CDA'ers klagen: 'Buma heeft de macht gegrepen'

Ruth Peetoom is te lief voor de keiharde politiek, daardoor kon fractieleider Sybrand van Haersma Buma de macht grijpen. Dat is nog een van de áárdige commentaren die achter de schermen worden uitgesproken over de CDA-voorzitter. Anderen zeggen dat ze is 'ingemetseld', alleen maar bezig met het behoud van haar baan. En dat ze simpelweg te zwak is om tegenspel te bieden aan Buma, die net zo'n hardliner is als oud-ministers Maxime Verhagen en Hans Hillen.

'Sybrand zet de koers uit, Ruth heeft niets meer te vertellen,' zegt een partijprominent. 'Je hoort of ziet haar niet meer,' zegt een ander. Waar is Ruth Peetoom gebleven? De altijd opgewekte predikante uit Utrecht werd ruim 2 jaar geleden door de leden gekozen als vertegenwoordiger van de progressieve, sociale vleugel van het CDA. Ze was bijvoorbeeld tegen regeren met de PVV.

Een van haar eerste wapenfeiten was de instelling van het strategisch beraad. Deze club onder leiding van oud-minister Aart Jan de Geus bedacht een nieuwe koers voor het CDA: niet links of rechts, maar 'het radicale midden'.

'Ruth Peetoom heeft nu wel iets uit te leggen,' vindt oud-CDA-politicus Ad Lansink. 'Er is niets van dat radicale midden terechtgekomen, dat zit me dwars. De koers van Buma, tussen PVV en VVD in, bevalt me allerminst.'

Kwaad bloed
Lansink is niet de enige. Niemand wil een halfjaar voor de gemeenteraadsverkiezingen openlijk aan de stoelpoten van Buma zagen, maar diverse CDA'ers in het land klagen dat de partij in de oppositie te rechts is geworden. Zo heeft de Tweede Kamerfractie zich onder zijn leiding tegen nivellering gekeerd, terwijl voor elkaar zorgen toch een echt CDA-thema is. Ook het feit dat de partij niet wilde meewerken aan de begrotingsafspraken met het kabinet, heeft kwaad bloed gezet.

'Hoezo zijn wij tegen nivellering? Minima leveren steeds meer in, terwijl topinkomens doorgroeien,' zegt Arend Jansen, raadslid in Voorst en voorzitter van de CDA-werkgroep van uitkeringsgerechtigden. 'Peetoom heeft de verwachting gewekt dat we een andere partij zouden worden: meer open voor leden en het sociale gezicht terug. Daarin ben ik teleurgesteld.'

Het is kennelijk de bedoeling kiezers van de VVD af te snoepen, zegt oud-Kamerlid Jan Schinkelshoek. 'Het is jammer als het CDA zichzelf definitief veroordeelt tot rechts. Het past bij christendemocraten vanuit het centrum van de politiek te opereren en verbinding te zoeken.' Lansink: 'Kiezers van de VVD terugwinnen is de enige reden die ik kan bedenken voor deze koers. Maar dat is opportunistisch en het is de vraag of het werkt.'

Voorgrond
Toch zijn er juist ook CDA'ers blij dat Peetoom niet de dienst uitmaakt in de partij. 'Ruth heeft zelf ook wel gezien dat ze niet elke keer op de voorgrond moet treden, want dat had niet altijd een gunstig effect op de partij,' zegt een CDA-prominent.

Het gezag ligt nu eenmaal bij politiek leider Buma, zegt de Brabantse CDA-bestuurder Wil van der Kruijs. 'Na de enorme klap van de verkiezingen hebben we besloten onze eigen koers te varen. Meer kleur bekennen, niet te snel compromissen sluiten. Dat is natuurlijk wennen voor een bestuurderspartij.'