'De westerse manier van leven is ziekmakend'

Retraiteweekenden, meditatievakanties en nachtenlang logeren in een klooster: spirituele vakanties zijn in de mode. ,,Het leek me doodeng, zó lang zwijgen.''

Naz Taha 21-07-18, 20:03 Laatste update: 06:37

Reem Aldeen (29) werkte vier jaar lang als socialmediastrateeg. ,,Na een werkweek volgden de afspraken met vrienden en familie en dan moest er ook nog gesport worden. Als ik eindelijk een zogenaamde rustdag voor mezelf had ingepland, greep ik voortdurend naar mijn telefoon.''

Toen de Rotterdamse over een tiendaagse stilte-meditatie hoorde, boekte ze zonder aarzelen. ,,Achteraf twijfelde ik of ik er goed aan had gedaan. Ik vond het doodeng. Zó lang volledig in stilte in een klooster zitten niksen. In lotushouding mediteren terwijl ik het nog nooit had gedaan. Maar de maat was vol. Ik moest er even uit.''

Eén op de zeven werknemers heeft klachten die wijzen op een burn-out. Daarmee is het beroepsziekte nummer één. Volgens de jongste peiling van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), uit 2014, laten één miljoen Nederlanders zich alternatief behandelen. Uit verschillende recente onderzoeken blijkt dat tussen de 16 en 21 procent van de Nederlanders weleens mediteert; rond de 10 procent doet dit regelmatig.

Reem is niet de enige van haar generatie die haar heil zoekt in stilte-retraites en zelfhulpvakanties. Kloosters waar jongeren tussen de 20 en 35 zich terugtrekken voor een digitale detox, of om bij te komen van het hectische bestaan in de stad, lijken in populariteit te zijn toegenomen, al zijn er geen specifieke cijfers te vinden.

Volgens retraite-eigenaresse Anne-Marie Wegh is de gejaagdheid van ons bestaan de belangrijkste reden voor de populariteit van stilte-retraites. ,,De westerse manier van leven is ziekmakend. Met name jonge mensen raken emotioneel uitgeput door het werk, technologische prikkels, maar ook door de druk om aan het perfecte plaatje te voldoen.''

Sinds de opening van haar eigen retraite zeven jaar geleden, de St. Bonifatiuskerk, neemt het aantal bezoekers jaarlijks fors toe. ,,Er is een tomeloos verlangen naar stilte. Jonge mensen komen hier omdat ze compleet overprikkeld en gestrest zijn. Vaak weten ze niet eens meer hoe ze niets moeten doen. Dat is treurig, want alleen door je tijd te verlummelen kom je dichter bij jezelf en krijg je energie.''

Populair

,,Ook wij zien een toename van jongeren tot 35 jaar die de behoefte voelen zich terug te trekken uit de westerse maatschappij", constateert Jerome Stoel van retraite en meditatie-instituut Bewust Vrij. Stoel wijst vooral op de carrièredruk die jongeren ervaren. ,,Bovendien is spiritualiteit veel toegankelijker geworden. Vroeger had het een geitenwollensokken-imago, nu kijken veel mensen met bewondering naar iemand die zich een weekend of langer in stilte dompelt.''

Vooral overwerkte stedelingen die soms kampen met depressies en burn-outverschijnselen mediteren vaker. Uit diverse onderzoeken blijkt dat mindfulness, de aandachtstraining die de laatste jaren zo populair is, helpt bij actieve depressies en burn-outs.

Vipassana

Even weg uit het leven vol ambities en excellentiedruk. Ook de 28-jarige Laura Smetsers onderging een tiendaagse stilte-retraite. ,,Voor mij was het de eerste keer dat ik meedeed aan een tiendaagse stilte-meditatie. Het voelde alsof ik werd gehersenspoeld. Op de negende dag ben ik vertrrokken omdat ik me zo verveelde."

Verdienmodel

Vipassana betekent letterlijk 'inzicht' en is een bekende vorm van meditatie. In Nederland kun je op talloze locaties een weekend, week of zelfs tien dagen lang in stilte mediteren, soms tussen monniken in een klooster, of midden in de natuur op de Veluwe.

Of je chronische stress of overspanningsverschijnselen na een peperdure week in een klooster als sneeuw voor de zon verdwijnen, is natuurlijk discutabel. Met retraites valt enorm veel geld te verdienen. Een weekend sober in een klooster leven kost je al gauw tussen de 250 en 300 euro.

Voor Laura was het in elk geval geen succes. ,,Voor het krieken van de dag opstaan om te gaan mediteren en dat zweverige gewauwel iedere dag. Ik moest liften om weg te komen, maar ik werd gek van de sfeer daar. Zodra ik weer in de echte wereld was viel ik ook terug in oude gewoontes.''