Directeur-generaal Belastingdienst weggestuurd om toeslagenaffaire

Uijlenbroek kan zich naar verluidt niet vinden in de verschillende scenario’s die op tafel liggen om de dienst beter te laten functioneren.

Ambtenaren van de Belastingdienst riepen eind november al op tot maatregelen tegen leidinggevenden die verantwoordelijk waren voor de toeslagenaffaire. Daarbij werden toeslagen voor kinderopvang onrechtmatig stopgezet. Medewerkers vinden dat betrokkenen disciplinair moeten worden gestraft. Sommigen drongen aan op het inschakelen van de Rijksrecherche, zo bleek uit woedende reacties van medewerkers op de Beeldkrant, het intranet van de Belastingdienst. 

Ambtenaren van de Belastingdienst luchten daar hun hart over de toeslagenaffaire en drongen erop aan dat alsnog ‘verantwoordelijkheid’ zou worden genomen. Dit omdat ze de reacties van de top van de Belastingdienst en staatssecretaris Snel (Financiën) veel te slap vonden.

Staatssecretaris Menno Snel (Financiën) stapte op 18 december op vanwege de toeslagenaffaire. Hij kwam tot de conclusie dat zijn positie onhoudbaar was geworden. De gehele oppositie zag het niet meer zitten met hem en ook binnen de coalitiepartijen werd getwijfeld of Snel nog wel de man was om de problemen bij de Belastingdienst op te lossen.

De affaire draait om honderden, maar waarschijnlijk duizenden ouders die door de Belastingdienst ten onrechte zijn aangemerkt als fraudeur waardoor zij tot vele tienduizenden euro’s aan kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen. Ten onrechte werden zij door dwangbevelen en loonbeslagen in grote problemen gebracht.

Hoewel Snel beterschap beloofde en een regeling trof om de gedupeerde ouders te compenseren, bleek een week voor zijn vertrek dat ambtenaren bij de Belastingdienst nog steeds te veel volgens de regeltjes werkten en te weinig rekening hielden met ‘de menselijke maat’. 

Toen ouders hun dossiers opvroegen om te weten te komen waarom ze ooit als fraudeur waren aangemerkt, bleken veel pagina’s zwartgelakt. Hoewel daar redenen voor waren (gegevens van derden moeten volgens de wet worden zwartgelakt) had ouders op zijn minst moeten worden uitgelegd waarom dat zo was, volgens Snel.

Snel was als staatssecretaris verantwoordelijk voor de Belastingdienst. Die besloot in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen - de kinderopvangtoeslag volledig stop te zetten en terug te vorderen. Aanleiding daarvoor was een onderzoek door een antifraudeteam, dat de naam CAF 11 kreeg. Bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim was het team op ‘onregelmatigheden’ gestuit. Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Toch greep de Belastingdienst keihard in.

De Belastingdienst zou zich sinds 2016 aan de wet houden bij het controleren van toeslagen. Dat verklaarde de staatssecretaris in de Tweede Kamer en beloofde de Belastingdienst aan de Nationale Ombudsman. Desondanks negeerde de dienst de wet, bleek medio december uit interne verslagen van het managementteam van de Directie Toeslagen van de Belastingdienst van de afgelopen twee jaar.

Een kleine 300 gedupeerde ouders in de kindertoeslagenaffaire hoorden een week voor kerst van de Belastingdienst hoeveel compensatie ze in 2019 nog zouden krijgen. Het ging om een voorlopig bedrag, gebaseerd op de informatie die toen beschikbaar was. De bedragen werden voor de kerst overgemaakt. 

In ruim tweehonderd gevallen gaat het om bedragen tot 20.000 euro, bij ruim zeventig ligt het bedrag hoger. De hoogste uitkering is 66.000 euro. Begin dit jaar volgt een definitieve beoordeling.