Corona maakt comeback: bijna 1000 nieuwe gevallen in een week

Of het een begin van de zo gevreesde tweede golf is, of een tijdelijke oprisping in de staart van de eerste, daarover valt te twisten. Feit is dat na een wekenlange dalende trend het aantal nieuwe coronagevallen in Nederland weer gestaag oploopt, zo blijkt uit de nieuwste RIVM-rapportage die zojuist is gepubliceerd. Afgelopen week telden de GGD’s samen 987 nieuwe besmettingen, bijna een verdubbeling vergeleken met een week eerder (534) en fors meer dan de weken daarvoor (428 en 380).  In totaal lieten vorige week bijna 90.000 mensen zich testen, circa één procent kwam terug met een positieve uitslag. Er kwamen negentien patiënten in het ziekenhuis terecht (drie meer dan een week eerder), zeven personen overleden (één minder dan een week daarvoor). 

Wat opvalt is dat het virus vooral in het westen van het land circuleert. De hoogste aantallen zijn te vinden in achtereenvolgens Zuid-Holland (16,9 per 100.000 inwoners), Zeeland (15,6), Utrecht (11,3) en Noord-Holland (10,3). In Zeeland is het getal ten opzichte van vorige week zelfs meer dan verdrievoudigd. In Groningen, Flevoland en Friesland zijn de minste coronapatiënten te vinden.

,,We zien dat het aantal besmettingen met het nieuwe coronavirus weer toeneemt”, schrijft het RIVM in een toelichting. ,,Om verdere verspreiding te voorkomen is het belangrijk dat mensen zich aan de maatregelen houden.” Er zijn momenteel in Nederland 96 ‘actieve lokale clusters’ van 3 of meer besmettingsgevallen die aan elkaar gelieerd zijn. ,,Deze besmettingen vinden voornamelijk in de thuissituatie plaats, maar de laatste weken zien we een toename van gevallen als gevolg van contacten met andere familie, met vrienden, op feestjes, op het werk of in het café.” Viroloog Ab Osterhaus spreekt van een ‘zorgwekkende situatie'. ,,Hopelijk is dit niet de start van een nieuwe trend. De houding lijkt in Europa een beetje: we hebben het overwonnen. Maar we zitten er nog middenin, 90 procent van de mensen heeft dit virus nog niet gehad.”

Vergeleken met de start van de epidemie ziet het RIVM nu veel meer jongeren die positief testen. Daarom is het nog de vraag of het toegenomen aantal besmettingen ook automatisch gaat leiden tot fors meer ziekenhuisopnames en sterfgevallen. Als jongeren inderdaad een milder ziekteverloop kennen en voldoende afstand houden van ouderen, dan kan het meevallen. Dat zal binnen een week of twee blijken.  Het reproductiegetal - dat staat voor het aantal anderen dat een patiënt gemiddeld besmet - ligt voor het eerst sinds maart nu sterk boven de één. ,,Het getal ligt op 1,29", meldt het RIVM. Dat betekent dat 100 coronapatiënten nu samen 129 anderen aansteken. Doel is om de reproductiefactor onder de één te duwen. 

_{(Artikel gaat verder na de kaart)}

Dat het aantal besmettingen gestaag toeneemt, is niet meer dan logisch, zegt Hans Heesterbeek, hoogleraar theoretische epidemiologie (Universiteit Utrecht). ,,Als je meer versoepelt, als je weer meer risicovol gedrag vertoont, kun je er donder op zeggen dat het aantal besmettingen stijgt. Dat hoeft op zichzelf geen ramp te zijn, als je erin slaagt te testen, kunt traceren en isoleren. Als het een boel haardjes zijn die wel op de normale manier door de GGD’s in het vizier worden gehouden, kunnen we het aan.” 

Vanochtend uitten Brabantse zorgbestuurders tegenover deze site al hun bezorgdheid over het stijgende aantal besmettingen, en het steeds lossere gedrag van mensen. ,,Onze medewerkers hebben geregeld mensen aan de telefoon die na zo’n test in de stad lopen, of bij vrienden op bezoek zijn, of toch zijn gaan werken”, zei Annemieke van der Zijden, directeur publieke gezondheid bij de GGD West-Brabant. ,,Het gedrag van mensen baart ons echt zorgen.” Ze kreeg bijval van Bart Berden, voorzitter van het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) in Brabant. ,,We zien mensen feestjes inhalen, die tijdens de lockdown gepland stonden en bedrijven die hun werknemers weer oproepen om op kantoor te komen werken. Heel zorgwekkend.”

Hoogleraar Heesterbeek noemt het lossere gedrag van veel Nederlanders riskant: ,,Doe verstandig, is het devies. Corona is niks anders dan dit voorjaar. We zijn het beu, maar veel mensen zijn nog vatbaar. Een grote tweede golf kan er komen, je ziet het elders ook.” 

Heesterbeek hoopt met het RIVM dat eventuele strengere maatregelen - als een lockdown- alleen lokaal of regionaal ingevoerd kunnen worden, maar hij betwijfelt of dat werkt in een klein land waar mensen veel reizen naar andere regio's. ,,Bij lokale uitbraken sluit je het liefst een gemeente of omliggende regio af. Maar staar je daar niet blind op. Landen die regionale maatregelen nemen doen dat soms voor een gebied dat groter is dan Nederland. We mengen hier continu, met Schiphol hebben we een potentiële gestage stroom nieuwe gevallen. En dan kan het best zijn dat het bedwingen van een grote golf alleen op nationaal niveau kan. Nu gaan we de vakantieperiode in, mensen zijn losser. De komende maand komen we erachter of we erin slagen haardjes op tijd te blussen. Deze periode is cruciaal.”

Luister ook naar verslaggever Chris van Mersbergen in de AD Nieuws Update:

Kijk hier naar onze video's over het coronavirus: