Donorkinderen Karbaat emotioneel:
‘Ik wil weten wie mijn vader is’
Donorkinderen en ouders stonden vandaag bij de rechtbank tegenover de weduwe van Jan Karbaat. Ze deden een emotionele en indringende oproep om het DNA van de vorig jaar overleden spermadokter vrij te geven.
Het gaat natuurlijk om het DNA van Jan Karbaat. Over het belang van zijn privacy tegenover het grondrecht van donorkinderen om te weten van wie ze afstammen. Maar in een lange zitting, waarin advocaten elkaar juridisch bestoken, zijn het vooral de verklaringen van donorkinderen en ouders die beklijven.
,,Ik wil weten wie mijn vader is’’, zegt Joey Hoofdman. ,,Ik kán en wíl niet langer wachten. Het is fundamenteel en noodzakelijk. Ik ben er dag en nacht mee bezig. Het belemmert mijn sociaal functioneren.’’
(Artikel gaat verder onder de foto)
Al jaren leven de donorkinderen in onzekerheid over hun verwekker. Er zijn sterke vermoedens dat Karbaat in het Rotterdamse Zuiderziekenhuis en zijn kliniek MC Bijdorp vrouwen niet alleen insemineerde met zaad van (vooral) anonieme donoren, maar ook van zichzelf.
Daarom eisen elf ouders en 22 donorkinderen zijn DNA op om te vergelijken met hun eigen DNA. Ze willen bevestigen of uitsluiten dat de arts hun verwekker is.
(Artikel gaat verder onder de foto)
Neustrimmer
Vorig jaar besliste de rechter dat het DNA van Karbaat, die een maand eerder overleed, mocht worden veiliggesteld. Uit zijn woning werden 27 artikelen in beslag genomen, waaronder een tandenborstel, kleding, wandelstok, bril, steunkousen en neustrimmer. Het DNA-profiel ligt in de kluis bij een notaris. ,,Het leven van veel mensen staat op het spel’’, zegt Tim Bueters, advocaat van de donorkinderen. ,,De onzekerheid heeft lang genoeg geduurd.’’
Het leven van veel mensen staat op het spel. De onzekerheid heeft lang genoeg geduurd
Vooralsnog zijn 47 donorkinderen gematcht aan een wettig kind van Karbaat via de DNA-databank van Fiom, centrum voor afstammingsvragen. Karbaat vertrouwde een donorkind ooit toe dat hij met zijn eigen sperma zestig kinderen had verwekt, buiten de ruim twintig wettige kinderen uit verschillende relaties. Bueters: ,,Ik vrees dat dit slechts het topje van de ijsberg is.’’
Oneerlijke strijd
Volgens de nabestaanden van Karbaat is er ‘geen enkel bewijs’. Alle beschuldigingen zijn ‘onwaar’, ‘smaakmakerij’, ‘sensatie’ of ‘uit de lucht gegrepen’. ,,Het is een oneerlijke strijd’’, vindt hun advocaat Kim Kuster. ,,Het enige is de constatering dat er uiterlijke gelijkenissen zijn.’’
Ook trekt Kuster de Fiom-matches in twijfel. ,,We weten niet óf het een wettige zoon is, wie het is, wat zijn leeftijd is. Het is één groot vraagteken.’’
De nabestaanden vinden dat de privacy van Karbaat zwaarder weegt dan het belang van de donorkinderen. ,,Hij heeft bij leven duidelijk gemaakt dat hij niet wil dat DNA wordt afgenomen van hem of van zijn kinderen.’’
Bovendien komt de anonimiteit van álle donoren in gevaar, als de rechter toestemming geeft. Pas in 2004 werd anoniem doneren wettelijk verboden. Kuster: ,,Deze donorkinderen hebben geen recht te weten van wie ze afstammen, omdat ze onder de oude wet vallen.’’
(Artikel gaat verder onder de foto)
De advocaat raakt een gevoelige snaar. ,,Dit gaat over ons bestaansrecht’’, zeggen donorkinderen Merel-Lotte (24) en Yonathan (22) Heij. ,, Had onze moeder dan maar iemand uit de kroeg moeten plukken om een kind te krijgen? Ze zit nu met een groot schuldgevoel. Als je kan bewijzen dat het allemaal niet waar is, waarom geef je dan geen toestemming? Waar rook is, is vuur.’’
Hun moeder Esther Heij had bij Karbaat contractueel vastgelegd dat haar donor niet anoniem zou zijn en maximaal zes kinderen zou verwekken. ,,Mijn zoon is vanaf zijn tiende bezig met zoeken’’, vertelt ze geëmotioneerd. ,,Hij is in het vierde jaar van het vwo gestrand en op zijn negentiende had hij een burn-out. Hij zei: een plofkip heeft meer rechten dan ik. Toen brak ik.’’
(Artikel gaat verder onder de foto)
De donorkinderen willen voorkomen dat ze relaties aanknopen met onbekende halfbroers- of zussen, of duidelijkheid over erfelijke aandoeningen. Zo heeft Mirjam van Rijswijk een zoon met autisme en worstelt Nathalie de Jong (38) met drie soorten reuma.
Nathalie somt de gevolgen op: nieuwe knieën, schouders en heupen, een gebitsprothese, het syndroom van Sjögren, een auto-immuunziekte. ,,Ik maak geen speeksel aan en u zult bij mij nooit tranen zien. Maar van binnen huil ik.’’
Karbaats weduwe Rita Grondsma, met haar eigen zoon aan haar zijde, hoort het allemaal onbewogen aan. Ze zwijgt.
Uitspraak is 13 februari volgend jaar.
Jan Karbaat (18 september 1927 - 11 april 2017) gold als een pionier in de wereld van de spermadonaties. Hij deed een artsenopleiding in Leiden en specialiseerde zich tot tropenarts. Hij studeerde ook sociologie en economie en promoveerde met een proefschrift over de troepenmacht in Suriname.
Medio jaren 50 werd hij chef van de Militair Geneeskundige Dienst in Paramaribo. In Suriname begon hij voor het eerst met het insemineren van vrouwen met een kinderwens. Later werkte hij in het Militaire Hospitaal in Utrecht.
In 1965 werd hij geneesheer-directeur van het Zuiderziekenhuis (nu Maasstad) in Rotterdam. Daar runde hij in zijn eentje een eigen spermabank, tot hij in 1980 zijn eigen kliniek in Barendrecht opende: Medisch Centrum Bijdorp.
Karbaat waande zich onaantastbaar en lapte alle regels aan zijn laars, zo klaagde de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting (SDKB) bij de inspectie. De administratie was een janboel zo bleek later. Veel gegevens van donoren zijn vernietigd, waardoor de donorkinderen niet meer kunnen achterhalen wie hun biologische vader is.
Bijdorp werd in 2009 gesloten op last van de inspectie. Maar ook na sluiting van zijn kliniek ging Karbaat door met inseminaties.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Ook in Nederland groeit vraag naar menstruatieverlof: ‘Belachelijk dat het zo lang duurt’
In Spanje krijgen vrouwen met ernstige menstruatieklachten binnenkort het recht om elke maand minstens drie dagen ziekteverlof te nemen. Ook in Nederland groeit de vraag naar zo'n verlof, maar daar is nog geen zicht op. ,,Het is belachelijk dat het zo lang duurt.” -
NVWA waarschuwt voor elektrocutiegevaar lampenfitting Praxis
De NVWA waarschuwt voor een gevaarlijke lampenfitting van bouwmarktketen Praxis. Bij het in- en uitdraaien van de verloopfitting bestaat het gevaar op elektrocutie doordat er spanning op kan staan, aldus de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. -
Getest: Dit is de beste inbouw-combimagnetron
Wat is de beste inbouw-combimagnetron? En welke heeft de beste prijs-kwaliteitverhouding? De Consumentenbond geeft antwoord. -
Opnieuw waait er Saharazand richting Europa, het valt komend weekend mogelijk neer op Nederland
West-Europa krijgt komend weekend mogelijk weer een lading stof uit de Sahara over zich heen. -
Onderzoek/met video83
Veertig procent vindt dat mensen met ongezonde levensstijl meer zorgpremie moeten betalen
Vier op de tien Nederlanders vinden dat mensen met een ongezonde leefstijl meer moeten betalen voor hun zorgverzekering. Ook vindt 64 procent dat de huisarts hun patiënten op dat ongezonde leven moet aanspreken.
-
Zo kun je goedkoper tanken tijdens een lange rit
Ook al probeer je nog zo goed om brandstof te besparen, tijdens een langere rit is het onvermijdelijk dat je een keer moet tanken, en de prijzen van benzine en diesel liegen er niet om. Zo kun je goedkoper tanken. -
PREMIUMGeld & Geluk
Astrid kwam met niets uit scheiding: ‘Kon binnen jaar auto van 15.000 euro kopen’
In deze rubriek vragen we lezers naar hun relatie tussen geld en geluk. Astrid wil dat haar kinderen elke week één euro sparen. ,,Zo lief: toen hun oma via WhatsApp was opgelicht, haalden ze hun spaarpot leeg.” -
Faunabescherming wint slepende zaak over Het Loo, minister moet bezwaar behandelen
De minister voor Natuur en Stikstof moet het bezwaar van de Faunabescherming tegen de miljoenensubsidie voor Kroondomein Het Loo alsnog behandelen. Dat is de uitkomst van de rechtszaak die de stichting aanspande. ,,We zijn op alle punten in het gelijk gesteld’’, zegt voorzitter Niko Koffeman.