Tbs-kliniek de Woenselse Poort in Eindhoven. © ANP

'Beoordeling risico zedendelinquent niet goed'

UPDATEHet risico dat een zedendelinquent opnieuw de fout in gaat, wordt in Nederland niet goed ingeschat. Dat stelt Corrine Dettmeijer, de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen.

Hans van Soest 22-10-17, 17:24 Laatste update: 19:05

Niemand kan immers in de toekomst kijken. Daarom is het gebruiken van een wetenschappelijke methode zo belangrijk
Corrine Dettmeijer, Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen

In een rapport over de behandeling van zedendelinquenten constateert Dettmeijer dat gedragsdeskundigen en de reclassering te veel afgaan op eigen inzicht. Internationaal erkende methoden om te kijken of een dader behandeling nodig heeft of niet, worden te vaak niet gebruikt. Daardoor worden zedendelinquenten nu vaak of te weinig of te veel behandeld. In beide gevallen wordt daardoor het gevaar vergroot dat een dader in herhaling valt.

Het rapport is actueel na de dood op Anne Faber. De verdachte van de moord, Michael P., is eerder veroordeeld voor een gewelddadige verkrachting. Hij liep al voordat tweederde van zijn straf er op zat vrij rond, omdat hij zich mocht voorbereiden op zijn vervroegde vrijlating. Hem is destijds geen tbs opgelegd, omdat hij weigerde mee te werken aan onderzoek. Hoewel het rechters vrij staat verdachten in zo’n geval tóch behandeling op te leggen, gebeurt dat slechts zelden. Ze baseren hun vonnis op het advies dat ze krijgen van deskundigen. En daar schort het dus nogal eens aan.

Opnieuw slachtoffers

Het rapport gaat niet over het geval P. maar volgens Dettmeijer kan het advies aan rechters of iemand behandeling nodig heeft een stuk beter. ,,Niemand wil dat zedendelinquenten opnieuw slachtoffers maken. En toch gebruiken we in Nederland nu niet alles wat beschikbaar is om die kans zo klein mogelijk te maken'', zegt ze.

Vertrekkend minister Stef Blok (Veiligheid) is blij met het rapport. ,,Voorspellen van menselijk gedrag is razend ingewikkeld, dus elke bijdrage daaraan is welkom'', laat hij weten. Zijn ministerie gaat het rapport bespreken met de Reclassering en het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP). Het nieuwe kabinet dat donderdag aantreedt, moet knopen doorhakken of er dingen anders moeten.

Betere methoden

De Nationaal Rapporteur onderzocht de adviezen die de reclassering en gedragsdeskundigen geven aan de officier van justitie en de rechter. Om het risico op herhaling goed te kunnen inschatten bestaan in onder meer het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Australië en Canada wetenschappelijke methoden die volgens Dettmeijer veel beter zijn dan wat we in Nederland gebruiken. Voordeel van die methode is bovendien dat een verdachte niet mee hoeft te werken om hem toch te kunnen onderzoeken. Dat zou bij P. mogelijk tot een andere veroordeling hebben kunnen leiden.

In Nederland doen gedragsdeskundigen in 22 procent van de rechtszaken een uitspraak over het recidivegevaar van een verdachte zonder ook maar enige wetenschappelijk onderzoek te hebben gebruikt. En wanneer ze dat wel doen, is dat niet leidend bij het advies wat ze geven aan de rechter. Dettmeijer: ,,Gedragsdeskundigen en reclasseringswerkers kunnen niet voorspellen of iemand zal recidiveren. Niemand kan immers in de toekomst kijken. Daarom is het gebruiken van een wetenschappelijke methode zo belangrijk.''