Asielcrisis: eerste gemeenten gedwongen tot opvang, nog 2000 plekken nodig

Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asielzaken) meldde vrijdagavond in een brief aan de Tweede Kamer dat de opvangcrisis van asielzoekers nog lang niet voorbij is. Ze schreef dat ze ‘verdergaande maatregelen’ moet nemen omdat ze in december nog zeker tweeduizend opvangplekken nodig heeft. ‘De tot nu toe gevolgde werkwijze volstaat niet langer. Dat betekent dat er maatregelen genomen moeten worden die garantie geven op extra opvangplekken’, meldt de brief. Anders bestaat het risico dat vluchtelingen op straat moeten slapen.

Vandaag blijkt dat de staatssecretaris daarmee bedoelt dat ze gemeenten gaat aanwijzen die verplicht worden opvang te regelen, een zogenoemde aanwijzing. De gemeente Gorinchem kreeg donderdag al een waarschuwing dat die verplichting er aan zat te komen. Burgemeester Melissant is verbaasd, haar gemeente was juist al bezig om opvang te regelen voor 150 mensen: in een hotelboot. De staatssecretaris wil nu echter dat Gorinchem een voormalig pand van de Belastingdienst gaat gebruiken om asielzoekers op te vangen. Daar werden dit najaar al 300 asielzoekers gehuisvest, maar die opvang is alweer gesloten. ,,Wij doen al heel veel. Geef dan de tientallen, honderden gemeenten die niets doen een aanwijzing", zegt de burgemeester tegen de NOS.

De staatssecretaris zou nog zeker vier andere gemeenten aanwijzen voor verplichte opvang. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) stelt ‘helaas niet te hebben kunnen voorkomen dat het kabinet heeft besloten opvanglocaties in gemeenten aan te wijzen'. ,,Het is een noodzakelijke oplossing voor de korte termijn om de vluchtelingen opvang te kunnen bieden.”

Maar de VNG stelt ook dat ‘er haast gemaakt moet worden met een structurele oplossing'. ,,Deze oplossing ligt al enige jaren op de plank: het inrichten van vier grootschalige opvanglocaties en kleinere opvanglocaties voor kansrijke vluchtelingen. Wij gaan ervan uit dat een nieuwe regering hier voortvarend mee aan de slag wil gaan.”

De opvangcrisis van asielzoekers duurt al enkele maanden. Sinds de zomer stijgt het aantal mensen dat asiel aanvraagt in Nederland. Elke week melden zich zo'n duizend asielzoekers. Dat komt onder meer door een versoepeling van de reisbeperkingen die er wereldwijd waren vanwege de coronapandemie. Ook moest er plek worden gevonden voor de honderden Afghanen die Nederland evacueerde vanuit Kabul nadat de Taliban daar de macht had overgenomen.

Daarnaast zitten er nog duizenden vluchtelingen in de Nederlandse azc’s vast die al wel een verblijfsvergunning hebben. Zij kunnen niet doorstromen naar een reguliere woning vanwege een andere crisis: die op de woningmarkt. Er is simpelweg nauwelijks woonruimte voor hen beschikbaar.

Het leidde al tot noodopvang op hotelboten en in congrescentra, asielzoekers slapen daar in stapelbedden in snel opgetrokken compartimenten zonder plafond. In aanmeldcentrum Ter Apel kwamen soms zoveel mensen aan op één dag dat ze de nacht moesten doorbrengen op stoelen of op de grond.

De vorige keer dat de overheid gemeenten moest aanwijzen die verplicht werden opvang in te stellen was tijdens de grote vluchtelingencrisis in 2015. Toen kwamen honderdduizenden Syriërs via Turkije naar Europa. In meerdere Nederlandse gemeenten werd toen fel geprotesteerd tegen de komst van azc's. 

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: