Amsterdam heft specialistische politieteams tijdelijk op voor meer 'blauw op straat’

Een aantal gespecialiseerde teams wordt tijdelijk opgeheven zodat de mankracht kan worden ingezet bij de basisteams (‘blauw op straat’, dat is noodhulp, wijkagenten, bemannen van politiebureaus en begeleiden van demonstraties en evenementen). Het gaat onder meer om het team opsporing van de dienst Infra, die zich richt op transportcriminaliteit in de haven en de criminele taxibranche, en om het Integraal Horecateam, dat onder meer coffeeshops controleert.

Het binnenstadoffensief, dat de Wallen sinds 2016 leefbaar moet houden met tientallen extra agenten per avond, is ook een van de prioriteiten die worden geschrapt. Verder gaan twee politiebureaus, in de Jordaan en de Watergraafsmeer, ‘s avonds en ‘s nachts dicht. Verspreid over de stad blijven vijf bureaus 24 uur per dag open.

De maatregelen leveren op korte termijn 15.000 diensten op voor de basisteams. Ze gaan in eerste instantie zes maanden gelden.

Eerder stootten scholen en ziekenhuizen al werk af. De politie in Amsterdam kan het werk niet meer aan door het vertrek van honderden agenten in twee jaar en het gebrek aan nieuwe aanwas. De druk is nog eens extra toegenomen na de moord op advocaat Derk Wiersum. Veel onderzoeken naar zware misdaad liggen stil en zaken die prioriteit moeten hebben, worden niet meer opgepakt. Nu ook de basiszorg dreigt te worden aangetast, is het tijd om in te grijpen, is de strekking van Halsema’s verhaal.

De nood is nu zo hoog dat alleen herverdeling van capaciteit ervoor kan zorgen dat de politie overal in de stad zichtbaar en aanwezig blijft. De tijd dat er met de kaasschaaf overal nog wel een beetje af kon om de roosters rond te krijgen, is voorbij. ,,Dit is een pijnlijke, doch wel­bewuste beslissing,” zegt Halsema. ,,Het versterken van de basisteams, en daarmee het blauw op straat, is essentieel om te verhinderen dat kwetsbare jongeren afglijden in drugsgerelateerde criminaliteit.”

Vorige week lekte al uit dat Amsterdam het Team Bestrijding Ondermijning zou gaan opheffen als onderdeel van een pakket maatregelen om de personeelsproblemen bij de politie te lijf te gaan.

Amsterdam heeft zestig extra voltijdsbanen voor agenten gekregen vanuit het regeerakkoord, maar sinds 2017 waren juist 480 banen verdwenen, hoofdzakelijk wegens pensionering. 

Ook de vierhonderd agenten die landelijk extra worden ingezet om personen en plekken te beveiligen om het geweld uit de onderwereld het hoofd te bieden, komen uit de basisteams, niet uit bijvoorbeeld de recherche. Daarom is een herverdeling nodig. ,,Toen de Amsterdamse politie ruimer in de jas zat, zijn veel specialistische teams opgericht met een hek erom,” zegt politiechef Paauw. ,,Dat werkt het beste en we vinden het zeker niet ineens onbelangrijk, maar het gaat ten koste van de basispolitiezorg. We zullen de flexibiliteit terug moeten brengen om te zorgen dat die wijkagent weer de ogen en oren in een wijk is en de mensen kent en gekend wordt. Dát is de kracht van de Nederlandse politie: signaleren waar de ellende begint.”

Ook de taximarkt en de horeca krijgen minder gerichte politieaandacht. De agenten moeten meedraaien in de reguliere roosters en krijgen minder tijd om zich op deze aandachtsgebieden te richten.

Halsema, Paauw en plaatsvervangend hoofdofficier John Lucas waarschuwen dat er mogelijk nog meer maatregelen nodig zijn om de politie operationeel te houden. Bij de Amsterdamse politie werken ongeveer 5500 mensen.

De politiebond VMHP noemt het ,,goed dat er scherp is gekozen bij een schaarse capaciteit”. Volgens voorzitter Miriam Barendse gaan de noodmaatregelen bij de politie ook veel pijn doen. ,,Het is vijf over twaalf, er moet scherp worden gekozen. Nu wordt het blauw in de wijk versterkt en daar zit het begin van de criminaliteit. Als je daar wegblijft weet je zeker dat het kleine groot wordt”, zegt de voorzitter van de bond voor leidinggevenden en specialisten bij de politie.

Barendse noemt de maatregelen in Amsterdam een breed pakket. ,,Het is een eerste goede beweging waarin het bevoegd gezag zijn verantwoordelijkheid pakt.”

Ook politiebureaus in een groot deel van de provincie Utrecht krijgen vanaf 1 december aangepaste openingstijden vanwege een personeelstekort.