Volgens de Stichting Stop5GNL is de uitrol van 5G, de nieuwste generatie supersnel mobiel internet, onrechtmatig nu burgers onvoldoende zouden worden beschermd tegen de risico's van mobiele straling. Volgens de belangenclub zorgt 5G voor een ‘enorme toename van zendmasten en kleine zenders’ wat weer ‘een enorme verhoging van de stralingsintensiteit’ betekent.

Nu het kabinet alle seinen op groen zet voor 5G - uiterlijk in juni volgt de eerste frequentieveiling - ziet de belangenclub geen andere mogelijkheid dan een rechtsgang. Vorige week is een dagvaarding aan het ministerie van Economische Zaken & Klimaat (EZ&K) de deur uit gegaan. De zaak dient op 21 april bij de rechtbank Den Haag.

In de door advocatenkantoor Boels Zanders Advocaten opgestelde dagvaarding stelt Stop5GNL dat ‘door of namens de Staat onvoldoende (deugdelijk) wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de (schadelijke) gezondheidseffecten, terwijl uit vele onafhankelijke wetenschappelijke studies overtuigende aanwijzingen blijken voor ernstige en blijvende gezondheidsschade’. De stichting eist daarom een verbod om 5G verder uit te rollen ‘totdat naar de beste wetenschappelijke inzichten is aangetoond dat daardoor met zekerheid geen onherstelbare schade wordt veroorzaakt’.

De rechtszaak is het nieuwste hoofdstuk in de steeds fellere strijd van activisten tegen mobiele straling door 5G. Afgelopen september vond een eerste landelijke demonstratie tegen 5G plaats, die circa duizend actievoerders op de been bracht. Op 25 januari liepen honderden actievoerders in een ‘Mars tegen 5G’ naar de Dam. Ze droegen spandoeken met teksten als ‘Save our Home, Stop 5G’ en ‘Asbest van de 21e eeuw'. Providers luidden vorige week de noodklok omdat bezorgde burgers in steeds meer gemeenten in het geweer komen tegen tegen de komst van mobiele masten.

^{Tekst gaat verder na de foto}

Vraag is uiteraard of de rechtszaak van Stichting Stop5GNL kans maakt. De belangenorganisatie hoopt het succes van milieuclubs te kopiëren. Meest in het oog springende voorbeeld is Urgenda die de Staat via de rechter dwong de klimaatambities flink op te voeren. Vorig jaar wisten enkele andere milieuorganisaties het stikstofbeleid van tafel te krijgen. Het zette de verhoudingen tussen de regeringsfracties VVD, CDA, D66 en ChristenUnie onder hoogspanning.

De uitrol van 5G stopzetten zal waarschijnlijk een stuk lastiger blijken. Er is door de jaren heen veel wetenschappelijk onderzoek naar de gezondheidseffecten van elektromagnetische velden gedaan. Overtuigend bewijs voor gezondheidsschade door mobiele straling moet nog worden geleverd. Tegelijk zijn er wel degelijk bona fide wetenschappers die zich zorgen maken en voor meer onderzoek pleiten. 

Uit recent onderzoek door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in opdracht van Agentschap Telecom blijkt dat de mobiele straling door 5G onder de Europese blootstellingslimieten blijft. Tegelijk stelt het RIVM dat het niet exact kan inschatten aan hoeveel mobiele straling Nederlanders straks worden blootgesteld. Dit nu onduidelijk blijft hoeveel masten en antennes er door de uitrol van 5G bij komen. Volgens providers zal het aantal mobiele masten - momenteel bijna 19.000 - met circa tien procent groeien. 

Al met al adviseert het RIVM om de vinger aan de pols te houden. Zeker nu er op drukke plaatsen in steden veel small cells bij zullen komen: kleine mobiele zenders in onder andere bushokjes, abri's en lantarenpalen. Zulke mini-antennes zijn nodig nu 5G deels van hogere golflengtes gebruikmaakt. Die golven reiken minder ver, wat extra antennes vergt. Tegelijk kunnen zulke kortere golven niet door de huid dringen. 

Tegenstanders wijzen er echter op dat een deel van de 5G-antennes straling bundelen, deze gericht op gebruikers mikken en hen zelfs kunnen volgen. Zo vergroten dergelijke massive mimo antennes de hoeveelheid mobiele straling. Anderzijds is de duur ervan beperkt en worden andere mensen in de buurt juist minder blootgesteld aan elektromagnetische velden.

Bekijk hieronder onze video's over 5G.