Amsterdamse rechter straft geweld met vuurwapen of granaat veel harder af

De straffen zijn in sommige gevallen wel vier keer zo hoog als in vergelijkbare zaken bij andere rechtbanken. Zo kan iemand die buitenshuis met een pistool wordt gepakt een celstraf van 12 maanden tegemoetzien, terwijl de landelijke richtlijn 3 maanden adviseert. Bezit van een handgranaat staat in Amsterdam voor 18 maanden, tegenover 6 maanden in de rest van het land. Wie gepakt wordt met een automatisch wapen, kan in de hoofdstad anderhalf jaar cel verwachten, tegenover de gebruikelijke negen maanden bij andere rechtbanken. Binnenkort publiceert de rechtbank een lijst met de eigen richtlijnen, die uiteraard wel binnen de wettelijke maxima liggen.

Naast hogere straffen voor bepaalde misdrijven, hanteert de rechtbank ook nieuwe strafverzwarende omstandigheden. Criminelen kunnen volgens de richtlijnen tot maximaal een half jaar langer de cel in als wapens geladen zijn, er kinderen bij een wapenvondst aanwezig zijn, er een geluidsdemper gemonteerd is, of munitie bewerkt is om meer schade toe te brengen.

De Amsterdamse rechters willen met de hogere straffen een statement maken. „In de stad hebben we veel liquidaties en schietpartijen, en de bereidheid tot het gebruik van bijvoorbeeld handgranaten neemt toe", zegt woordvoerder Domien Huijbregts van de Amsterdamse rechtbank. „Daarom geven we een signaal af: dit is echt onacceptabel.”

De hogere straffen worden al in praktijk gebracht. Zo kreeg een 33-jarige Amsterdammer maandag 15 maanden celstraf voor wapenbezit: 12 voor het pistool, plus 3 maanden omdat het geladen was. In andere rechtbanken levert dat delict doorgaans maximaal 4 tot 5 maanden cel op.

Advocaten plaatsen vraagtekens bij de rechtvaardigheid van de Amsterdamse strafmaat, vooral omdat de rechtsgelijkheid in het geding zou zijn. De rechtbank is kort: ,,Rechtsgelijkheid is belangrijk. Maar soms vragen lokale omstandigheden om lokale uitgangspunten.‘’

De Raad voor de Rechtspraak, die de rechtseenheid tussen de verschillende rechtbanken in de gaten houdt, laat weten dat hogere straffen zoals in Amsterdam niet met de Raad overlegd hoeven worden. ,,Het Landelijk Overleg Vakinhoud Strafrecht adviseert slechts over de oriëntatiepunten. Rechters mogen afwijken, wij hebben daar geen rol in.‘’

Huijbregts van de rechtbank in Amsterdam wijst erop dat de inhoud van een zaak altijd leidend blijft. „Rechters maken nog altijd zelf de afweging welke straf zij opleggen.”