André van Duin ontroert met toespraak Dodenherdenking: ‘Je bent hier vrij’

De presentator en komiek, geboren in 1947, groeide op tussen de puinhopen van het tijdens de Tweede Wereldoorlog platgebombardeerde Rotterdam. Hij vertelde over zijn vader, die in de oorlog werd opgepakt en per trein naar Duitsland werd gedeporteerd. ,,Wat hij daar precies heeft gedaan en welke ontberingen hij moest doorstaan, heeft ie nooit iets over verteld. Als ik er wel eens naar vroeg zei hij altijd: ‘Dat wil je niet weten, jongen’. Hij had het overleefd. Maar je moest niet vragen hoe.”

Volgens Van Duin werd thuis amper over de oorlog gesproken. Pas op de lagere school hoorde hij erover. ,,Hoeveel doden er waren gevallen, honderdduizenden doden.”

Van Duin woont inmiddels ruim dertig jaar in Amsterdam en herdenkt normaal gesproken bij het Homomonument op de Westermarkt. ,,Het feit dat wij in Nederland sinds 1987, als eersten in de wereld, zo’n monument hebben, tekent onze vrijheid. De vrijheid dat iedereen hier zichzelf mag zijn. Zonder dat iemand anders daar wat van zegt. De Nederlandse grondwet ademt verdraagzaamheid en tolerantie. Je kunt hier over het algemeen doen en laten wat je wilt en zeggen wat je wilt. Je bent hier vrij. Vrij met de oorlog als het negatief, van de kleurenfoto van de vrede.”

De speech werd met groot enthousiasme ontvangen. Zo reageerde Claudia de Breij: ‘André van Duin kan je dus óók nog laten huilen.’ Ook politiek Den Haag was lovend over de woorden van Van Duin. Zo schrijft Fleur Agema van de PVV: ‘Wat een prachtig, waardig en gewoon verhaal!’ En Rob Jetten van D66: ‘Mooie en ontroerende woorden van André van Duin tijdens de Nationale Herdenking.’

Ook vakgenoot Jochem Myjer is onder de indruk van Van Duin. Hij noemt hem ‘de grootst levende Nederlander'. De verwijzing van de komiek naar het Homomonument en de kus voor zijn overleden man Martin zorgen voor ontroering. Cornald Maas noemt Van Duin ‘een lichtpunt in duistere tijden'. 

Vanwege het koude en slechte weer had Van Duin zich extra goed voorbereid. Zo had hij zijn speech geplastificeerd voor het geval het zou regenen en had hij een elektrische bodywarmer aan om zich warm te houden, vertelde hij eerder dinsdag op NPO Radio 2.