Dankzij deze vinding kunnen blinden niet alleen stipjes, maar ook vormen zien
VIDEOOnderzoekers zijn een stap verder om blinden iets van hun zicht terug te geven. Met een camera in een bril en elektroden in de visuele hersenschors lukt het om niet alleen een stipje te laten zien, maar ook vormen.
Met duizend elektroden in de hersenschors lukt het om de hersenen zó te stimuleren dat blinde mensen zelfs letters kunnen herkennen. Het is een belangrijke doorbraak, zegt Pieter Roelfsema, directeur van het Nederlands Herseninstituut. ,,We wisten al langer dat we stipjes konden laten zien, maar het is nooit eerder aangetoond dat er interpreteerbare beelden zijn te projecteren.”
Het is nooit eerder aangetoond dat er interpreteerbare beelden zijn te projecteren
Al jaren doen onderzoekers testen met apen en muizen. Die krijgen speciale elektroden (kleine, stijve staafjes) in de hersenschors. Op die elektroden worden een computer en camera aangesloten. De camera geeft beelden door aan de computer, die zet de beelden om in stipjes die naar delen van de hersenen worden gestuurd. ,,Het is eigenlijk een soort matrixbord. We kunnen de elektroden zo stimuleren dat er stipjes verschijnen en die stipjes samen maken een vorm”, legt Roelfsema uit.
Uiteindelijk denken de onderzoekers dat patiënten via deze techniek meer kunnen herkennen, bijvoorbeeld voorbijrijdende auto’s, maar ook gezichtsuitdrukkingen van gesprekspartners.
Afstoten
Om iets te kunnen zien, moeten patiënten een operatie ondergaan. Ze krijgen de implantaten in hun hersenschors. Probleem is nog wel dat het lichaam de elektroden na ongeveer een jaar probeert af te stoten.
Onderzoekers zoeken naar nieuwe materialen die langer in het lichaam kunnen blijven. ,,We willen natuurlijk niet dat patiënten eindelijk weer wat kunnen zien, maar dat het systeem er na een jaar mee ophoudt”, zegt Roelfsema. Daarom zoeken ze naar elektroden die het immuunsysteem niet herkent en dus ook niet zal afstoten.
Ik denk dat we wel tienduizend elektroden, verspreid over de visuele hersenschors, nodig hebben om echt op straat het verkeer te kunnen zien
Hoewel het systeem hoofdzakelijk op dieren wordt getest, is een Spaans onderzoeksteam - met wie het Nederlands Herseninstituut samenwerkt - een stapje verder. Daar kreeg een patiënt een half jaar lang de elektroden geplaatst. Bij de apen zijn al duizend sensoren getest, de patiënt kreeg er honderd. Roelfsema: ,,Ze kon in een kleine cirkel beelden herkennen. Als je je arm uitstrekt en van je duim en wijsvinger een cirkel maakt, zo’n klein stukje.” Niet veel, erkent Roelfsema, maar de test toonde dat de prikkeling van de hersenen óók bij mensen werkt. ,,Ik denk dat we wel tienduizend elektroden, verspreid over de visuele hersenschors, nodig hebben om echt op straat het verkeer te kunnen zien. Hoe meer delen we kunnen stimuleren, hoe groter het beeld dat de patiënten krijgen.”
Draadloos systeem
Over drie jaar hopen de onderzoekers een grotere proef bij mensen te kunnen starten. Maar daarvoor is nog veel werk te verzetten. Er moeten dus betere implantaten komen én patiënten lopen nu nog rond met een stekker tussen hun schedel en de computer. De onderzoekers willen naar een draadloos systeem, zodat ze alleen een speciale bril op hoeven te zetten en een kleine computer (zo groot als een telefoon) bij zich hoeven te dragen.
Als alle tests goed blijven gaan, verwacht Roelfsema na 2028 grotere groepen patiënten te kunnen helpen. ,,Blinde mensen hoeven nu nog niet de adem in te houden, maar ons onderzoek is wél veelbelovend.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Zo ontmoedigt je smarthome inbrekers tijdens je vakantie
Vakantie is fijn, maar voor veel mensen kan het achterlaten van hun huis ook veel stress opleveren. Ben jij bang voor inbrekers, heb je huisdieren die niet mee mogen of verwacht je post terwijl jij in een tropisch oord zit? Dan bieden deze smarthometoepassingen soelaas. -
PREMIUM
RIVM: Denk beter na over welke ingreep voorrang krijgt in het ziekenhuis
Door corona zijn in 2020 en 2021 ruim 305.000 operaties uitgesteld. Bij elkaar zorgde dit uitstel voor het verlies van 320.000 ‘gezonde levensjaren’. Dat heeft het RIVM becijferd. Vooral het niet of later uitvoeren van staar-, heup- en knie-ingrepen leidde tot veel gezondheidsverlies. -
Opa en oma krijgen meer kans op omgangsregeling met kleinkind
Het wordt grootouders juridisch makkelijker gemaakt om een omgangsregeling te kunnen vragen met hun kleinkind, als het contact buiten hun wens om is verbroken. Dat blijkt uit een wetsvoorstel dat vandaag naar buiten komt. -
PREMIUMVijf vragen
Johan Remkes heeft één boodschap voor de boeren: dat stikstofkaartje is niet heilig
Johan Remkes moet zorgen dat de boze boeren weer met het kabinet aan tafel gaan zitten om een uitweg te vinden in de stikstofruzie. Een bemiddelaar mag hij niet heten, maar hoeveel speelruimte heeft hij dan? Vijf vragen en antwoorden. -
PREMIUMhuisarts vertelt
Op bezoek bij meneer Lobi: ‘Uw vrouw zegt dat u verslaafd bent geraakt aan de bank’
Voor onze rubriek Huisarts Vertelt schrijft Rutger Verhoeff wekelijks over patiënten die hem raken.
-
Waarom we steeds vaker een lekke band hebben op vakantie
Auto's hebben steeds vaker een lekke band in het buitenland. Tien jaar geleden ging het in 20 procent van de pechgevallen in het buitenland om een lekke band, nu is dat 29 procent. Dat meldt de Belgische mobiliteitsorganisatie VAB. -
PREMIUM
Inge uit Hoek begroef haar poes Sparkle (dacht ze), tot die tien maanden later met vijf kittens weer opdook
Inge Bauweraerts kan het nog steeds amper geloven. Een klein jaar geleden begroef ze haar poes Sparkle in haar tuin in Hoek. Dacht ze. Sinds een paar dagen is Sparkle namelijk weer thuis. En ze is niet alleen; ze is vijf kittens rijker. -
Column26
Seks gaat over wederzijdse toestemming én genot
Debby Gerritsen vervangt deze weken Özcan Akyol als columnist. Ze schrijft drie keer per week over wat haar bezighoudt.