Coronazelftest voor een prikkie, maar deugen doen ze niet allemaal
Supermarkten en drogisterijen stunten met coronazelftests: voor nog geen drie euro heb je er één in huis. Maar de kwaliteit laat regelmatig te wensen over, stelt de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd. Zo worden in snoepautomaten in de Amsterdamse metro al maanden sneltests verkocht die ongeschikt zijn voor zelfgebruik.
Het gaat om speekseltests die vanwege specifieke kennis over afname en interpretatie alleen geschikt zijn voor medische professionals, maar iedereen kan ze voor 9,95 euro aanschaffen. Eigen gebruik van medische tests vergroot de kans op onjuiste uitslagen. Mensen denken bijvoorbeeld ten onrechte negatief te zijn, waardoor ze het virus alsnog verspreiden.
De Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft zelftests op de korrel, zo staat in een onderzoek dat vrijdagochtend is gepubliceerd. De Inspectie beveelt aan dat het ministerie verkopers wijst op hun verantwoordelijkheden. ,,Op Amsterdamse metrostations zijn al zo’n duizend van die tests verkocht”, zegt de Amsterdamse ondernemer Rob Cohen.
Cohen – ook bekend als Febo-exploitant en voetbalmakelaar – gaat over de inhoud van de snoepautomaten. ,,Ik wist niet dat het medische tests waren. Als het niet mag, haal ik ze onmiddellijk uit de automaten’’, zegt hij over de Covid-19 Antigen Rapid Test (Latex) van het Chinese Joinstar Biomedical Technology. Het doosje bevat alleen een Engelse handleiding. Een Nederlandse tekst met instructies is volgens de overheid een vereiste.
Massale verkoop
Op Amsterdamse metrostations zijn al zo’n duizend van die tests verkocht
Zelftests worden sinds kort massaal verkocht door onder meer supermarkten als Dirk van den Broek, Jumbo en Lidl, en drogisterijketens als Etos en Kruidvat – al vanaf 2,89 euro per stuk. De meeste zelftests die in Nederland worden verkocht, voldoen aan de betrouwbaarheidseisen die het ministerie van Volksgezondheid stelt. Ze worden gevalideerd met de robuustere PCR-tests van de GGD. Desondanks kan het toch misgaan.
Zo mag een gevalideerde zelftest die de Etos verkoopt volgens de bijsluiter niet worden blootgesteld aan direct zonlicht. Dat kan invloed hebben op de chemische testbestanddelen, waardoor de betrouwbaarheid afneemt. De Etos op het Centraal Station bewaart de zelftest in een afgesloten ruimte, maar de klant krijgt de diverse onderdelen mee in een doorzichtig plastic zakje – waardoor de test dus alsnog beïnvloed kan worden door licht.
,,De test hoort in een dicht doosje te zitten”, zegt de Amsterdamse apotheker Omid Mehrani, in wiens apotheek de eerste sneltests van Nederland werden verkocht. ,,Het probleem is dat zelftests in grote verpakkingen worden aangeleverd. Verwerking tot een test voor één persoon gebeurt vervolgens niet altijd op de juiste manier.”
Verkeerd gebruik
Een ander risico met zelftests zit hem in verkeerd gebruik. Mensen die zichzelf positief testen, moeten namelijk alsnog naar de GGD voor een PCR-test, ook al is de kans dat de GGD de coronabesmetting bevestigt bijna 100 procent.
,,Niet iedereen zal dat doen, dat kun je op je vingers natellen”, aldus arts-microbioloog en OMT-lid Marc Bonten (UMC Utrecht). ,,Hoe minder positieve sneltests bij de GGD’en bekend zijn, hoe minder zicht er is op de verspreiding van het virus. Dat is uiteraard onwenselijk.” Ook is de GGD nodig om het bron- en contactonderzoek in gang te trekken.
Het Outbreak Management Team pleit al langer voor de mogelijkheid om een positieve zelftest via coronatest.nl direct te melden bij de GGD, waarna bron- en contactonderzoek ook zonder hertest kan plaatsvinden. De registratiesystemen van de GGD’en kunnen dat echter niet aan, meldt het OMT-advies van maandag. Daarom moeten mensen met een positieve zelftest bij de GGD blijven langskomen.
Zonder klachten
Zelftests mogen alleen worden gebruikt door mensen die geen klachten hebben. In vergelijking met de PCR-test van de GGD wijst de zelftest dan 8 van de 10 geïnfecteerde mensen aan; een gevoeligheid van 80 procent. De zelftest is echter betrouwbaarder als die wordt afgenomen bij mensen mét klachten. De gevoeligheid stijgt dan van 80 naar 95 procent, aldus een studie van Bonten in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Dat maakt de zelftest voor mensen met klachten dus bijna net zo betrouwbaar als de PCR-test. Om het zicht op het virus te houden en virustransmissie te voorkomen is het echter begrijpelijk dat de overheid mensen met klachten door de GGD wil laten testen.
Wel betrouwbare tests
Er zijn veel zelftests in omloop. Ook hebben ze lange, ingewikkelde namen. Om kaf van het koren te scheiden heeft de rijksoverheid hier vermeld welke zeven zelftests voldoen aan de betrouwbaarheidseisen. De zelftests die door grote ketens als Jumbo (Acon Biotech Flowflex), Lidl (Acon Biotech Flowflex) en Albert Heijn (Roche SD Biosensor) worden aangeboden zijn allemaal geschikt. Andere gevalideerde tests zijn onder meer van Boson Biotech, Biosynex en BD Veritor.
Wat zijn jouw ervaringen met zelftesten? Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Stormchaser Maickel gaat met kans op tornado júíst de deur uit: ‘Dat is het mooiste’
Hoewel de meeste mensen de veiligheid van hun eigen huis opzoeken tijdens een storm, zijn er ook mensen die er dan juist op uit gaan. Stormchaser Maickel Geurts bijvoorbeeld. De supercell die vrijdag over Limburg en Oost-Brabant raast zal en moet hij van dichtbij meemaken. -
PREMIUM
Bram (12) beloofde op tijd thuis te zijn, maar kwam nooit aan: ‘Geen straf te zwaar in onze ogen’
Hij reed niet te hard, maar waarom zag automobilist Jan van A. de 12-jarige fietsende scholier Bram dan tóch over het hoofd op de Blaaksedijk in Puttershoek? Het ventje overleed na de aanrijding aan zijn verwondingen. ,,Ik heb geen gekke dingen gedaan’’, beweert Van A. donderdag in de rechtbank. -
De beste games voor...
De beste games voor op een feestje: zo krijg je iedereen rondom de televisie
Gamen is meer dan alleen maar schieten of voetballen, en is vaak veel makkelijker om aan te beginnen dan je misschien denkt. In deze rubriek geven we daarom laagdrempelige tips voor games in elke situatie. Vandaag: de beste games voor tijdens een feestje. -
Energierekening
Sjaak (75): ‘Ik heb zelf radiatorfolie achter de radiatoren geplaatst, met magneten’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Sjaak Kolderman (75) uit Sassenheim. -
Podcast
Nanette en Marlies verloren ongeboren baby: ‘Zoveel liefde voor zo’n ieniemini mensje’
Een zwangerschap leidt niet altijd tot een blakende, gezonde baby: per jaar verliezen in Nederland zo’n 25.000 vrouwen een ongeboren kindje. In de podcast Miskraammonologen, een productie van Ouders van Nu, AD en de regionale titels, hoor je de persoonlijke verhalen van deze vrouwen. Deze week vertellen Marlies en Nanette over hun miskramen.
-
D66-wet Voltooid Leven op de tocht na stevige kritiek Raad van State
De D66-wet voor een vrijwillig levenseinde voor 75-plussers staat op de tocht. Naar nu blijkt zijn de adviseurs van de Raad van State uiterst kritisch over het plan. Er zijn nog onvoldoende waarborgen ingebouwd die een overhaast levenseinde helpen voorkomen. -
PREMIUM
Philips krijgt ruim 21.000 klachten over apneu-apparaten, 124 sterfgevallen gemeld
Philips heeft inmiddels ruim 21.000 meldingen in verband met verbrokkeld geluiddempend schuim in teruggeroepen slaapapneu-apparaten gekregen. In 124 gevallen zou de patiënt zijn overleden. Het concern moet een mogelijk verband met de problemen met het apparaat nog nader onderzoeken. -
C&A-telg Brenninkmeijer in beroep tegen straf voor rellen, justitie vroeg vrijspraak
Ansgar John Brenninkmeijer gaat in beroep tegen zijn veroordeling tot 4 dagen cel en een werkstraf vanwege wangedrag tijdens een coronademonstratie op het Museumplein in januari 2021. De reden: het Openbaar Ministerie had vrijspraak gevraagd, maar de politierechter veroordeelde de telg uit de C&A-familie Brenninkmeijer toch.
14 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerMartijn Buis
Peter Brijs
Rachid Alman
Anna Kuikman
de Ligt