de rechtsstaat.”

Volgens Knoops - die zich ‘even veilig als iedere burger voelt’ - is het lastig om na dit incident verregaande maatregelen te nemen voor betere bescherming van advocaten. ,,Dat is bijna niet mogelijk. Tenzij er concrete signalen zijn van zulke risico’s, dan tref je natuurlijk wel maatregelen.” 
Volgens de strafpleiter kan de moord een afschrikwekkende werking hebben om de kroongetuige nog te verdedigen. ,,Dan begrijp ik best dat je als advocaat wel even twee keer nadenkt voordat je de zaak aanneemt.”

De Nederlandse Vereniging van StrafrechtAdvocaten (NVSA) reageert via een persbericht: ,,Met ontzetting hebben wij kennisgenomen van de gewelddadige dood van onze zeer gewaardeerde collega Derk Wiersum. Wij kennen hem als een zeer prettig mens en een kundige en integere strafrechtadvocaat. Onze gedachten gaan op dit moment uit naar zijn vrouw, zijn kinderen en andere nabestaanden.”