Balie-jihadist: ‘Inlichtingendienst AIVD bood me geld voor informatie uit Syrië’
Aziz A., een Syrische vluchteling die er door het OM van wordt verdacht lid te zijn geweest van een terroristische organisatie in Syrië, zegt in Nederland samengewerkt te hebben met inlichtingendienst AIVD. ,,Ze boden me geld voor informatie uit Syrië.” Aziz A. kwam in het nieuws nadat hij in 2017 werd herkend als jihadist in het Amsterdamse debatcentrum De Balie.
Delen per e-mail
Waren de Syrische broers Aziz en Fatah A. hooggeplaatste leden van terreurgroep Jabhat al-Nusra en betrokken bij zeventien moorden en martelingen? Of zijn het twee oorlogsvluchtelingen die terecht asiel kregen in Nederland en hier een nieuw leven probeerden op te bouwen in Amsterdam en Bergeijk?
De rechtbank in Rotterdam buigt zich sinds vandaag zeven dagen lang over die vraag in een van de meest spraakmakende terreurprocessen van de afgelopen jaren. Vooral Aziz A. kwam meerdere keren in het nieuws. Hij werd in 2017 door Syrische vredesactivisten herkend in het Amsterdamse debatcentrum De Balie, ze noemden hem toen ‘een voormalig IS-strijder'. A. gaf daarna een interview aan de Volkskrant en Nieuwsuur waarin hij ontkende bij IS te hebben gezeten.
Ex van Nederlandse journaliste
In 2018 worden Aziz (35), en zijn broer Fatah (44), alsnog opgepakt. Aziz werkt dan in een café in Amsterdam. Fatah woont met zijn gezin in Bergeijk en heeft een broodjeszaak in Eindhoven. Het Openbaar Ministerie verdenkt hen ervan betrokken te zijn geweest bij een andere terreurgroep in Syrië, Jabhat al-Nusra, dat lang gold als het lokale filiaal van Al-Qaeda.
Aziz komt daarna weer in het nieuws in januari 2019, dan wordt plots de Nederlandse journaliste Ans Boersma Turkije uitgezet. Zij blijkt een relatie met Aziz te hebben gehad en als de Nederlandse justitie bij de Turken informatie over Boersma opvraagt, wordt de correspondente van Trouw en het Financieel Dagblad direct het land uitgezet.
Martelingen en executies
Bij tussentijdse zittingen is al gebleken dat het OM Aziz A. ziet als een belangrijk man binnen Jabhat al-Nusra, hij zou onder meer een tijdje ‘emir’, de baas, van de groep in de Syrische stad Raqqa zijn geweest. Hij zou in 2012 ook betrokken zijn geweest bij het met automatische wapens doodschieten van minstens zeventien mensen in een bus bij de plaats Al Shuhail, zo stelde het OM woensdagochtend in de rechtbank. Aziz werd lang afgeluisterd door inlichtingendienst AIVD. In een van die gesprekken zegt hij ‘Nederland dingen te willen laten zien die het nog nooit gezien heeft'.
De advocaten van Aziz (Peter Plasman) en Fatah (Bart Nooitgedagt) stellen dat er nauwelijks echt bewijs in het dossier zit. Plasman: ,,Het is een vijver waar je heel veel uit kunt vissen.” Nooitgedagt: ,,Ik kan hier wel zeven alternatieve scenario’s aan u voorhouden. Daar heb je geen fantasie voor nodig. Er is hier te veel ruis en te weinig duiding. Ik zie geen concreet bewijs: geen foto’s, geen mensen die zeggen: dit en dat heeft hij gedaan.”
Aziz A. stelt in het begin van het verhoor door de rechter dat hij door inlichtingendienst AIVD naar de bijeenkomst in De Balie is gestuurd. Het tv-interview met Nieuwsuur dat hij daarna deed overlegde hij ook met de AIVD. Volgens Aziz werd hij door de inlichtingendienst geworven als informant nadat hij in 2016 werd opgepakt op verdenking van witwassen. ,,Daar was geen bewijs voor, maar op het politiebureau werd ik benaderd door de AIVD.”
Informant
De Syriër zegt 1,5 jaar als informant te hebben gewerkt. ,,Ze wilden veel dingen van me. Dat ik contact zou leggen met mensen in Syrië, mensen die bij Jabhat al Nusra zaten of bij Ahrar al-Sham. Ik heb niet gevraagd waarom ze dat wilden, maar ze beloofden me er wel geld voor. Ik heb toen gezegd: ik kan alleen geld aannemen als ik iets voor jullie kan betekenen.” Uiteindelijk, stelt Aziz, heeft hij alleen zijn reiskosten vergoed gekregen.
Hij zou 1,5 jaar lang een keer per twee weken met de dienst hebben gesproken. ,,In hotels, in Haarlem. Een van de AIVD-mensen heette Vincent. We spraken over alles, vooral over Syrië. Ik was een soort informant. Maar ik had ook het idee dat ik geen keus had, dat ik moest meewerken omdat ik met een verblijfsvergunning in Nederland woonde. Na februari 2018 hield het op, nadat ik een interview aan de Volkskrant en Nieuwsuur had gegeven.” De AIVD nam daarna volgens hem afstand. ,,Ze wilden ook dat ik contact zou leggen met mensen van Jabhat al-Nusra in Turkije, dat wilde ik niet.”
Aziz stelt dat hij in Syrië ‘nooit lid is geweest van welke organisatie dan ook'. Hij kent wel twee kopstukken van Jabhat al Nusra. Hij zat samen met hen in de gevangenis, voor de burgeroorlog begon, de twee vormden na hun vrijlating Jabhat al Nusra. ,,Toen heb ik ze nog een keer ontmoet in Noord-Syrië, maar heb me nooit bij hen aangesloten.”
Tapgesprekken
Of Aziz nu wel of niet samenwerkte met de geheime dienst, de AIVD had in ieder geval wel zijn huis volgehangen met afluisterapparatuur. De rechtbank hield de Syriër vandaag veel van die afgeluisterde gesprekken voor. Daarin gaat het over wagens, wapens, geluidsdempers en kopstukken van terreurgroepen. Ook zegt hij een keer: ‘Al Nusra ís Aziz'. ,,Dat klinkt allemaal wel alsof u er bij was", aldus de rechter.
Aziz zegt dat dat niet zo is. Soms ‘probeerde hij dingen uit te leggen over hoe het in Syrië was'. ,,En sommige dingen zei ik omdat ik iemand die bij mij logeerde weg wilde hebben.” Hij wil dat de rechter ook naar de gesprekken van andere dagen luistert. ,,Dan zult u begrijpen wat ik bedoel.”
In een ander getapt gesprek zegt hij dat Ans Boersma in zijn iPad heeft gekeken, toen ze samen waren in Istanbul. ,,Toen zag ze mij op Twitter, waar ik contact houd met de jongens. Ze was van slag.” Azizs broer Fatah vraagt aan Aziz: ,,Heb je ook verteld over de moorden in Homs?” Aziz: ,,Ik heb gezworen nooit meer te slachten, geen man, geen vrouw, niemand.” Ook dat gaat volgens Aziz over iets anders.
Gevangenis
Azizs broer Fatah kwam vandaag kort aan het woord. Het is nog onduidelijk welk bewijs het OM precies tegen hem heeft. Toen de correspondent van de Volkskrant in 2019 naar Tabqa, de geboorteplaats van de broers, ging, sprak ze er getuigen die Fatah herkenden als de man die bij een gevangenis van Jabhat al-Nusra een leidinggevende rol had. In die gevangenis werd gemarteld en er verdwenen mensen. Het OM is zelf niet in Syrië geweest, maar heeft wel het Volkskrant-verhaal in het dossier gestopt. Volgens Aziz komen de getuigen uit het verhaal uit een rivaliserende stam die hen proberen zwart te maken.
Fatah wilde weinig zeggen: ,,Ik wacht in mijn cel al twee jaar op een usb-stick waarop alle afgeluisterde gesprekken staan. Als ik ze niet ken, kan ik er toch ook niet op reageren?”
De zaak gaat donderdagochtend weer verder. Er zijn in totaal zeven zittingsdagen uitgetrokken.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Wijkagenten roepen met aangrijpend bericht op altijd 112 te bellen: ‘Ze koos voor haar kinderen’
De wijkagenten van Arnhem-Noord hebben een schrijnend en aangrijpend verhaal gedeeld op social media. Ze beschrijven hoe een vrouw voor haar kinderen kiest en alsnog besluit aangifte te doen van mishandelingen door haar partner. -
PREMIUM
Kinderen aan de moestuin: 'Kweek in eierdoos of maak van druivendoosje een kweekkastje'
Als je eenmaal bezig bent met gezond eten voor kinderen, is het een kleine stap naar je eigen groenten kweken. Marije Woertman uit Deventer wil kinderen aanzetten hun eigen groente en fruit te verbouwen. ‘Wat is er nou lekkerder dan je zelf geteelde worteltjes of komkommers eten?’ Om de drempel voor onder andere ouders nog lager te maken, opent ze nu een ‘Voorbeeld Kindermoestuin’. -
Een duurzaam interieur met tweedehands meubels: waar moet je op letten?
Het wordt steeds populairder om tweedehands meubels te kopen, maar waar moet je nu opletten voordat je de portemonnee trekt voor die vintage kledingkast. -
PREMIUMvideo
Maanden later ruiken veel coronapatiënten nog steeds niks: ‘Ik heb even een potje zitten janken hoor’
Duizenden coronapatiënten zijn maandenlang hun reuk en smaak kwijt of ruiken alleen vieze geuren. Onderzoekers van over de hele wereld proberen te ontdekken of de reuk nog terugkeert. Bij patiënten groeit de frustratie. ,,Sommige mensen zitten er echt doorheen.’’ -
PREMIUM
Luchtreinigers helpen het binnenklimaat te verbeteren
Bij klimaat hebben we het al gauw over mondiale problemen als smeltende ijskappen en CO2-uitstoot, maar zelden over de atmosfeer binnenshuis. Hoe houden we die gezond? Bijvoorbeeld met een luchtreiniger.
-
‘Driekwart raadsleden Amsterdam bedreigd of geïntimideerd’
Afgehakte hoofden in de mailbox, dreigberichten via Twitter, stalkers op de telefoon of een haatbrief op de deurmat: ruim 75 procent van de Amsterdamse raadsleden heeft te maken met bedreigingen of ander soort ongewenst gedrag. -
reageer19
Uniek praktijkexperiment in supermarkten met prijsverhogingen voor ongezonde producten
Als gezonde producten goedkoper zijn of meer opvallen in de supermarkt, kiezen mensen er dan vaker voor? En laten klanten ongezonde producten links liggen als ze duurder zijn? Dat gaan wetenschappers van het Amsterdam UMC een jaar lang onderzoeken in 8 Coop-supermarkten in Nederland. Ze kijken ook of de aanpassingen daadwerkelijk gezondheidswinst opleveren. -
Dragons' Den
Investeren in stilgevallen festivalbranche? De Dragons durven het aan met deze start-up
De barman in je broekzak. Zo omschreef Dragons’ Den-deelnemer Daniel van Drunen zijn dienst die luistert naar de naam Airchip. In de laatste aflevering van het seizoen was te zien hoe hij en zijn compagnon Jan ten Kate op zoek gingen naar een investering van 200.000 euro. Ze overtuigden Won Yip en Nikkie Plessen om beiden 150.000 euro te investeren.