Cameradrones toegestaan - wat betekent dat voor u?
vijf vragenEen grote meerderheid van de Tweede Kamer heeft gisteren ingestemd met een wetsvoorstel dat gemeenten meer bevoegdheden geeft op het gebied van cameratoezicht. Gemeenten kunnen voortaan ook drones inzetten. Wat betekent dit voor u?
Delen per e-mail
Cameratoezicht bestaat allang. Wat is er precies nieuw?
Nu is het nog zo dat gemeenten alleen cameratoezicht mogen toepassen op vooraf vastgelegde locaties en met vaste camera's. Dat geldt bijvoorbeeld voor uitgaansgebieden waar vaak sprake is van overlast. Vooraf moet worden vastgelegd waar de camera's worden opgehangen. Drones worden nu nog uitsluitend voor opsporingsdoeleinden gebruikt, bijvoorbeeld voor het vinden van wietplantages. De politie mag al wel mobiele camera's gebruiken en dat gaat dus ook voor gemeenten gelden.
In het wetsvoorstel van de ministers Ivo Opstelten (Justitie) en Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) staat dat gemeenten voortaan zelf mogen bepalen welke vorm van cameratoezicht zij gebruiken. Behalve de nu al gangbare vaste camera's kunnen ook mobiele camera's worden ingezet, bijvoorbeeld met behulp van drones of camera's in helmen. In veel gevallen zal het gaan om camera's die snel te verplaatsen zijn en makkelijk aan bijvoorbeeld een lantaarnpaal kunnen worden gehangen.
Waarom is deze verruiming volgens de ministers nodig?
De politie mag weliswaar gebruikmaken van mobiele camera's, maar er is niet genoeg mankracht om constant agenten of buitengewoon opsporingsambtenaren in te zetten in gebieden waar voortdurend kans bestaat op verstoring van de openbare orde. Onbemande en makkelijk verplaatsbare camera's kunnen dan uitkomst bieden. Vooral als sprake is van overlast die zich snel naar andere locaties verplaatst.
Bovendien blijven vaste camera's vaak te lang hangen, ook als er allang geen sprake meer is van overlast. Ook dat kan deels worden ondervangen met de mobiele camera's.
Maar volgens Vincent Böhre, privacyjurist bij de stichting Privacy First, is de effectiviteit van cameratoezicht onbewezen. 'Dat blijkt uit meerdere onderzoeken die daarnaar zijn uitgevoerd. Wij vinden dan ook dat het cameratoezicht in Nederland al te ver uit de hand gelopen is, en zijn fel gekant tegen deze versoepelingen. Als dergelijke maatregelen niet effectief bewezen zijn, zijn ze in strijd met het recht op privacy.'
Waar kan ik zo'n camera tegenkomen?
Mobiele camera's mogen alleen worden ingezet om toezicht te houden op openbare ruimten. Ze mogen niet op een dusdanige manier worden opgesteld dat ze in woonhuizen naar binnen kijken of op andere wijze 'een ongerechtvaardigde inbreuk maken op de privésfeer van burgers'.
Bovendien gaat het om specifieke gebieden, die de burgemeester vooraf aanwijst. Er kunnen beperkingen worden gesteld aan de grootte van het gebied waarin het mobiele cameratoezicht wordt toegepast. Het is in elk geval niet de bedoeling dat een compleet stadscentrum of een hele gemeente onder mobiel cameratoezicht wordt gesteld.
Volgens privacyjurist Böhre is in het huidige voorstel onvoldoende gewaarborgd dat drones niet te pas en te onpas worden ingezet. 'De burgemeester kan in grote mate zelf bepalen waar en wanneer de drones worden ingezet. Je kunt je afvragen of zo niet te veel macht bij de burgemeesters komt te liggen. De gemeenteraad heeft daar ook iets over te zeggen.'
Word ik nu stiekem bespioneerd?
In het voorstel staat dat het voor het publiek kenbaar moet zijn dat het in beeld kan worden gebracht. Dat kan bijvoorbeeld 'door het plaatsen van borden, waarop wordt aangeven dat in het betrokken gebied met camera's wordt gewerkt'. Maar: 'Het informeren van het publiek wil overigens niet zeggen dat de camera's zelf zichtbaar moeten worden opgehangen of dat men moet kunnen zien dat de camera's in werking zijn.'
Böhre: 'Uit onderzoek is gebleken dat het plaatsen van borden die de burger waarschuwen voor cameratoezicht, preventief beter werkt dan het cameratoezicht zelf. Wij grappen er dan ook weleens over dat de gemeente beter alleen de borden kan plaatsen en de camera's achterwege kan laten.'
Wordt er nog wel rekening gehouden met de privacy?
De burger heeft het recht om met rust gelaten te worden, erkennen de ministers. Als er sprake is van 'een dringende maatschappelijke behoefte' kan daarvan worden afgeweken, bijvoorbeeld als de nationale of openbare veiligheid in het geding is of als er strafbare feiten worden gepleegd. De ministers wijzen erop dat er sprake moet zijn van proportionaliteit: 'Er dient een redelijke verhouding te bestaan tussen de ernst van de inbreuk en de zwaarte van het belang dat met de inbreuk wordt gediend.'
'In het algemeen kan worden gesteld dat - vanwege de ruimere mogelijkheden en de inherente privacygevaren - de inzet van rijdende en vliegende camera's als een zwaarder middel kan worden aangemerkt dan de inzet van statisch opgestelde camera's', staat in het wetsvoorstel. 'Het ligt om die reden voor de hand dat de inzet van rijdende camera's en, a fortiori, vliegende camera's de proportionaliteitstest minder snel doorstaat dan de inzet van - al dan niet nagelvast bevestigde - statisch opgestelde camera's.'
Volgens Böhre van Privacy First is dat bij lange na niet genoeg, en moet het voorstel van tafel. 'Wij hebben goede hoop dat de Eerste Kamer het voorstel alsnog zal verwerpen of op zijn minst flink zal afzwakken. We denken dat de Eerste Kamerleden wel kritisch zullen zijn. Zij hebben een betere track record als het gaat om privacy. Bij de Tweede Kamer mag de slag dan misschien verloren zijn, bij de Eerste Kamer zullen we blijven lobbyen tegen dit voorstel.'
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Meer klachten over financiële diensten, vooral over ‘woekerrentes’ en schadeverzekeringen
Consumenten hebben vorig jaar meer geklaagd over financiële diensten bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid). Het instituut ontving 4785 nieuwe klachten, 5 procent meer dan een jaar eerder. Veel klachten gingen over het rentetarief op doorlopend krediet, de ‘woekerrentes’. Schadeverzekeringen leverden traditioneel het grootste aantal klachten op. -
PREMIUMColumn
Het was weer prijsschieten voor iedereen die zich criticaster van ons coronabeleid noemt
Özcan Akyol schrijft drie keer per week over wat hem bezighoudt. -
Schermtijd beperken bij kinderen grootste uitdaging voor ouders: dit kun je doen
Veel Nederlandse ouders zeggen het buitengewoon lastig te vinden de schermtijd van hun kinderen te beperken, blijkt uit onderzoek van Multiscope. We leggen uit hoe je het telefoongebruik van je kind toch aan banden kunt leggen. -
Honderden medewerkers Jumbo geraakt door reorganisatie, FNV spreekt van ‘verkapte bezuiniging’
Jumbo gaat na de zomer reorganiseren. Daarbij verdwijnen volgens de supermarktketen geen banen, maar er vervallen wel functies. Medewerkers die dit raakt zullen dus moeten solliciteren op een nieuwe positie. Vakbond FNV waarschuwt medewerkers ‘niet in een nieuw trucje te trappen’, waarmee de supermarktketen de salarissen van personeel zou kunnen verlagen. -
ANWB waarschuwt voor gevaarlijk autostoeltje: ‘Gebruik het niet’
Bij een test van autostoeltjes is de ANWB op ‘een ernstig defect’ gestuit van het Chicco Kiros i-Size-zitje met het bijbehorende Isofix-onderstel. Het biedt geen goede bescherming bij een ongeval en is zo gevaarlijk dat de ANWB vóór de publicatie van de test op 25 mei nu al waarschuwt het in deze combinatie niet te gebruiken.
-
PREMIUM
Willem II-hooligans knokten mee in bosgevechten, nu staan ze voor de rechter
Tien leden van de harde kern van Willem II staan vandaag in Antwerpen voor de rechter. Samen met Belgische hooligans deden ze mee aan illegale bosgevechten. -
PREMIUM
Onkruid, hoe kom je er van af? Eet het op! (En Suze heeft nog meer tips)
Last van onkruid in de tuin en wil je geen gif spuiten om het weg te krijgen? Dan biedt Suze Peters uit Moordrecht een oplossing. In een praktische online basiscursus onkruid helpt ze tuineigenaren omgaan met onkruid. Een cursus over wat wél weg moet en wat gerust mag blijven staan. En welk onkruid je zelfs kunt eten. -
Prijzen huurwoningen vrije sector dalen in vijf grootste steden
Terwijl de prijzen van koophuizen de pan uitrijzen, dalen gemiddeld genomen de huren in de vrije sector. Voor het eerst zijn de prijzen in de vijf grootste steden op hun retour, met dank aan de wegblijvende expats. Maar niet alle woningzoekenden zullen ervan profiteren.