Digitale rechtspraak kost kapitalen extra

Dat meldt de Raad voor de Rechtspraak, die in december een rapportage liet opmaken van het digitaliseringsproject. Door het plan moeten veel meer rechtszaken en bestuurlijke procedures digitaal worden afgehandeld, zodat er sneller en papierloos kan worden gewerkt.

Dit was aanvankelijk begroot op 60 miljoen euro, dat liep al uit naar 100 miljoen, verdubbelde vervolgens naar 200 miljoen en pakt nu dus nog eens 20 miljoen euro duurder uit. De kosten gaan vervolgens in 2019 waarschijnlijk nog een keer omhoog, maar met hoeveel kan de Raad voor de Rechtspraak nog niet zeggen. Overigens was een kostenbesparing binnen de rechtspraak juist een reden om het project op poten te zetten. Ooit werd zelfs een jaarlijkse besparingen van 266 miljoen verwacht vanaf 2020.

Het project werd alweer dik vijf jaar geleden juist hoopvol ontvangen. Nog altijd hoopt de Raad dat er bergen papier bespaard kunnen worden door met digitale zittingszalen te werken. Bovendien moeten kleine civiele zaken, zoals handelsgeschillen, ontslagzaken of huurgeschillen sneller worden kunnen afgehandeld voor de burger. En dat dit betaalbaar blijft.

In een aantal gevallen is het project overigens wel van de grond gekomen. Zo verlopen in twee rechtbanken – die van Gelderland en Midden-Nederland- al heel veel zaken digitaal. Zelfs simpelere strafzaken worden ook elders al digitaal aangebracht. Zelfs in ruim een meerderheid van de gevallen.

Toch is de vertraging groot en het project verre van op stoom, wordt ruiterlijk erkend.

Het is niet voor het eerst dat een automatiseringsprojecten van de overheid in de soep loopt. Sterker, in 2014 concludeerde een commissie dat er jaarlijks mogelijk tussen de 1 en 5 miljard euro wegvloeit uit de overheidskas door gepruts met ict-projecten. Zo draaide de modernisering van het bevolkingsregister onlangs nog op een debacle uit waarbij 90 miljoen euro was verkwist. Ook bij de Nationale Politie, het UWV en bij defensie werden ict-projecten vele malen duurder dan begroot.